Ấn tượng xứ sở trồng táo

Có lẽ, ngay những người trồng táo lâu năm ở châu Âu hay châu Á cũng khó tưởng tượng một cây táo cao khoảng 2 m, đường kính tán lá gần 1,5m, vóc dáng mảnh mai lại có thể cho thu hoạch 25 - 30 kg quả mỗi vụ - thứ được coi là đặc sản của Ba Lan, nổi tiếng khắp thế giới và cũng là loại trái cây được nhiều người Việt Nam biết đến. Nhưng đó là hình ảnh thực tế tại cánh đồng trồng táo nguyên liệu của Công ty Poland Premium (Ba Lan) với hàng trăm ngàn cây táo như vậy.

.

Trải dọc ven tuyến đường từ ngoại ô Thủ đô Warsaw tới các vùng Poznan, Gogolewo hay Dobrzelin… của Ba Lan không chỉ là những hàng bạch dương trắng, mà còn là những cánh đồng trồng táo rộng mênh mông, lá xanh mướt mát, trên cành ken dày từng chùm hoa trắng, là những cánh đồng trồng cải nở hoa vàng rực hay đồng cỏ xanh rờn. Phong cảnh đẹp như tranh vẽ này quyến rũ không chỉ các nhà báo Việt Nam, mà còn hấp dẫn hơn chục phóng viên báo chí đến từ Nam Phi, Trung Quốc, Ấn Độ… Càng ngạc nhiên hơn nếu ai đó biết rằng, chỉ cách đó mấy tháng, vào mùa đông ở Ba Lan, trên chính những cánh đồng này, cây cối còn phủ đầy tuyết trắng, nhiều khi nhiệt độ xuống âm 20oC.

Ông Bartlomiej Brodzik, Giám đốc điều hành Công ty Poland Premium, người tâm huyết với nghề trồng, chế biến và xuất khẩu táo gần 30 năm ở Ba Lan đã không tiếc thời gian dành cả buổi tiếp đoàn báo chí quốc tế. Ngay khi đoàn vừa đến, không đợi cô Parys-Kępińska Aneta, cán bộ phụ trách truyền thông của Trung tâm Hỗ trợ Nông nghiệp quốc gia Ba Lan (KOWR) giới thiệu, ông đã hồ hởi dẫn đoàn nhà báo xuống tận nơi trồng táo, rồi vòng qua nhà máy xử lý, đóng gói táo xuất khẩu, công suất cả chục tấn/ngày, trong đó có nhiều loại được xuất sang Việt Nam và nhiều thị trường ở cách xa Ba Lan hàng ngàn cây số.

.

Xưởng đóng gói của Công ty Poland Premium thường vận hành hết công suất. Sau công đoạn vệ sinh thực phẩm lần cuối, táo nguyên liệu được phân thành gần chục loại khác nhau, từ cao cấp tới thấp cấp. Những quả bị dập, kém chất lượng sẽ được loại bỏ ngay trên dây chuyền, sau đó được xử lý, chế biến thành sản phẩm nước hoa quả qua công đoạn kiểm soát vệ sinh ngặt nghèo.

Để chuẩn bị nguồn hàng nguyên liệu, Poland Premium phải tổ chức thu mua từ trước, xây kho chứa cả trăm ngàn tấn táo. Ông Bartlomiej Brodzik cho biết, táo mua về được bảo quản trong kho, được duy trì ở nhiệt độ thích hợp, theo công nghệ đặc biệt, sau nửa năm vẫn duy trì được hương thơm, không bị biến chất. “Để có những cánh đồng táo nguyên liệu lớn, năng suất cao, chất lượng tuyệt hảo, ngoài sự hỗ trợ, tư vấn của KOWR, chúng tôi còn kết hợp cùng nông dân đầu tư rất bài bản, khoa học, từ khâu giống, gieo trồng, chăm sóc, bảo quản, tới khâu chuẩn bị hàng xuất khẩu”, ông Bartlomiej Brodzik vừa hào hứng, vừa say mê nói về nghề trồng táo.

Sự phấn khởi, thân thiện cũng hiện rõ trên khuôn mặt của nhiều lãnh đạo doanh nghiệp sản xuất, chế biến nông sản ở Ba Lan khi tiếp xúc với đoàn báo chí quốc tế. Lãnh đạo Công ty Ambra - một trong số những doanh nghiệp danh tiếng ở Ba Lan được nhiều khách hàng hàng biết đến với sản phẩm rượu chế biến từ táo rất vui khi cho biết, sản phẩm của Công ty ông đã có mặt tại TP.HCM của Việt Nam. Chủ Công ty Amkez thì hồ hởi giới thiệu rằng, sản phẩm hoa quả sấy khô của Công ty đang mở rộng thị phần ở nhiều nước ở châu Á.

Ở Ba Lan, nhiều người còn biết đến cái tên Appolonia - nghiệp đoàn sản xuất, kinh doanh nông sản. Appolonia hiện kết nối với hàng chục nhà vườn trồng và sản xuất hoa quả ở châu Âu. Hàng năm, Appolonia cung cấp ra thị trường cả ngàn tấn hoa quả các loại, trong đó có những sản phẩm táo nổi tiếng nhãn hiệu Šampion, Gala, Gloster, Golden Delicious…

Với khoảng 40 giống táo khác nhau, táo của Ba Lan có điểm chung là vỏ hơi cứng, không giòn như sản phẩm của nhiều nước, nhưng hương vị rất đượm. Đây cũng là nét khác biệt cơ bản so với sản phẩm cùng loại của nhiều nước khác.

Lợi thế với nhiều sản vật

Hệ thống hạ tầng giao thông nông thôn ở Ba Lan khá hoàn thiện. Chuyến đi thực tế của đoàn nhà báo quốc tế xuống một số cơ sở sản xuất, chế biến nông sản của Ba Lan kéo dài trong nhiều ngày, có những hôm gặp mưa dông, đường sá xa xôi, trời tối, mưa tầm tã, gần 2 giờ sáng đoàn mới về tới nơi nghỉ, nhưng không gặp phải sự cố hay tình huống nguy hiểm nào về giao thông.

Trò chuyện với đoàn nhà báo Việt Nam trên hành trình xuyên đêm dài hơn 300 km từ Poznan tới Dobrzelin, cô Parys-Kępińska Aneta cho biết, Ba Lan hiện đứng đầu Liên minh châu Âu (EU) về sản lượng táo và táo hiện chiếm hơn 80% tổng sản lượng hoa quả của nước này. Hai năm gần đây, Ba Lan đã vượt Trung Quốc và Mỹ về xuất khẩu táo. Đây cũng là loại quả quan trọng giúp ngành nông nghiệp Ba Lan chuyển đổi hợp lý cơ cấu cây trồng.

Ngoài táo, nhiều mặt hàng hoa quả khác của Ba Lan hiện chiếm ưu thế vượt trội tại thị trường EU. Nước này hiện dẫn đầu thị phần tại EU về sản phẩm việt quất, cherry, mâm xôi; đứng thứ hai về dâu tây. Điều thú vị là Ba Lan tự hào sản xuất được những trái quả sạch có thể mua và dùng ngay.

Là quốc gia đứng thứ tư EU về diện tích đất trồng trọt, đứng thứ hai EU về diện tích đất có khả năng gieo trồng ngũ cốc, Ba Lan rất giàu tiềm năng phát triển ngành nông nghiệp.

Ông Michal Wisniewski, Phó tổng giám đốc KOWR cho biết, năm 2017, Ba Lan đứng thứ 3 trong EU về sản lượng ngũ cốc, đứng thứ 5 EU và thứ 12 thế giới về sản xuất sữa. Riêng về sữa, năm 2016, Ba Lan xuất khẩu khoang 3,8 triệu tấn sữa các loại; năm 2017, nước này xuất khẩu hơn 4,2 triệu tấn và năm 2018 dự kiến xuất khẩu 4,4 triệu tấn.

Trao đổi với phóng viên Báo Đầu tư tại Hội chợ Thực phẩm quốc tế Polagra Food 2018, ông Dariusz Sapinski, Chủ tịch Tập đoàn Mlekovita, nhà sản xuất, chế biến sữa hàng đầu của Ba Lan tiết lộ, mỗi năm có hàng trăm tấn sản phẩm sữa bột của Tập đoàn được một nhà sản xuất sữa hàng đầu tại Việt Nam nhập khẩu qua trung gian, đưa về sản xuất sữa hoàn nguyên.

Ngành chăn nuôi của Ba Lan cũng phát triển khá mạnh. Năm 2016, Ba Lan xuất khẩu hơn 1,2 triệu tấn thịt gia súc, gia cầm. Năm 2017, con số này tăng lên 1,37 triệu tấn. Thị trường EU đánh giá khá cao sản phẩm thịt gia súc, gia cầm của Ba Lan nhờ giá cả cạnh tranh, hàm lượng dinh dưỡng cao và an toàn cho sức khỏe.

Tại Hội chợ Thực phẩm quốc tế Polagra Food 2018, khi tiếp xúc đại diện một số hiệp hội, trong đó có Hiệp hội Sinh thái Ba Lan, Hiệp hội Thịt, được biết, tất cả doanh nghiệp thành viên ở Ba Lan phải tuân thủ quy tắc sản xuất an toàn theo quy trình khép kín từ trồng trọt, chăn nuôi đến chế biến.

Để hỗ trợ doanh nghiệp, nhà sản xuất, Ba Lan đã đầu tư xây dựng riêng một viện nghiên cứu, phát triển công nghệ sinh học trong lĩnh vực nông nghiệp và thực phẩm.

Dẫn đoàn nhà báo tham quan một số phòng thí nghiệm, Giáo sư Artur H. Swiergiel, Giám đốc Viện Nông nghiệp và Thực phẩm Công nghệ sinh học tự hào khẳng định, Viện chính là nơi tập trung nguồn lực các nhà khoa học để nghiên cứu đưa ra những sản phẩm thực phẩm sinh học “ngon, tốt nhất thế giới”, đồng thời đưa vào ứng dụng nhằm phát triển bền vững nền nông nghiệp sạch.

Kết nối giao thương qua phương thức truyền thông hợp lý

Diện tích đất nông nghiệp lớn, cơ chế giao đất, khuyến khích phát triển sản xuất hợp lý, kết hợp công nghệ gieo trồng, chế biến hiện đại đã giúp Ba Lan phát huy tốt thế mạnh ngành nông nghiệp. Đây cũng là điều kiện thuận lợi để Ba Lan mở rộng quan hệ thương mại với các nước, trong đó có Việt Nam. Hiện Ba Lan được đánh giá là bạn hàng lớn nhất của Việt Nam tại Trung - Đông Âu, Việt Nam là bạn hàng lớn thứ 7 ngoài EU của Ba Lan.

Với tiềm năng lớn, quan hệ thương mại Việt Nam - Ba Lan còn rất nhiều dư địa. Điều này được khẳng định trong chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda vào tháng 11 năm ngoái khi nước này xem Việt Nam là một trong 5 thị trường chính và hứa hẹn nhất cho hàng xuất khẩu của Ba Lan. Hoạt động đầu tư, thương mại giữa hai nước còn thêm cơ hội mới khi Ba Lan chính thức mở văn phòng đại diện Tổng cục Đầu tư và Thương mại Ba Lan tại TP.HCM.

Cơ hội hợp tác, đầu tư Việt Nam - Ba Lan còn rộng mở khi Việt Nam coi Ba Lan là đối tác ưu tiên tại Trung - Đông Âu và Ba Lan đưa Việt Nam vào danh sách 14 thị trường xuất khẩu nông nghiệp được ưu tiên. Những cơ hội này đang dần xuất hiện khi trong kế hoạch hành động năm 2018, KOWR sẽ tham gia xúc tiến thương mại đầu tư tại Việt Nam nhân sự kiện Hội chợ Thực phẩm và Đồ uống diễn ra tại TP.HCM vào tháng 8/2018.

Tăng cường hợp tác giữa hai quốc gia, tạo cơ hội để doanh nghiệp hai nước tới gần nhau hơn, có điều kiện tiếp cận sâu hơn thị trường mỗi nước là mong muốn của không chỉ cơ quan quản lý nhà nước, của các cơ quan hỗ trợ nông nghiệp, mà còn là mong mỏi của nhiều doanh nghiệp Ba Lan. Đây cũng là tâm sự gửi gắm của đại diện KOWR và lãnh đạo nhiều tập đoàn, doanh nghiệp, công ty của Ba Lan như Stadnina Pepowo, Primavika, Herbapol, Ambra, Elena… khi nhóm nhà báo Việt Nam tới tìm hiểu thực tế, trong suốt hành trình chuyến đi, cũng như tại buổi chia tay đoàn.

Với đoàn báo chí quốc tế, có lẽ chính phương thức tiếp cận thực tế theo kiểu “tận mục sở thị”, chính cùng thái độ cởi mở, thân thiện của cơ quan quản lý, hỗ trợ chuyên ngành với giới truyền thông, sự nhiệt tình của lãnh đạo doanh nghiệp Ba Lan là cách thức tốt nhất gián tiếp nhân thêm giá trị của thương hiệu táo, cùng nhiều sản vật khác vốn đã khá nổi tiếng của Ba Lan - đất nước thanh bình và giàu tiềm năng này ra thị trường thế giới..

Sản xuất và xuất khẩu táo của Ba Lan (đơn vị: ngàn tấn)

Nguồn: KOWR