Chủ động giám sát, xử lý nhiều vụ việc lớn

Ông Lưu Mạnh Tưởng - Phó Cục trưởng Cục Hải quan cho biết, thời gian qua, công tác phối hợp giữa hải quan với các lực lượng chức năng trong kiểm soát hàng giả, hàng kém chất lượng, buôn lậu đã đạt nhiều kết quả đáng ghi nhận.

Thực hiện chỉ đạo tại Chỉ thị 13 và Công điện 65, toàn ngành đã khẩn trương xây dựng ban hành Kế hoạch triển khai cho giai đoạn 2025, phân công rõ trách nhiệm cho từng đơn vị, trong đó hải quan là lực lượng nòng cốt.

Ông Lưu Mạnh Tưởng - Phó cục trưởng Cục Hải quan khẳng định nguyên tắc xử lý được áp dụng nghiêm, đảm bảo tính răn đe và đúng pháp luật.

Trên cơ sở kế hoạch, các đơn vị hải quan địa phương đã chủ động rà soát cơ sở phụ liệu, hàng hóa thiết yếu, nhất là nhóm hàng nhạy cảm liên quan đến dược phẩm, thực phẩm, mỹ phẩm. Bằng việc phân tích dữ liệu trên hệ thống quản lý rủi ro, lực lượng đã phát hiện nhiều dấu hiệu vi phạm.

Điển hình là vụ dầu ăn nhập khẩu, cơ quan hải quan đã rất chủ động phân tích trên hệ thống hải quan. Sau một thời gian kiểm tra, cơ quan hải quan phát hiện doanh nghiệp vừa lấy mẫu không đúng quy định, vừa nhập khẩu hàng kém chất lượng, sử dụng sai mục đích, đồng thời có hành vi gian lận thuế.

Vụ việc này đã được phối hợp chặt chẽ với Công an tỉnh Hưng Yên để điều tra, xử lý. Sau vụ “án điểm” này được xử lý, hải quan tiếp tục lập danh sách toàn bộ các doanh nghiệp nhập khẩu mặt hàng dầu ăn, giao cho các đơn vị hải quan địa phương giám sát chặt chẽ. Hiện đã có hơn 30 doanh nghiệp nằm trong diện theo dõi đặc biệt.

Theo ông Tưởng, nguyên tắc xử lý được áp dụng nghiêm là sai phạm hành chính thì xử lý hành chính, sai phạm hình sự thì chuyển cơ quan điều tra khởi tố, đảm bảo tính răn đe và đúng pháp luật. Không chỉ dừng ở việc phát hiện, hải quan còn phối hợp cùng quản lý thị trường, thuế nội địa, công an, bộ đội biên phòng, cảnh sát biển để xác minh hóa đơn, truy xuất đường đi hàng hóa, phát hiện các trường hợp bán sai mục đích.

Song song với đó, ngành hải quan đã và đang tăng cường ứng dụng công nghệ. Hiện đã triển khai hệ thống thông quan tự động VNACCS, đồng thời xây dựng hệ thống hải quan số, kết nối với Cổng thông tin một cửa quốc gia và Đề án 06 của Chính phủ. Những ứng dụng này cho phép giám sát dữ liệu theo thời gian thực, cảnh báo sớm rủi ro, hỗ trợ đắc lực cho công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại trong bối cảnh hoạt động thương mại điện tử ngày càng phát triển.

Trong thời gian tới, lực lượng hải quan sẽ tiếp tục nâng cao năng lực phân tích dữ liệu, phối hợp chia sẻ thông tin liên ngành, đồng thời siết chặt giám sát các lĩnh vực trọng điểm, đảm bảo thực hiện hiệu quả chỉ đạo của Ban Chỉ đạo 389 quốc gia - ông Tưởng nhấn mạnh.

Đại diện Cục Thuế chia sẻ về kết quả triển khai hóa đơn điện tử và phối hợp xử lý gian lận.

Tích cực gỡ vướng mọi mặt

Đại diện Cục Thuế, ông Nguyễn Nam Hải - Phó trưởng Ban Thanh tra, kiểm tra cho biết, ngành thuế đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, trong đó Công văn 259 yêu cầu các cục thuế địa phương phối hợp chặt chẽ với hải quan và các lực lượng chức năng để xác minh nguồn gốc hàng hóa, phòng ngừa gian lận hoàn thuế.

Đặc biệt, từ 1/6/2025, hộ kinh doanh và doanh nghiệp đạt ngưỡng doanh thu theo quy định bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền. Tính đến nay, đã có gần 197.000 đơn vị đăng ký sử dụng với hơn 1,92 tỷ hóa đơn được phát hành.

Trong quá trình triển khai hóa đơn điện tử, đã có hơn 263.000 doanh nghiệp và hộ kinh doanh đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế. Bên cạnh đó, số lượng hóa đơn khởi tạo từ máy tính tiền cũng tăng nhanh, đáp ứng yêu cầu quản lý hiện đại.

Về công tác phối hợp, thời gian qua, cơ quan thuế đã phối hợp chặt chẽ với hải quan trong việc chia sẻ dữ liệu, đồng thời mở rộng hợp tác với các cơ quan liên quan, trong đó có ngân hàng để khai thác thông tin tài khoản của các đối tượng nộp thuế.

Trên cơ sở dữ liệu này, cơ quan thuế tiến hành rà soát, đối chiếu và kết hợp với dữ liệu của hải quan để phát hiện dấu hiệu bất thường. Từ đó, nhiều vụ việc đã được xử lý, trong đó có các vụ việc cơ quan thuế phối hợp với công an khởi tố liên quan đến gian lận trong kinh doanh và bán hàng, góp phần tăng cường tính minh bạch, hiệu quả trong quản lý thuế.

Liên quan đến tháo gỡ vướng mắc về xử lý tài sản tịch thu, đại diện Cục Quản lý công sản (Bộ Tài chính) cho hay, những vướng mắc trong xử lý tài sản tịch thu đã được khắc phục sau khi Chính phủ ban hành Nghị định 186/2025/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Quản lý, sử dụng tài sản công, đồng thời bãi bỏ Thông tư số 57/2018/TT-BTC ngày 5/7/2018 của Bộ Tài chính hướng dẫn thực hiện một số điều của Nghị định số 29/2018/NĐ-CP ngày 5/3/2018 của Chính phủ quy định trình tự, thủ tục xác lập quyền sở hữu toàn dân về tài sản và xử lý đối với tài sản được xác lập quyền sở hữu toàn dân. Theo đó, việc xử lý tài sản tịch thu sẽ tiếp tục được thực hiện theo quy định, bảo đảm minh bạch, tránh can thiệp gây bất cập.

Lãnh đạo Văn phòng Bộ Tài chính kiến nghị cần rút ngắn quy trình, tăng tính chủ động trong phối hợp, xử lý văn bản.

Về quy trình phối hợp, theo ông Phạm Văn Trường - Phó chánh Văn phòng Bộ Tài chính, hiện quy trình luân chuyển, lấy ý kiến văn bản còn mất nhiều thời gian. Một số tờ trình vẫn phải qua nhiều khâu, dẫn đến chậm tiến độ.

Do đó, kiến nghị Ban Chỉ đạo 389 quốc gia cho phép các đơn vị chuyên môn tham gia trực tiếp, rút ngắn quy trình thẩm định, bảo đảm yêu cầu công việc. Đồng thời, Văn phòng sẽ chủ động đôn đốc, phối hợp với các đơn vị liên quan để tránh kéo dài tiến độ xử lý.

Theo phương án sắp xếp đã được trình Chính phủ, Ban Chỉ đạo 389 quốc gia do Bộ Tài chính là cơ quan thường trực, Văn phòng Thường trực làm đầu mối. Cách tổ chức này được đánh giá giúp tinh gọn bộ máy, giảm đầu mối tham mưu, tạo thuận lợi trong phối hợp và chỉ đạo.