Doanh nhân Phạm Đình Đoàn, Chủ tịch Tập đoàn Phú Thái.

1.

Dưới góc nhìn của TS. Phạm Đình Đoàn, Chủ tịch Tập đoàn Phú Thái, mọi việc đều có thể “mô hình hóa”, ngay cả với câu hỏi làm thế nào để kinh tế Việt Nam tăng trưởng 2 con số trong năm tới.

Bài phát biểu khai mạc Hội nghị lần thứ 13, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, ngày 6/10 của Tổng Bí thư Tô Lâm đang là tâm điểm của nhiều cuộc trao đổi, tọa đàm trong giới kinh doanh. Mối quan tâm lớn của họ không chỉ là mục tiêu phải thực hiện rất cao của năm 2026, đó là tăng trưởng kinh tế phải đạt trên 10% và không chỉ một vài năm.

“Tổng Bí thư đã nói, ‘đây là yêu cầu bắt buộc, nhưng cũng là vấn đề hết sức khó khăn’. Điều cần bàn lúc này là làm thế nào, chứ không phải là có đạt được hay không”, TS. Phạm Đình Đoàn phân tích, cùng với một ma trận điều kiện cần và đủ, phân vai rõ ràng cho cả nhà nước, doanh nghiệp.

Trong mô hình này, các doanh nghiệp đều phải đạt được mức tăng trưởng 2 con số. Thậm chí, khu vực tư nhân phải có được mức tăng khoảng 15-17%/năm, có thể sẽ phải bù đắp cho khu vực khác trong trường hợp cần. Đây là con số không nhỏ, nhất là với các doanh nghiệp quy mô lớn, khi vừa phải giữ được những gì đã có, vừa quản trị được rủi ro, vừa tận dụng các cơ hội đầu tư mở rộng, đầu tư mới.

Như vậy, việc phải làm của doanh nghiệp là có ý tưởng, đề xuất giải pháp một cách trách nhiệm, nguyên tắc là vì sự phát triển chung, chứ không phải là chạy chọt, xin xỏ dự án. Trong đó, ý tưởng sử dụng, khai thác tài nguyên hữu hạn của đất nước, như đất đai, khoáng sản… sẽ phải cân nhắc giảm thiểu, để dành cho tương lai.

Phía Nhà nước cần lắng nghe, phân tích, nhận định và cam kết thực thi hiệu quả các ý tưởng, kế sách mà doanh nghiệp đưa ra phù hợp với yêu cầu phát triển mới của đất nước. Giải pháp đặt hàng doanh nghiệp làm dự án, công trình lớn, đi cùng với cơ chế tạo động lực phù hợp cũng được liệt kê…

Thực ra, các doanh nghiệp đang kỳ vọng rất lớn. Trong nhiều cuộc trao đổi giữa các doanh nghiệp, thời cơ hiện tại được nhận định là chưa bao giờ có, nếu bỏ lỡ sẽ không thể có lại. Trong mô hình của ông Đoàn, phần cơ hội cũng dày đặc các gạch đầu dòng, trên cùng là quyết tâm chính trị rất cao của các nhà lãnh đạo đất nước, tư duy đổi mới, sự quyết liệt trong điều hành…, bên cạnh dư địa đổi mới, sáng tạo, xu thế chuyển dịch chuỗi giá trị, dòng vốn đầu tư.

Nhưng ở phần “điều kiện đủ”, tốc độ và tính khả thi, đồng bộ ở các cấp là những từ khóa được gạch chân, bên cạnh các thách thức từ bất ổn địa chính trị, tác động của chính sách thuế quan, xu hướng bảo hộ, hướng nội gia tăng trên toàn cầu…

2.

Thành công của các cuộc đàm phán phụ thuộc rất lớn vào sự thấu hiểu, đồng cảm của các bên tham gia. TS. Phạm Đình Đoàn nhiều lần chia sẻ kinh nghiệm với các doanh nhân trẻ. Nhưng khi nói về các điều kiện đủ để phần đóng góp vào tăng trưởng của doanh nghiệp khả thi, ông cũng nhắc tới điều này.

“Mỗi phần trăm tăng trưởng đều là mồ hôi, nước mắt, là sức khỏe của mọi người, chứ chưa bao giờ dễ dàng. Nhưng với người kinh doanh, thấy cơ hội sẽ không bỏ qua, sẵn sàng đổ tiền, đổ sức. Nếu chính quyền đặt mình ở vị trí của doanh nghiệp, lắng nghe tiếng nói từ thực tiễn, cơ chế, chính sách sẽ mang không khí của thị trường, của các quy luật kinh tế. Khi đó, chúng tôi định đầu tư 7 thì sẽ quyết làm 10, nếu không sẽ đắn đo, chỉ làm 3-4 vì rủi ro không kiểm soát được”, ông Đoàn phân tích.

Vấn đề này không phải giờ mới nổi lên. Gần 20 năm trước, năm 2007, Phú Thái và một số doanh nghiệp lớn trong ngành bán lẻ nội đã bắt tay nhau, với tham vọng gây dựng liên minh phân phối của doanh nghiệp Việt, mục tiêu là đủ sức cạnh tranh khi thị trường bán lẻ của Việt Nam mở rộng cửa theo các cam kết, nhưng việc không thành. Nguyên nhân có từ doanh nghiệp, khi các liên kết vẫn là điểm yếu, nhưng có rào cản rất lớn từ cơ chế, chính sách. Ông Đoàn kể, hồi đó, đi nhiều địa phương để đề nghị cơ chế về đất đai, quy trình, thủ tục thiết lập chuỗi trung tâm phân phối quy mô lớn, nhưng khó vô cùng.

Hiện tại, mô hình liên minh đang được nhiều doanh nghiệp đề xuất trở lại, với kỳ vọng gia tăng tỷ lệ nội địa hóa trong các ngành xuất khẩu, kích hoạt được các ngành công nghiệp phụ trợ của Việt Nam. Thậm chí, đã có những nhóm doanh nghiệp ngồi với nhau, tự cam kết lui lại cái tôi, sẽ đi cùng nhau để đủ sức tham gia vào các dự án, công trình quốc gia…

Riêng Phú Thái, ông Đoàn nói, đã kéo cả Tập đoàn vào “chiến dịch Phú Thái SMEs 300”, với bộ giải pháp tổng thể, từ nhân sự, marketing, bán hàng, đầu tư, tài chính… Mục tiêu là hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME) bứt qua giai đoạn trì trệ, bước vào điểm tăng trưởng, lớn lên.

“Đi tư vấn, chia sẻ kiến thức kinh doanh nhiều năm, tôi hiểu những khó khắn của nhóm doanh nghiệp nhỏ và vừa sau khoảng 10 năm hoạt động. Nhiều doanh nghiệp rơi vào tình trạng loay hoay, không biết nên ‘đi sang tây hay về đông’. Chúng tôi cũng từng vấp phải khi ở giai đoạn đó, chỉ cần một bàn tay, tình thế sẽ xoay chuyển”, ông kể.

Khác với nhóm khởi nghiệp, nhóm doanh nghiệp này đã bước vào ngưỡng tiềm năng. Lúc này, doanh nghiệp có thể không thiếu vốn, không thiếu cơ hội, vẫn đầy ắp sự năng động, nhiệt huyết của người đứng đầu, nhưng bất ổn trong quản trị, định hướng chiến lược. Đây là lý do Phú Thái SME lựa chọn đi cùng, hậu thuẫn, không chỉ bổ sung tiềm lực doanh nghiệp, mà còn đào tạo nhân sự, nhất là người lãnh đạo. Trong kế hoạch của Phú Thái 2033, khi bước vào tuổi 40, hệ sinh thái Phú Thái sẽ tạo nên 100 doanh nhân triệu phú…

Nhưng chính lúc này, ông Đoàn nói, rất cần hệ thống pháp luật được thực hiện đúng theo yêu cầu mà các nghị quyết của Đảng đã khẳng định. Đó là các quy định pháp luật đều rõ ràng, ổn định, minh bạch, dễ tuân thủ với chi phí tuân thủ thấp, đó là hệ thống pháp luật bảo vệ và khuyến khích quyền tự do kinh doanh, nuôi dưỡng và khích lệ đổi mới sáng tạo…

Đặc biệt, môi trường kinh doanh mà ở đó toàn dân có cơ hội tham gia lao động tạo ra của cải vật chất, một xã hội mà người người, nhà nhà, ai cũng hăng say lao động… đang là đích đến của mọi sự trông đợi, đề xuất giải pháp, tham vấn chính sách mà các doanh nghiệp, doanh nhân đang dốc lòng gửi tới chính quyền các địa phương, các bộ, ngành, Chính phủ và các nhà lãnh đạo đất nước.

3.

Trong hành trình Việt Nam 2030 - 2045, với 2 mục tiêu 100 năm của đất nước, Phú Thái sẽ góp mặt trong vai trò là Tập đoàn phân phối và đầu tư chiến lược hàng đầu Việt Nam. Nhưng trên hết, Phú Thái sẽ chọn là người tiên phong kiến tạo tăng trưởng bền vững, xây dựng cộng đồng doanh nghiệp thịnh vượng và đồng hành cùng sự phát triển của đất nước.

Khi công bố các kế hoạch này, ông Đoàn nói, đây là cam kết của cá nhân ông, của Tập đoàn đối với khách hàng, đối tác và toàn xã hội, nhưng cũng tin chắc sẽ có thêm rất nhiều người đồng hành.

Ông đã nhắc đi nhắc lại yêu cầu “ba trọng tâm - ba công khai - một thước đo” trong phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm tại phiên bế mạc Hội nghị lần thứ 13, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII với rất nhiều tâm huyết.

Ba trọng tâm là thể chế hóa nhanh nghị quyết, kết luận của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư; tổ chức thực thi quyết liệt theo tiến độ tuần, tháng, quý; kiểm tra, giám sát thường xuyên, kịp thời tháo gỡ vướng mắc.

Ba công khai là công khai tiến độ, công khai trách nhiệm, công khai kết quả để xã hội cùng giám sát, cùng đồng hành.

Một thước đo là mức sống và niềm tin của Nhân dân. Cụ thể là, dịch vụ công tốt hơn, cơ hội việc làm và kinh doanh rộng hơn, chi phí thời gian và thủ tục ít hơn; xã hội yên bình hơn, người dân ấm no, hạnh phúc hơn.

“Nhìn lại lịch sử của Việt Nam, trong chiến tranh cũng như trong xây dựng, phát triển đất nước, mọi thắng lợi đều từ Nhân dân. Đã đến lúc toàn dân xung trận, trong đó doanh nhân đã nhận là đội ngũ tiên phong”, ông Đoàn khẳng định.