Tăng trưởng phải đi đôi với bảo vệ môi trường

Tại Hội thảo “Tìm động lực tăng trưởng từ ESG” diễn ra tại Khách sạn Sheraton Hà Nội do Báo Đầu tư phối hợp với Công ty TNHH Hệ thống và Giải pháp WBS tổ chức ngày 23/5, ông Lê Trọng Minh, Tổng Biên tập Báo Đầu tư cho hay, có lẽ, không cần phải nhắc lại những phân tích, nhận định được nhiều cơ quan, tổ chức có uy tín trên thế giới cũng như trong nước đã đưa ra trong thời gian gần đây, chúng ta đều có chung đánh giá rằng, những diễn biến kinh tế đang rất phức tạp và khó đoán định.

Tổng Biên tập Báo Đầu tư Lê Trọng Minh phát biểu tại sự kiện.

Bài toán tăng trưởng đối với cộng đồng doanh nhiệp, vốn chưa bao giờ dễ dàng, nay càng trở nên thách thức hơn. Đạt được mục tiêu tăng trưởng tự thân nó đã là thách thức lớn, song tăng trưởng phải đi đối với bảo vệ môi trường, thực hiện trách nhiệm với xã hội gắn với thực hành quản trị tốt dường như càng là vấn đề nan giải bởi đi kèm là chi phí gia tăng, các điều kiện hoạt động trở nên khắt khe và phức tạp khiến lợi nhuận giảm sút, khả năng cạnh tranh yếu hơn. Câu hỏi về sự tồn tại trong môi trường cạnh tranh đầy biến động càng trở nên hóc búa với rất nhiều doanh nghiệp.

Tuy nhiên, khi phát triển xanh đã trở thành xu hướng bao trùm trên phạm vi toàn cầu, và với việc Chính phủ Việt Nam liên tục khẳng định sẽ thực hiện nghiêm những cam kết sẽ đạt mục tiêu phát triển bền vững theo Chương trình nghị sự 2030 của Liên hiệp quốc, cũng như cam kết thực hiện đưa mức phát thải ròng về bằng 0 (net zero) vào năm 2050, nhiều doanh nghiệp đã sớm nhận thức rằng, đây là quá trình không thể đảo ngược.

Từng doanh nghiệp không thể đứng ngoài “cuộc chơi” để trở thành bị cô lập và bị loại. Vì thế, hiểu rõ và thích ứng với “luật chơi” mới là con đường duy nhất để tồn tại và tiếp tục phát triển với những chủ thể xác định cho mình một hướng đi dài hạn.

Đó thực ra mới chỉ là cách nhìn thụ động. Trên thực tế, việc áp dụng các tiêu chí môi trường, xã hội và quản trị, gọi tắt là ESG, nhìn theo cách chủ động không hoàn toàn chỉ là những thách thức tốn kém hay thuần túy chạy theo xu hướng.

Nhiều chủ thể trên thương trường ngày càng nhận ra rằng, ba tiêu chí quan trọng này cũng chính là thước đo để đánh giá khả năng triển khai mô hình kinh doanh bền vững của mình trong con mắt các bạn hàng, đối tác.

Và chính những người tiên phong, có thành tựu bứt phá trong việc áp dụng các tiêu chuẩn ESG lại chính là những đối tác, bạn hàng tin cậy.

Cơ hội mở rộng thị trường, tăng cường hợp tác của các doanh nghiệp thành công trong áp dụng các tiêu chuẩn ESG đang dần tỏ ra vượt trội so với những chủ thể khác. Thực hành ESG, theo cách như vậy, trở thành một động lực tăng trưởng mới cho những thành viên sớm nắm rõ và tuân thủ những “luật chơi” mới.

“Tìm động lực tăng trưởng từ ESG” cũng chính là chủ đề của hội thảo của chúng ta ngày hôm nay. Tại đây, chúng ta sẽ được lắng nghe những kiến giải sâu sắc, những ví dụ sinh động từ các chuyên gia đến từ các cơ quan, tổ chức hàng đầu của quốc tế và trong nước và từ chính những doanh nghiệp đi tiên phong mà chúng tôi gọi là các Risers, hay những doanh nghiệp đang nỗ lực bứt phá - những Rapidiers, gọi chung là Ris.er, để hình dung được phần nào những cơ hội mà ESG đem lại cho cộng đồng kinh doanh đang hết sức nỗ lực để vượt qua mọi khó khăn, thách thức trong một môi trường kinh doanh đầy áp lực và biến động.

Những câu chuyện này cũng là một phần của chuỗi hội thảo RIS.ER24: ESG & Câu chuyện phát triển bền vững, mà chúng tôi sẽ lần lượt được tổ chức từ nay tới cuối năm 2024, Tổng biên tập Báo Đầu tư Lê Trọng Minh hy vọng sẽ đem đến cho quý vị những thông tin tham khảo hữu ích trong hành trình trở thành những doanh nghiệp phát triển bền vững tiêu biểu không chỉ ở phạm vi trong nước và quốc tế, đồng thời lan tỏa những kinh nghiệm hay về thực hành ESG tới toàn bộ cộng đồng.

Song lãnh đạo Báo Đầu tư cũng chắc chắn rằng, trong khuôn khổ thời gian hạn hẹp của cuộc hội thảo này, chúng ta sẽ không thể cắt nghĩa đến tận cùng những cơ hội cũng như thách thức mà từng doanh nghiệp cụ thể sẽ đối mặt.

Bên cạnh những quan sát, đánh giá mang tính bao quát về lĩnh vực này mà các diễn giả uy tín của chúng ta sẽ mang đến trong ít phút tới, chúng tôi cũng rất hy vọng rằng, những câu chuyện cụ thể được chia sẻ một cách thực sự cởi mở từ các doanh nghiệp tham gia thảo luận cũng như những đại biểu có mặt trong khán phòng này sẽ là những tham chiếu thực sự bổ ích đối với cả cộng đồng, từ đó góp một phần nhỏ bé vào sự nghiệp phát triển bền vững của Việt Nam.

Tổng Biên tập Lê Trọng Minh khuyến khích và mong muốn các đại biểu sẽ có những hoạt động kết nối cụ thể để mang đến những câu chuyện thành công từ cơ hội hợp tác qua hội thảo này. Rất có thể, nhiều câu chuyện trong số đó sẽ được nhắc đến trong các sự kiện tiếp theo của chuỗi sự kiện này. Ban Tổ chức xin chân thành cảm ơn những đóng góp của quý vị thông qua việc tạo ra nhiều hoạt động kết nối sôi nổi, hiệu quả.

"Là cơ quan báo chí của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, cũng là cơ quan báo chí kinh tế hàng đầu của cả nước, với phương châm Đồng hành cùng nhà đầu tư và doanh nghiệp, Báo Đầu tư tiên phọng đưa ra các ấn phẩm cả tiếng Anh và tiếng Việt được phát hành trên các phiên bản in và nền tảng đa phương tiện, và tạo dựng các diễn đàn/ hội thảo quốc tế thường niên như: Hội thảo Phát triển bền vững, Diễn đàn chuyển đổi số, Diễn đàn Khu Công nghiệp, Hội thảo Tài chính Xanh... đã không ngừng nỗ lực mang đến cho quý vị những sản phẩm báo chí và những sự kiện có ý nghĩa về phát triển bền vững, trong đó có chuỗi sự kiện RIS.ER24: ESG & Câu chuyện phát triển bền vững", ông Lê Trọng Minh nói.

Tăng trưởng xanh là xu thế cấp thiết

Phát biểu tại sự kiện, bà Nguyễn Thị Bích Ngọc, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho hay, thúc đẩy tăng trưởng xanh là một xu thế cấp thiết, là động lực để tăng trưởng kinh tế, là then chốt nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia trong bối cảnh hội nhập quốc tế.

Trong hành trình tăng trưởng xanh, ESG là bộ tiêu chuẩn đo lường, đánh giá phát triển bền vững của doanh nghiệp. Sau đại dịch Covid-19 nhóm cổ phiếu ESG liên tục tăng trưởng tốt, nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng, ESG là cuộc chơi mới về trách nhiệm của doanh nghiệp với xã hội.

Cũng theo Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, ngoài lợi nhuận doanh nghiệp còn phải quan tâm đến môi trường xã hội bởi các doanh nghiệp lớn hiện nhận ra rằng thúc đẩy và tăng trưởng ESG là để phát triển bền vững, có lợi ích lâu dài cho cổ đông, cộng đồng vì vậy họ luôn coi trọng ESG khi có muốn một quyết định đầu tư.

Bà Nguyễn Thị Bích Ngọc, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư tại sự kiện.

“Các doanh nghiệp lớn đều tích hợp tiêu chí ESG trong quá trình phát triển và đây là cuộc chơi bắt buộc với các doanh nghiệp nếu muốn đi dài hơi”, Thứ trưởng Nguyễn Thị Bích Ngọc nói.

Ở Việt Nam tăng trưởng xanh, hướng đến thịnh vượng kinh tế, bền vững môi trường, công bằng xã hội không chỉ là lựa chọn tất yếu, mà là để bắt kịp xu thế thế giới, nhằm thực hiện cam kết mang tính bước ngoặt lịch sử là đưa phải thác ròng về 0 năm 2050.

Việt Nam cũng đang trong quá trình phát triển vì vậy cần giải bài toán vừa phải giữ nhịp độ tăng trưởng cao, nhưng vẫn phải phát triển bền vững.

Chúng tôi thấy rằng, qua các ý kiến chuyên gia, học giả, phát triển bền vững, tái cơ cấu nền kinh tế, chuyển đổi xanh, đòi hỏi sự tham gia của 3 bên đó là cơ quan quản lý nhà nước, hành động của khu vực doanh nghiệp, sự tham gia của tổ chức hội đoàn, tổ chức phi chính phủ…

Với Việt Nam, tăng trưởng xanh không chỉ là lựa chọn tất yếu mà còn là cơ hội để trở thành quốc gia tiên phong trong khu vực, bắt kịp xu thế phát triển của thế giới.

Lãnh đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho hay, những năm gần đây, cộng đồng doanh nghiệp đã có nhiều hành động thiết thực đóng góp vào mục tiêu tăng trưởng xanh của Việt Nam, như sử dụng năng lượng sạch, nguyên vật liệu thân thiện môi trường, đầu tư những dây chuyền sản xuất hiện đại, công nghệ cao, sử dụng ít tài nguyên, năng lượng, giảm thiểu khí thải, thực hiện ESG…

Nhưng theo lãnh đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, đã đến lúc, chúng ta cần đẩy mạnh hơn nữa quá trình này, vì sự phát triển bền vững của doanh nghiệp và sự phát triển bền vững của kinh tế Việt Nam.

Bởi lẽ, với tiềm năng, vị thế địa kinh tế trong chuỗi cung ứng toàn cầu, Việt Nam đang đứng trước cơ hội rất lớn trong tăng trưởng xanh để có thể chuyển mình, bắt kịp, tiến cùng, vượt lên, đi tắt đón đầu và tạo đà cho một bước nhảy vọt về phát triển kinh tế - xã hội và môi trường.

Các doanh nghiệp cũng vậy, đang có cơ hội to lớn để chuyển mình, nâng cao năng lực cạnh tranh và tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Doanh nghiệp Việt nếu muốn tiếp tục tham gia vào các thị trường lớn thì phải nhận diện được những quy định liên quan đến ESG, nếu không sẽ đánh mất tiềm năng hội nhập vào chuỗi giá trị quốc tế. Hiểu rõ về ESG sẽ mang tới cho các doanh nghiệp Việt những cơ hội to lớn hơn.

Thứ trưởng Nguyễn Thị Bích Ngọc cho rằng, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, với vai trò là cơ quan tham mưu cho Chính phủ về Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh, cũng đang nỗ lực cụ thể hóa các nhóm nhiệm vụ, giải pháp mà cộng đồng doanh nghiệp quan tâm. Đây chính là các vấn đề cốt lõi nhất trong thực hiện Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh.

Đầu tiên, xây dựng chính sách, công cụ để huy động nguồn lực tài chính và tạo môi trường đầu tư, kinh doanh cho phát triển xanh và bền vững.

Theo đó, cần có cơ chế hỗ trợ các doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp lớn trở thành các tổ chức tài chính có thể dẫn dắt các thị trường sản xuất và tiêu thụ xanh trong nền kinh tế và hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Đồng thời, có chính sách để huy động nguồn lực tài chính trong nước và quốc tế thông qua các công cụ tài chính xanh, như trái phiếu xanh, tín dụng xanh, bảo hiểm xanh…, cũng như để đẩy nhanh sự phát triển của thị trường carbon. Việt Nam cũng cần có chính sách nhằm nâng cao khả năng tiếp cận tài chính xanh cho doanh nghiệp.

Xây dựng danh mục các nhiệm vụ, dự án tăng trưởng xanh trọng điểm trong giai đoạn 2021-2025 và 2026-2030. Đồng thời, xây dựng các cơ chế ưu đãi để thu hút đầu tư các dự án này.

Hiện Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang nghiên cứu xây dựng một cơ chế, chính sách và cách tiếp cận ưu đãi mới để phù hợp với định hướng của Việt Nam, cũng như phù hợp với thông lệ quốc tế.

Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, chuyển đổi năng lượng hóa thạch, tiến tới chấm dứt sản xuất các phương tiện giao thông sử dụng nhiên liệu hóa thạch; phát triển các công trình xanh đạt mức phát thải carbon bằng 0 hay tăng cường sử dụng các vật liệu tái chế…, sắp tới, sẽ là những lĩnh vực nhận được nhiều ưu tiên trong chính sách của Việt Nam. Đồng thời  xây dựng kế hoạch huy động nguồn lực để thực hiện Chiến lược tăng trưởng xanh.

Để hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam thực hành tốt ESG, mới đây, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã phối hợp với USAID công bố sáng kiến ESG năm 2024, với chủ đề “Đón đầu cơ hội xanh”.

Đây là năm thứ hai sáng kiến này được phát động với mong muốn giúp cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam đón đầu các cơ hội mới, trong bối cảnh chuyển đổi xanh và nâng cao sức cạnh tranh khi tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

"Thực hiện sáng kiến này, chúng tôi đang hướng tới việc thúc đẩy khu vực doanh nghiệp tư nhân kinh doanh bền vững và thực hành khung đánh giá ESG để đo lường các yếu tố liên quan tới phát triển bền vững cũng như những tác động từ hoạt động của doanh nghiệp tới cộng đồng.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư mong nhận được sự ủng hộ tham gia của cộng đồng doanh nghiệp Việt, không chỉ đối với riêng việc thực hiện Sáng kiến ESG, mà còn là đối với ESG nói chung. Thực hành ESG vì chính quyền lợi, vì chính sự phát triển của doanh nghiệp", Thứ trưởng Nguyễn Thị Bích Ngọc chia sẻ.