Sức hấp dẫn của hàng hóa bị suy giảm

Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump coi việc Ấn Độ tiếp tục mua dầu mỏ của Nga là "mối quan ngại về an ninh quốc gia". Bộ An ninh nội địa Mỹ hôm 26/8 đã thông báo cho Ấn Độ về kế hoạch tăng thuế quan lên 50% đối với hàng hóa của nước này, đồng thời lưu ý rằng Nhà Trắng có kế hoạch thúc đẩy mức thuế quan cao hơn sau khi các cuộc đàm phán làm trung gian cho thỏa thuận ngừng bắn giữa Nga và Ukraine dường như bị đình trệ, theo nhật báo The Indian Express.

Thông báo cũng nêu rõ rằng hàng hóa Ấn Độ đã được đưa vào tiêu thụ hoặc được lấy ra khỏi kho để đi tiêu thụ kể từ hoặc sau 00:01 ngày 27/8/2025 (múi giờ miền Đông - Bắc Mỹ) sẽ bị áp thuế cao hơn.

Xuất khẩu sắt, thép và các sản phẩm cùng nhóm chiếm 17,07% tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa kỹ thuật của Ấn Độ trong năm tài chính kết thúc vào tháng 3/2025. Ảnh: AFP

Giới phân tích cho rằng mức thuế cao hơn của Mỹ có nguy cơ làm giảm đáng kể sức hấp dẫn của hàng xuất khẩu Ấn Độ sang Mỹ so với hàng hóa các nước trong khu vực.

"Sức hấp dẫn của Ấn Độ với tư cách là một trung tâm sản xuất mới nổi sẽ bị suy yếu rất nhiều", ông Shilan Shah, chuyên gia kinh tế cấp cao về thị trường mới nổi tại Capital Economics, nhận định. Ông ước tính rằng chi tiêu của Mỹ đóng góp khoảng 2% GDP của Ấn Độ và mức thuế bổ sung 25% là "đủ lớn để gây ra tác động đáng kể".

Ấn Độ coi Mỹ là đối tác xuất khẩu lớn nhất của mình. Tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa của Ấn Độ đạt khoảng 434 tỷ USD trong năm tài chính kết thúc vào tháng 3/2025, trong đó gần 20%, tương đương 86,51 tỷ USD xuất khẩu hàng hóa sang Mỹ, đài CNBC dẫn số liệu chính thức mới nhất cho biết.

Theo ông Shah, sự sụt giảm kim ngạch xuất khẩu do thuế quan của Mỹ sẽ đồng nghĩa với việc nền kinh tế Ấn Độ có thể chỉ đạt tăng trưởng gần 6% trong năm nay và năm sau, thay vì mức tăng trưởng 7% được dự báo trước khi có tuyên bố thuế quan của Tổng thống Trump.

Theo ước tính của Goldman Sachs, mức thuế quan 50% mà Mỹ áp lên hàng hóa Ấn Độ có thể khiến GDP của nước này giảm tổng cộng 0,6 điểm phần trăm.

Theo dữ liệu của chính phủ, các mặt hàng xuất khẩu chính của Ấn Độ sang Mỹ là hàng kỹ thuật và điện tử, thuốc và dược phẩm, đá quý và đồ trang sức. Và đây là những mặt hàng được dự đoán chịu thiệt hại nhiều nhất do mức thuế quan của Mỹ.

Triển vọng ngành thép xấu đi

Hàng hóa kỹ thuật, bao gồm các sản phẩm công nghiệp như phụ tùng ô tô, thiết bị điện và máy móc công nghiệp, là những mặt hàng xuất khẩu lớn nhất của Ấn Độ sang Mỹ và trên toàn cầu, đạt kim ngạch gần 117 tỷ USD trong năm tài chính kết thúc vào tháng 3/2025. Trong đó, khoảng 19,16 tỷ USD giá trị hàng hóa kỹ thuật, tương đương khoảng 16%, được xuất sang Mỹ.

Xuất khẩu sắt, thép và các sản phẩm cùng nhóm chiếm 17,07% tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa kỹ thuật của Ấn Độ, trong khi xuất khẩu kim loại màu và sản phẩm kim loại đóng góp 10,52%. Đáng nói, thép nhập khẩu vào Mỹ đang phải đối mặt với mức thuế quan 50% mà Tổng thống Trump áp dụng theo ngành hàng, điều này làm xấu đi triển vọng của ngành thép Ấn Độ.

Trong tháng 6/2025, tổng kim ngạch xuất khẩu của Ấn Độ tăng 1,92%, một phần nhờ vào mức đóng góp của hàng hóa kỹ thuật tăng 1,35% lên 9,5 tỷ USD.

Đá quý, trang sức, dệt may cũng bị ảnh hưởng

Ngành đá quý và trang sức, cũng như ngành dệt may và may mặc, dự kiến cũng sẽ bị ảnh hưởng đáng kể bởi việc tăng thuế quan đột ngột của Mỹ.

Đài CNBC dẫn báo cáo tháng 7 của một cơ quan chuyên ngành do nhà nước Ấn Độ hậu thuẫn cho hay, ngành đá quý và trang sức đóng góp 7% GDP của Ấn Độ và sử dụng khoảng 5 triệu lao động. Năm tài chính 2025 ghi nhận thị trường Mỹ chiếm khoảng 33% kim ngạch xuất khẩu đá quý và trang sức của Ấn Độ.

Ông Rajesh Mehta, Chủ tịch điều hành công ty sản xuất trang sức Rajesh Exports (thành phố Bangalore, Ấn Độ), đánh giá rằng mức thuế quan cao hơn của Mỹ sẽ là một "gánh nặng bổ sung", đồng thời kêu gọi chính phủ Ấn Độ hỗ trợ cho ngành đá quý và trang sức.

Dệt may là một trong những ngành thâm dụng lao động nhất ở Ấn Độ, trực tiếp sử dụng khoảng 45 triệu lao động trên cả nước. Tương tự như ngành đá quý và trang sức, thị trường Mỹ chiếm khoảng 34% kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may của Ấn Độ trong năm tài chính vừa qua.

"Không còn nghi ngờ gì nữa, mức thuế suất mới sẽ là một thách thức lớn đối với quyết tâm và khả năng phục hồi của các nhà xuất khẩu hàng dệt may Ấn Độ vì chúng tôi sẽ không được hưởng lợi thế chênh lệch thuế quan đáng kể so với nhiều quốc gia khác, ngoại trừ Bangladesh, quốc gia mà chúng tôi đang cạnh tranh để giành thị phần lớn hơn trên thị trường Mỹ", Liên đoàn Công nghiệp Dệt may Ấn Độ nêu trong một tuyên bố ngày 30/7, trước khi chính quyền Tổng thống Trump công bố đợt thuế quan bổ sung có hiệu lực vào ngày 27/8.

Ngành hàng điện tử chịu rủi ro cao nhất

Theo bà Alexandra Hermann, chuyên gia kinh tế trưởng tại Oxford Economics, ngành công nghiệp điện tử Ấn Độ phụ thuộc vào thị trường Mỹ, chiếm tới 38% kim ngạch xuất khẩu trong năm tài chính vừa qua, khiến ngành này "chịu rủi ro cao nhất" trước nguy cơ tiềm ẩn rằng các ưu đãi thuế quan có thể bị hủy bỏ trong thời gian tới. Hiện tại, một số mặt hàng xuất khẩu điện tử của Ấn Độ được miễn thuế khi vào Mỹ.

Ấn Độ đã vượt qua Trung Quốc để trở thành nước xuất khẩu điện thoại thông minh hàng đầu sang Mỹ trong quý II/2025, sau khi Apple đẩy nhanh việc dịch chuyển hoạt động lắp ráp thêm iPhone sang quốc gia Nam Á này.

Trong một động thái tạm thời vào tháng 4 vừa qua, nhằm xoa dịu các công ty công nghệ như Apple, Tổng thống Trump đã tuyên bố miễn thuế quan cho điện thoại thông minh, máy tính và các mặt hàng điện tử khác.

Xuất khẩu hàng điện tử của Ấn Độ sang Mỹ đã tăng tốc trong năm nay, và chỉ riêng trong tháng 3, kim ngạch xuất khẩu mặt hàng này đã tăng hơn gấp đôi, lên 2,76 tỷ USD so với cùng kỳ năm trước.

Dược phẩm cũng phụ thuộc vào các nhà nhập khẩu Mỹ

Mặc dù dược phẩm Ấn Độ hiện cũng được miễn thuế, nhưng triển vọng phía trước cũng khó đoán bởi Tổng thống Trump gần đây đã đe dọa áp thuế đối với dược phẩm nhập khẩu vào Mỹ. Trong một cuộc phỏng vấn gần đây trên đài CNBC, Tổng thống Trump cho biết ban đầu ông sẽ áp dụng "mức thuế nhỏ" đối với dược phẩm nhập khẩu, sau đó tăng mức thuế này lên tới 250% trong vài năm tới.

Theo số liệu chính thức, ngành dược phẩm Ấn Độ phụ thuộc nhiều vào người mua tại Mỹ, với kim ngạch xuất khẩu thuốc và dược phẩm sang Mỹ đạt hơn 10,5 tỷ USD trong năm tài chính kết thúc vào tháng 3/2025, chiếm gần 35% tổng kim ngạch xuất khẩu của ngành này.

″Nhìn chung, ngành hóa chất của Ấn Độ có mức độ tiếp xúc với thị trường Mỹ thấp hơn một chút, nhưng điều này làm lu mờ sự phụ thuộc lớn của ngành dược phẩm vào thị trường Mỹ", bà Hermann đánh giá. Nó khiến ngành dược phẩm dễ bị ảnh hưởng bởi các mức thuế quan của Tổng thống Trump, theo chuyên gia kinh tế trưởng tại Oxford Economics.

Theo ông Michael Wan, chuyên gia kinh tế cấp cao tại ngân hàng MUFG, Mỹ có thể dễ dàng tìm nguồn cung ứng từ các địa bàn nhập khẩu thay thế, nhưng Ấn Độ khó có thể đa dạng hóa sang các thị trường khác ngoài Mỹ.

Chuyên gia kinh tế của ngân hàng MUFG cho rằng Ấn Độ đang cạnh tranh với các nước châu Âu về dược phẩm; với Việt Nam và Mexico về mặt hàng điện tử; với Campuchia, Sri Lanka, Bangladesh và Việt Nam về dệt may; và với Israel về đá quý và trang sức. "Nếu những chênh lệch thuế quan này vẫn tiếp diễn, khả năng cạnh tranh xuất khẩu của Ấn Độ có thể sẽ bị xói mòn theo thời gian", ông Wan lưu ý.

Trong lần điều chỉnh thuế quan mới nhất, Tổng thống Trump đã giảm thuế quan đối với Thái Lan xuống còn 19%, thay vì mức thuế đối ứng công bố trước đó là 36%. Tương tự, thuế quan của Mỹ đối Bangladesh giảm còn 20% thay vì mức trước đó là 35% và Campuchia giảm về 19%, từ mức 36%.

Theo ước tính của ngân hàng MUFG, khoảng 32% hàng xuất khẩu của Ấn Độ sang Mỹ hiện được miễn thuế, bao gồm các sản phẩm điện tử và dược phẩm.

Về phía Ấn Độ, tờ The Indian Express đưa tin, Thủ tướng Narendra Modi, trong một tuyên bố ủng hộ nông dân và các doanh nghiệp nhỏ hôm 25/8, đã khẳng định: "Bất kể áp lực lớn đến đâu, chúng ta sẽ tiếp tục tăng cường sức mạnh để đương đầu".