Vừa qua, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 tiếp tục lập nên kỳ tích y khoa khi triển khai thành công ca lấy ghép đa tạng từ người hiến chết não, bao gồm gan, hai thận, tim, phổi và hai giác mạc.

Trước đó, cơ sở này cũng đã thực hiện một ca lấy-ghép đa tạng thành công, và chỉ trong vòng hai tuần, đã có tổng cộng 29 bệnh nhân được hồi sinh nhờ những ca ghép này.

Các bác sỹ thực hiện ghép tạng cho bệnh nhân.

Với ca lấy ghép lần này, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 tiến hành lấy tim, hai thận, trong đó có một bệnh nhân là nam quân nhân; gan được chia để ghép cho hai bệnh nhân, thùy gan phải ghép cho một nam quân nhân tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, thùy gan trái được điều phối và vận chuyển đến Bệnh viện Vinmec để ghép cho một em bé một tuổi.

Hai giác mạc được lấy để bảo quản, chờ ghép cho hai bệnh nhân khác, đồng thời tạng phổi được điều phối tới Bệnh viện Phổi Trung ương.

Người hiến tạng là nam bệnh nhân 42 tuổi, được chẩn đoán chết não do đột quỵ chảy máu não lớn tại nhân xám thái dương phải, kèm tràn máu não thất. Dù các bác sĩ đã tích cực cứu chữa, bệnh nhân không may qua đời.

Trước mất mát này, gia đình đã đồng ý hiến tạng, trao cơ hội sống cho sáu bệnh nhân đang chờ ghép. Ngay sau khi nhận được thông tin về tình trạng người bệnh, Trung tâm Ghép tạng Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cùng các tiểu ban ghép, phòng, khoa và các ban liên quan lập tức kích hoạt quy trình.

Từ điều phối, chuẩn bị bệnh nhân, hồi sức, xét nghiệm, gây mê, phẫu thuật cho đến các thao tác kỹ thuật, mọi hoạt động diễn ra đồng bộ, nhịp nhàng và chính xác tuyệt đối.

Vào 10 giờ sáng ngày 22/11, buổi hội chẩn kéo dài gần hai tiếng đồng hồ diễn ra với sự tham gia của các chuyên gia trong và ngoài viện, do Trung tướng, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Hoàng Ngọc, Bí thư Đảng ủy, Phó Giám đốc Bệnh viện chủ trì.

Đến 13 giờ, người hiến được đưa lên phòng mổ B5, nơi ê-kíp Trung tâm Hồi sức tích cực A12 tiếp nhận và thực hiện các thủ tục chuyên môn. PGS-TS.Nguyễn Minh Lý, Chủ nhiệm Khoa Gây mê Hồi sức chỉ huy toàn bộ quá trình trong phòng mổ, bảo đảm an toàn cho ca lấy ghép đa tạng với năm phòng mổ hoạt động đồng thời.

Ông nhấn mạnh, khi người hiến tạng có tâm nguyện hiến, không có lý do gì chúng tôi không sẵn sàng nhận nhiệm vụ, dù đêm khuya, ngày nghỉ hay ngày lễ.

Chỉ cần có một tin nhắn về lịch lấy ghép đa tạng, đội ngũ nhân viên của khoa đã sẵn sàng. Khi phát lệnh và nhận thông báo chính thức từ hội đồng hội chẩn, chỉ một giờ sau, toàn bộ ê-kíp gây mê hồi sức đã có mặt. Với trình độ chuyên môn và trang thiết bị hiện đại, chúng tôi có thể triển khai đồng thời tất cả các tạng, bảo đảm an toàn tuyệt đối.

Hệ thống kết nối giữa các kíp ghép và đa bệnh viện hoạt động trơn tru, tất cả hướng đến một mục tiêu duy nhất: trao cơ hội sống cho bệnh nhân và giữ trọn niềm tin của người hiến tạng. PGS-TS.Vũ Văn Quang, Phó Chủ nhiệm Khoa Phẫu thuật Gan-Mật-Tụy chia sẻ rằng đối với các trường hợp hiến đa mô tạng, yếu tố thời gian là vô cùng quan trọng.

Thời gian thiếu máu lạnh tốt nhất đối với tim là dưới bốn giờ, gan khoảng 6-8 giờ, vì vậy tất cả các khâu phải được chuẩn bị tích cực, thực hiện khẩn trương, chính xác. Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 đã có kinh nghiệm điều phối và triển khai ghép đa tạng từ người hiến chết não, nên lần này đã chuẩn bị rất tốt.

Đến 13 giờ 45 phút, ê-kíp bắt đầu mở bụng và tiến hành chia gan ngay tại ổ bụng. Thùy gan phải được ghép cho nam quân nhân tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, thùy gan trái được vận chuyển sang Bệnh viện Vinmec để ghép cho em bé một tuổi. Đây là ca thứ 9 bệnh viện thực hiện kỹ thuật chia gan trong ổ bụng.

Cùng lúc, ca ghép tim được tiến hành cho nam bệnh nhân 68 tuổi, chẩn đoán suy tim giai đoạn III, phân suất tống máu giảm nặng. Chỉ 28 phút sau, trái tim người hiến đập trở lại trong lồng ngực người nhận. Ca ghép tim đã rút máy tuần hoàn ngoài cơ thể, tim co bóp tốt, huyết động ổn định và được duy trì bằng thuốc vận mạch liều thấp.

Đến 17 giờ, các kíp phẫu thuật phối hợp nhịp nhàng, khẩn trương và chính xác tuyệt đối. Gan, tim, thận, giác mạc lần lượt được lấy và bảo quản theo quy trình nghiêm ngặt.

Kíp ghép thận thực hiện cho hai bệnh nhân suy thận giai đoạn cuối, trong đó có một nam quân nhân. Sau tám giờ làm việc liên tục, tất cả các ca ghép thành công khi bệnh nhân ghép gan tỉnh táo, được rút nội khí quản ngay tại phòng mổ; bệnh nhân ghép tim huyết động ổn định; hai ca ghép thận có lượng nước tiểu tốt. Các bệnh nhân tiếp tục được theo dõi và chăm sóc đặc biệt.

Thiếu tướng, Giáo sư, Tiến sĩ Lê Hữu Song, Giám đốc Bệnh viện gửi lời chúc mừng những bệnh nhân được cứu sống và tri ân gia đình người hiến, đây là những ngày tháng không thể quên của Bệnh viện Trung ương Quân đội 108.

Đây là ca lấy ghép đa tạng thứ năm của bệnh viện trong năm, chỉ cách ca thứ tư hai tuần. Trước đó, ngày 13/11, các bác sỹ đã vượt gần 2.000 km từ Hà Nội đến Cần Thơ để tiếp nhận, lấy và vận chuyển tim, gan từ người hiến chết não, sau đó quay về kịp thời thực hiện ghép cho hai bệnh nhân.

Trong vòng hai tuần, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 đã thực hiện hai ca lấy ghép đa tạng vào các ngày 9/11 và 22/11, bên cạnh các ca ghép gan, thận theo kế hoạch và cấp cứu.

Tại Bệnh viện, tổng cộng 14 ca ghép thận đã được thực hiện, trong đó bốn ca lấy từ người hiến chết não và 10 ca từ người hiến còn sống; tám ca ghép gan, gồm ba ca từ người hiến chết não (trong đó có một ca từ Cần Thơ) và năm ca từ người hiến còn sống; ba ca ghép tim, trong đó một ca lấy từ người hiến chết não tại Cần Thơ; bốn ca ghép giác mạc.

Ngoài ra, Bệnh viện còn điều phối hai thùy gan trái cho Bệnh viện Vinmec, hai phổi cho Bệnh viện Phổi Trung ương; hỗ trợ Bệnh viện Trung ương Cần Thơ lần đầu lấy đa mô tạng, hỗ trợ Bệnh viện Chợ Rẫy lần đầu ghép phổi, ca đầu tiên ở miền Nam, và phối hợp thực hiện mổ trình diễn ghép gan tại Hội nghị Ghép tạng toàn quốc lần thứ X (2025).

Những thành công liên tiếp này khẳng định năng lực chuyên môn xuất sắc, sự phối hợp nhịp nhàng giữa các kíp phẫu thuật, cùng tinh thần tận tụy của đội ngũ y, bác sỹ Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, tiếp tục viết nên những câu chuyện kỳ diệu về hiến và ghép tạng tại Việt Nam, mang đến cơ hội sống cho hàng chục bệnh nhân trong thời gian ngắn.