Để không hộ kinh doanh nào bị bỏ lại phía sau

Theo ông Mai Sơn, Phó Cục trưởng Cục Thuế (Bộ Tài chính), việc chấm dứt thuế khoán và triển khai kê khai điện tử là chủ trương mang tính chiến lược, thể hiện quyết tâm của Đảng và Nhà nước trong cải cách quản lý thuế. “Mục tiêu của chúng tôi không chỉ là triển khai kỹ thuật, mà là đảm bảo mọi hộ kinh doanh - kể cả ở vùng sâu, vùng xa - đều có điều kiện tiếp cận chính sách, hệ thống và nguồn lực hỗ trợ cần thiết,” ông nói.

Ngành thuế hiện quản lý hơn 3,6 triệu hộ kinh doanh, trong đó khoảng 2 triệu hộ sẽ được hỗ trợ đặc thù trong giai đoạn chuyển đổi. Theo ông Mai Sơn, các biện pháp linh hoạt cũng sẽ được áp dụng cho những khu vực bị ảnh hưởng bởi thiên tai hoặc nhóm hộ yếu thế. Ông nhấn mạnh cam kết minh bạch trong hoạt động thanh tra, kiểm tra và khẳng định rằng “những hộ kinh doanh tuân thủ đúng quy định sẽ không bị can thiệp một cách vô cớ”.

Phó Cục trưởng Cục Thuế cũng kêu gọi sự phối hợp giữa cơ quan quản lý, doanh nghiệp công nghệ và các hiệp hội nghề nghiệp trong quá trình chuyển đổi. “Chuyển đổi số không chỉ là giai đoạn thí điểm. Ngành Thuế sẽ tiếp tục đồng hành, lắng nghe và hoàn thiện cơ chế để không hộ kinh doanh nào bị bỏ lại phía sau”, ông Mai Sơn nhấn mạnh.

Theo bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế Việt Nam (VTCA), việc chuyển từ thuế khoán sang kê khai là một bước tiến tất yếu, phù hợp với sự phát triển của thương mại điện tử và thanh toán số. “Cơ chế thuế khoán từng phù hợp trong giai đoạn hạ tầng còn hạn chế, nhưng nay đã bộc lộ bất cập khi giao dịch diễn ra đa kênh, đa nền tảng”, bà Cúc nhận định.

Hình thức kê khai minh bạch, theo bà Cúc, không chỉ giúp Nhà nước quản lý hiệu quả hơn mà còn mang lại lợi ích thiết thực cho người kinh doanh: họ được khấu trừ chi phí hợp lệ, tiếp cận vốn ưu đãi, mở rộng hợp tác và giảm rủi ro pháp lý. “Hộ kinh doanh nên chủ động ghi sổ, thu thập chứng từ và thử nghiệm phần mềm. Việc tự nguyện kê khai sẽ giúp giảm rủi ro, không dẫn đến truy thu các năm trước”, bà khuyến nghị.

VTCA cũng cho biết, Bộ Tài chính và Cục Thuế đang rà soát, sửa đổi thông tư nhằm đơn giản hóa chế độ kế toán, tờ khai và chứng từ cho hộ kinh doanh, giúp quá trình chuyển đổi diễn ra thuận lợi hơn.

Đại diện Vụ Kinh tế và Xã hội số (Bộ Khoa học và Công nghệ), ông Nguyễn Phú Tiến cho rằng, chuyển đổi số trong lĩnh vực thuế không chỉ là ứng dụng công nghệ mà là quá trình thay đổi mô hình quản trị và cách thức vận hành kinh doanh. “Minh bạch không phải để thu thêm, mà để giúp người dân ổn định hơn. Khi dữ liệu rõ ràng, hộ kinh doanh có thể tiếp cận vốn, chương trình hỗ trợ và cơ hội hợp tác một cách dễ dàng hơn,” ông Phú cho hay.

“Chương trình 60 ngày chuyển đổi” do ngành thuế phát động là cơ hội để gắn kết giữa cơ quan quản lý, hiệp hội nghề nghiệp và cộng đồng hộ kinh doanh. Việc phối hợp giữa Nhà nước và doanh nghiệp công nghệ được kỳ vọng sẽ giúp chính sách mới đi vào đời sống một cách thực chất.

Vị chuyên gia này cũng nhấn mạnh: “Muốn đi nhanh thì đi một mình, muốn đi xa thì đi cùng nhau. Chuyển đổi số là hành trình dài, đòi hỏi sự chung tay của tất cả các bên”.

Doanh nghiệp công nghệ đồng hành hỗ trợ

Trên nền tảng chủ trương cải cách này, nhiều doanh nghiệp công nghệ trong nước đã triển khai các chương trình hỗ trợ nhằm giúp hộ kinh doanh tiếp cận công cụ số và làm quen với kê khai điện tử.

Tại lễ công bố “Chương trình miễn phí trọn bộ giải pháp chuyển đổi thuế kê khai - Tiếp sức 5 triệu hộ kinh doanh” diễn ra ngày 11/11, đại diện các hiệp hội như Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM), Hội Tư vấn Thuế Việt Nam (VTCA) và Cục Thuế đều đánh giá cao sự tham gia của khối doanh nghiệp công nghệ trong tiến trình chuyển đổi này.

Lãnh đạo Cục Thuế, Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM), Hội Tư vấn Thuế Việt Nam (VTCA) cùng đại diện Công ty Cổ phần Công nghệ Sapo thực hiện nghi thức kích hoạt Chương trình miễn phí trọn bộ giải pháp chuyển đổi thuế kê khai - Tiếp sức 5 triệu hộ kinh doanh.

Theo bà Nguyễn Thị Minh Khuê, Phó Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Cổ phần Công nghệ Sapo, việc doanh nghiệp tham gia đồng hành không chỉ giúp hộ kinh doanh giảm bớt khó khăn khi tiếp cận công nghệ mới mà còn góp phần lan tỏa tinh thần minh bạch, tuân thủ pháp luật. Bà Khuê cho biết: “Chúng tôi mong muốn góp phần giúp người kinh doanh nhỏ bước vào hành trình chuyển đổi số đơn giản, hiệu quả và bền vững”.

Công ty Cổ phần Công nghệ Sapo cho biết đang triển khai bộ giải pháp hỗ trợ gồm quản lý bán hàng, phát hành hóa đơn điện tử và kê khai thuế trực tuyến. Trong thời gian tới, công ty cũng dự kiến phối hợp cùng các cơ quan thuế, hiệp hội và đại lý thuế tổ chức các khóa đào tạo, hướng dẫn thực hành kê khai điện tử cho hộ kinh doanh tại các địa phương.

Các chuyên gia cho rằng, việc xóa bỏ thuế khoán sẽ tạo nền tảng quan trọng để Việt Nam xây dựng hệ thống thuế dựa trên dữ liệu thực, giảm thất thu và tăng cường tính công bằng giữa các thành phần kinh tế. Tuy nhiên, để chính sách thực sự đi vào cuộc sống, yếu tố quan trọng nhất vẫn là sự chuẩn bị của người nộp thuế và sự đồng hành của các bên liên quan.

Cải cách thuế lần này được kỳ vọng không chỉ nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước mà còn mở ra cơ hội để hộ kinh doanh phát triển chính quy, tiếp cận tín dụng và tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng trong kỷ nguyên số.

Việc ngành Thuế, các hiệp hội nghề nghiệp và doanh nghiệp công nghệ cùng tham gia đang cho thấy một hướng tiếp cận mới - lấy sự đồng hành làm trung tâm, thay vì chỉ tập trung vào quản lý.