Sáng 9/3, UBND TP.HCM tổ chức lễ khánh thành tuyến metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên), đánh dấu bước ngoặt trong quá trình chuyển đổi mô hình giao thông đô thị của thành phố.

Sau hơn hai tháng vận hành toàn tuyến, metro số 1 đã chính thức khánh thành vào sáng 9/3. Ảnh: Lê Toàn

Sự kiện này còn có ý nghĩa hơn trong bối cảnh Quốc hội đã thông qua Nghị quyết số 188/2025/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị tại TP. Hà Nội và TP.HCM.

Cùng với những kinh nghiệm trong quá trình đầu tư xây dựng tuyến metro số 1 sẽ là tiền đề quan trọng giúp cho thành phố hiện thực hóa mục tiêu mạng lưới 7 tuyến đường sắt đô thị với tổng chiều dài 355 km đường sắt đô thị trong 10 năm tới.

Chỉ mới là bước khởi đầu

Ông Nguyễn Văn Được, Chủ tịch UBND TP.HCM nhấn mạnh, metro số 1 khánh thành không chỉ là niềm vui, niềm tự hào của thành phố mà còn là sự khởi nguồn cho một chương mới trên hành trình phát triển giao thông đô thị hiện đại.

Ông Nguyễn Văn Được, Chủ tịch UBND TP.HCM tin rằng Thành phố sẽ hoàn thành đầu tư đồng bộ hệ thống đường sắt đô thị trong thời gian tới. Ảnh: Lê Toàn

Tuy nhiên, đây mới chỉ bước khởi đầu, bởi vì quá trình vận hành hoạt động và quản lý, khai thác công năng của tuyến metro số 1 đảm bảo an toàn, hiệu năng, hiệu quả là yếu tố quan trọng cần đặc biệt chú trọng trong thời gian tới.

Ông đề nghị Ban Quản lý dự án đường sắt đô thị và các cơ quan chức năng liên quan hết sức lưu ý vấn đề này, có phương án và kịch bản hết sức cụ thể, chi tiết để chủ động vận hành, khai thác đối với công trình điểm nhấn, có nhiều ý nghĩa hợp tác giữa hai quốc gia Việt Nam - Nhật Bản.

Chủ tịch UBND TP.HCM cũng cho rằng chặng đường phía trước còn rất nặng nề, mục tiêu là rất lớn nhưng ông tin thành phố sẽ hoàn thành đầu tư đồng bộ hệ thống đường sắt đô thị trong thời gian tới, góp phần xây dựng TP.HCM ngang tầm với các đô thị lớn trên thế giới và vững bước tiến vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Lãnh đạo TP.HCM cùng các đại biểu Nhật Bản trải nghiệm tuyến metro số 1. Ảnh: Lê Toàn

Chia sẻ với phóng viên bên lề sự kiện, bà Miyazaki Katsura, Phó chủ tịch thường trực cấp cao của Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) nói, trải qua 17 năm kể từ khi khởi công đến khi chính thức đi vào hoạt động, và khi nghĩ đến tâm huyết của rất nhiều bên liên quan đã tham gia, cũng như những mong đợi của người dân thành phố, bà cảm thấy xúc động nghẹn ngào khi được có mặt tại sự kiện trọng đại này.

Bà Miyazaki Katsura cũng bày tỏ vui mừng khi chỉ trong hai tháng vừa qua, đã có hàng triệu lượt hành khách sử dụng tuyến metro này. Nhiều người dân sử dụng tuyến đường sắt này cho để đi làm, đi học và các nhu cầu khác. Nhiều người đã không còn phải chịu căng thẳng do ùn tắc giao thông, việc di chuyển trở nên thoải mái hơn. Nhà ga và tàu điện rất đẹp, rất tiện lợi.

“Tôi cảm nhận rằng tuyến metro này đã mang lại những thay đổi tích cực và cải thiện chất lượng cuộc sống của người dân sinh sống tại đây”, bà nói, đồng thời cho biết JICA mong muốn tiếp tục hỗ trợ bền bỉ và lâu dài cho việc phát triển đường sắt đô thị này.

Biểu tượng cho sự hợp tác chặt chẽ Việt Nam - Nhật Bản

Ông Furukawa Yasushi, Thứ trưởng Bộ Đất đai, Hạ tầng, Giao thông và Du lịch Nhật Bản nhìn nhận tuyến metro số 1 là biểu tượng cho sự hợp tác chặt chẽ mới trong lĩnh vực đường sắt đô thị Việt Nam và Nhật Bản, đồng thời có ý nghĩa to lớn trong việc phát triển hơn nữa sự hợp tác của hai quốc gia.

Tuyến metro số 1 là biểu tượng cho sự hợp tác chặt chẽ mới trong lĩnh vực đường sắt đô thị Việt Nam và Nhật Bản. Ảnh: Lê Toàn

Chính phủ Nhật Bản đã đóng góp vào dự án xây dựng tuyến đường sắt này thông qua hợp tác vốn vay ODA. Trong quá trình xây dựng, các doanh nghiệp Nhật Bản đã tham gia vào thi công xây lắp, cung cấp đầu máy toa xe và hệ thống tín hiệu bằng cách chia sẻ kiến thức và kinh nghiệm của Nhật Bản, qua đó tăng cường hợp tác với phía Việt Nam để thúc đẩy sự phát triển trong lĩnh vực đường sắt của Thành phố.

Dù vẫn còn tồn tại một số vấn đề đối với các doanh nghiệp Nhật Bản tham gia xây dựng đường sắt này, nhưng những vấn đề này đã được giải quyết thông qua sự hợp tác giữa các bên liên quan của hai nước. Ông cũng tin rằng thông qua việc giải quyết những vấn đề đó, quan hệ hợp tác giữa hai bên sẽ trở bên vững chắc hơn.

Tuyến metro số 1 có tổng chiều dài 19,7 km, gồm 14 ga, kết nối từ trung tâm TP.HCM đến TP. Thủ Đức, là tuyến có đoạn đi ngầm đầu tiên của cả nước, áp dụng nhiều biện pháp thi công hiện đại, tiên tiến. Dự án sử dụng nguồn vốn ODA của Chính phủ Nhật Bản và vốn đối ứng trong nước, là dự án hợp tác kinh tế trọng điểm giữa hai Chính phủ Việt Nam và Nhật Bản.

Lãnh đạo TP.HCM và các đại biểu Nhật Bản gắn biển công trình hợp tác hữu nghị giữa Việt Nam - Nhật Bản và công trình cấp Thành phố. Ảnh: Lê Toàn

Dự án hoàn thành và đưa vào vận hành thương mại từ ngày 22/12/2024, đến nay, đã phục vụ hơn 5 triệu lượt hành khách, đón nhận phản hồi tích cực từ người dân.

Nhân dịp này, tại giếng trời hoa sen nhà ga Bến Thành, tuyến metro số 1 đã đồng thời diễn ra nghi thức gắn biển công trình hợp tác hữu nghị giữa Việt Nam - Nhật Bản. Đồng thời gắn biển công trình cấp Thành phố chào mừng Kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025) đối với công trình “Xây dựng tuyến đường sắt đô thị số 1 TP.HCM, tuyến Bến Thành - Suối Tiên”.

Tại sự kiện, lãnh đạo TP.HCM đã trao tặng những tấm thẻ VikkiGO cho hành khách, cùng người dân quyết tâm ứng dụng công nghệ tài chính vào giao thông công cộng, hướng đến một đô thị thông minh và hiện đại. Theo đó, người dân sử dụng Thẻ VikkiGo hoặc điện thoại thông minh chỉ cần “chạm để đi”, không cần xếp hàng mua vé.

Dịp này, Ngân hàng số Vikki phát hành 100.000 thẻ VikkiGO miễn phí tại 14 ga metro. Ảnh: Lê Toàn

Được biết, ngân hàng số Vikki là đơn vị đồng hành cùng hệ thống Metro trong chương trình thanh toán không tiền mặt, cùng người dân và du khách thành phố sử dụng phương tiện văn minh này. Dịp này, Ngân hàng số Vikki tiếp tục phát hành 100.000 thẻ VikkiGO miễn phí tại 14 ga metro.

VikkiGo là bộ thẻ thanh toán không định danh, thẻ tín dụng, giúp thanh toán trên hệ thống metro, xe bus, ứng dụng gọi xe, vé máy bay, mua sắm giúp người dân di chuyển dễ dàng khắp trong và ngoài nước.