Có khoảng 50% số trẻ em trên thế giới bị hít khói thuốc lá thụ động

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), ước tính có khoảng 50% số trẻ em trên thế giới bị hít khói thuốc lá thụ động. Tại Việt Nam, có tới 60-80% trẻ em dưới 5 tuổi bị phơi nhiễm khói thuốc lá, trong đó vùng Đông Nam Bộ tỷ lệ này lên tới 80%. Khói thuốc lá không chỉ gây hại trực tiếp cho người hút, gián tiếp cho người hít phải, mà còn có thể bám lâu vào đồ vật trong nhà và trẻ nhỏ nhiễm độc do tiếp xúc với các đồ vật này.

Hút thuốc lá thụ động đặc biệt nguy hiểm cho trẻ em, bởi phổi của trẻ chưa phát triển hoàn thiện và sức đề kháng chưa cao. Trẻ em rất nhạy cảm với các chất kích thích và chất độc trong khói thuốc. Những chất này có thể tồn tại rất lâu trong không khí sau khi đã ngừng hút thuốc. Trẻ có bố mẹ hút thuốc sẽ bị giảm các chức năng của phổi và dễ gặp các vấn đề sức khỏe. Và khi trẻ tiếp xúc lâu dài với khói thuốc, chúng sẽ bị nhiễm độc thuốc lá, không chỉ ảnh hưởng đến phổi, mà còn ảnh hưởng đến não, tim, đường ruột, có thể gây viêm đường hô hấp, hen suyễn, viêm tai giữa, đột tử ở trẻ sơ sinh và làm tăng nguy cơ mắc nhiều loại bệnh khác

Các chuyên gia ước tính rằng, mỗi năm, Việt Nam có 150.000 - 300.000 trẻ em dưới 18 tháng tuổi bị viêm phế quản, hoặc viêm phổi có liên quan đến môi trường có khói thuốc. Những trẻ dưới 1 tuổi có bố, hoặc mẹ hút thuốc bị viêm phế quản hoặc viêm phổi cao gấp đôi trẻ có bố mẹ không hút thuốc.

Một điều tra khác cho thấy, 60% trẻ em Việt Nam độ tuổi 13 -15 đã tiếp xúc với khói thuốc lá tại nhà. Những đứa trẻ trong gia đình có người hút thuốc có nguy cơ lên cơn hen hàng ngày tăng gấp 2 lần, số lần phải nhập viện để điều trị cơn hen cũng nhiều hơn so với những đứa trẻ mà các thành viên trong đình không hút thuốc. Trên toàn thế giới, có khoảng 200.000 - 1 triệu trẻ em bị hen đang phải chịu những tác động xấu do bố mẹ chúng hút thuốc. Những trẻ em bị phơi nhiễm với môi trường khói thuốc dễ có nguy cơ bị viêm họng, viêm tắc mũi, khàn tiếng, bị cúm hơn, phải nạo VA sớm và cắt Amidal nhiều hơn.

Các nhà khoa học Thụy Điển nghiên cứu và chỉ ra rằng, khi trẻ luôn ở trong tình trạng hút thuốc lá thụ động ngay từ trong bụng mẹ hay khi mới chào đời thì nguy cơ mắc hen suyễn, dễ bị dị ứng cũng theo đó tăng lên. Họ nhận thấy, những trẻ mà tiếp xúc với khói thuốc khi 2 tháng tuổi sẽ có tỷ lệ kháng nguyên cao hơn các trẻ không tiếp xúc với khói thuốc tới 28%.

“Có lẽ, việc hút thuốc thụ động từ khi còn nhỏ đã kích thích hệ miễn dịch trong cơ thể trẻ hoạt động quá mức, từ đó trẻ trở nên nhạy cảm đặc biệt với các dị nguyên gây kích thích”, Tiến sĩ EVA Lannero, Viện Khoa học Karolinska (Stockholm) lý giải.

Tiếp xúc với khói thuốc cũng làm tăng nguy cơ bị viêm tai mãn tính và tiết dịch tai giữa. Bệnh viêm tai giữa xảy ra ở trẻ em nếu không chữa trị kịp thời có thể dẫn tới mất khả năng nghe. Môi trường ô nhiễm khói thuốc lá đã được chứng minh có liên quan trực tiếp đến hội chứng trẻ bị đột tử, làm tồi tệ thêm các triệu chứng của bệnh chàm bội nhiễm và còn có nguy cơ gây hại các loại bệnh đường ruột mạn tính khác, viêm đại tràng tăng gấp 2 lần so với trẻ không tiếp xúc.

Khảo sát của các nhà khoa học Australia tại Viện Nghiên cứu Y khoa Menzies thuộc Đại học Tasmania cho thấy, khả năng trẻ bị phơi nhiễm khói thuốc lá từ cha mẹ sẽ có nguy cơ bị đau tim cao khi trưởng thành. Dấu hiệu nguy cơ bệnh tim được xác định qua việc đo các mảng bám thành động mạch ở cổ. Trẻ em bị phơi nhiễm khói thuốc lá có tỷ lệ bị mảng bám cao hơn 1,7 lần so với trẻ không có bố hoặc mẹ hút thuốc lá. Hút thuốc lá thụ động ảnh hưởng đến hệ thống cơ tim của trẻ, hạn chế cung cấp oxy cho các mô của cơ thể, làm giảm đáp ứng của nhịp tim khi hoạt động.

Khói thuốc lá còn có thể gây tổn hại tới hệ thần kinh, tác động tiêu cực tới quá trình phát triển kỹ năng lập luận và kỹ năng nhận thức ở trẻ như suy giảm chức năng nhận thức của não, giảm trí nhớ và tăng nguy cơ mắc chứng tâm thần phân liệt gấp 3 lần, chỉ số IQ của trẻ tiếp xúc với khói thuốc thấp hơn những đứa trẻ cùng tuổi không tiếp xúc với khói thuốc lá thụ động. Trẻ sẽ có kết quả học tập yếu kém hơn đặc biệt là khả năng đọc và làm toán. Điều này vô cùng nguy hại đối sự phát triển tương lai của trẻ, cũng như tương lai của đất nước.

Bảo vệ trẻ khỏi khói thuốc bằng việc Hãy nói không với việc hút thuốc. Khuyến khích, giáo dục mọi thành viên trong gia đình nâng cao ý thức giữ gìn môi trường trong lành bằng việc kiên quyết không hút thuốc. Hãy chấm dứt tình trạng: “Cha hút, con hít” ngay bây giờ. Nếu bạn là người nghiện hút thuốc lá chưa thể từ bỏ thuốc lá ngay tức thì, thì luôn nhớ rằng, không được hút thuốc trong nhà hay trong xe, đặc biệt là nhà có trẻ nhỏ, bởi các chất độc hại trong khói thuốc lá khi được đốt lên bám vào bên trong ngôi nhà rất dễ dàng bị trẻ hít vào phổi. Không hút thuốc nơi công cộng, chỗ tập trung đông người, những nơi cấm hút thuốc và hãy lên kế hoạch, quyết tâm dần dần bỏ thuốc lá vì cuộc sống bản thân và tương lai của con em mình.