Thiếu tướng Qassim Suleimani của Iran thiệt mạng trong cuộc không kích vừa qua tại sân bay quốc tế Baghdad. Ảnh: AFP

Hiện có luồng ý kiến của nhiều quan chức cấp cao Mỹ cho rằng cuộc không kích bằng máy bay không người lái nhằm vào tướng Suleimani vừa qua là để ngăn chặn hậu quả các cuộc tấn công có thể xảy ra trong tương lai.

Tướng lĩnh Mỹ ngỡ ngàng khi trong số các đề xuất của họ trình lên để đáp trả những hành động bạo lực do Iran hậu thuẫn ở Iraq, Tổng thống Donald Trump đã ra quyết định cực đoan nhất là tiêu diệt thiếu tướng Qassim Suleimani, chỉ huy quyền lực nhất của quân đội Iran.

Kể từ sau vụ tấn công ở Mỹ ngày 11/9/2001, khi đề xuất các lựa chọn cho Tổng thống, các quan chức Lầu Năm Góc thường đưa nhiều “ý tưởng” tấn công hay trấn áp để Tổng thống có nhiều sự lựa chọn.

Trước đó Tổng thống Trump đã bác đề xuất đầu tiên nhằm vào tướng Suleimani ngày 28/12/2019 và ủy quyền tiến hành các cuộc không kích lên phiến quân Shia do Iran hậu thuẫn. Tuy nhiên, một vài ngày sau ông Trump đã “bốc hỏa” khi truyền hình đưa tin về các cuộc tấn công do Iran hậu thuẫn nhằm vào Đại sứ quán Mỹ ở Baghdad.

Cuối ngày 2/1, Tổng thống Trump mới đi đến quyết định cực đoan là tiêu diệt Suleimani - một khiến các quan chức hàng đầu của Lầu Năm Góc choáng váng.

Một số quan chức cấp cao Mỹ cho biết, ông Trump ra quyết định cực đoan đó giữa lúc chính quyền Mỹ còn nhiều tranh cãi về tầm quan trọng của nguồn tin tình báo về các mối đe dọa đối với các đại sứ quán, lãnh sự quán và quân nhân Mỹ ở Syria, Iraq và Lebanon. Các quan chức Mỹ cho biết, trước khi ông Trump ra quyết định, tướng Suleimani được cho là đã hoàn thành việc dải quân tại Syria, Lebanon và Iraq, đồng thời đang lên kế hoạch cho một cuộc tấn công sắp tới mà có thể cướp đi hàng trăm sinh mạng.

Một số quan chức Mỹ lên tiếng hoài nghi về lý do tấn công tướng Suleimani - người đã khiến hàng trăm lính Mỹ bỏ mạng nhiều năm qua. Theo thông tin tình báo của Mỹ cho thấy ngày thứ 2 - 30/12/2019 như bao ngày bình thường ở Trung Đông, tướng Suleimani vẫn hoạt động bình thường.

Vị quan chức Mỹ cho biết tình báo cung cấp thông tin rằng cuộc tấn công mà tướng Suleimani lên kế hoạch trước mắt chưa được tiến hành vì lãnh tụ tối cao của Iran Ayatollah Ali Khamenei chưa phê chuẩn bất kỳ kế hoạch tấn công nào của ông. Theo thông tin có được, lãnh tụ Khamenei đã yêu cầu Suleimani đến Tehran để thảo luận thêm về kế hoạch tấn công khoảng một tuần trước khi ông thiệt mạng.

Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ Mike Pompeo và Phó Tổng thống Mike Pence là hai trong số những người theo phe diều lên tiếng tranh luận về sự đáp trả của Mỹ đối với hành động gây hấn của Iran. Văn phòng của Phó Tổng thống Pence đã theo sát các cuộc họp và cuộc gọi do các quan chức tiến hành trong thời gian chuẩn bị cho cuộc tấn công.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark T. Esper và đại tướng Milley từ chối bình luận về vụ việc, nhưng người phát ngôn của ông Milley - nữ đại tá DeDe Halfhill cho biết một số thông tin được khẳng định bởi các nguồn khác là sai và rằng bà không bàn luận về cuộc trao đổi giữa tướng Milley và Tổng thống Trump.

Hệ lụy từ việc tiêu diệt tướng Suleimani quyền lực của Iran đang ngày càng rõ rệt. Quân đội Mỹ hôm 4/1 tại Irag đã phải báo động khi hàng chục ngàn chiến binh thân Iran diễu hành qua đường phố Baghdad và kêu gọi hất cẳng Mỹ ra khỏi nước này. Bộ Tư lệnh Trung ương Mỹ - cơ quan giám sát các hoạt động quân sự của Mỹ ở Trung Đông cho biết đã có hai cuộc tấn công bằng tên lửa gần các căn cứ quân đội Mỹ tại Iraq, nhưng không có thương vong.

Còn tại Iran, lãnh tụ tối cao Ayatollah Ali Khamenei thề sẽ quyết trả thù sau cái chết của tướng Suleimani.

Từ hạt Palm Beach, bang Florida (Mỹ), Tổng thống Trump đả kích và tuyên bố rằng nếu Iran tấn công người Mỹ hoặc lợi ích của Mỹ, Mỹ sẽ tấn công 52 mục tiêu trên khắp Iran - bằng đúng số con tin người Mỹ bị Iran bắt giữ năm 1979.

Tối hôm 4/1, ông Trump cảnh báo trên Twitter rằng một số nơi rất quan trọng với Iran và văn hóa Iran sẽ trở thành mục tiêu bị tấn công rất nhanh và mạnh.

Một quan chức Mỹ cho biết, Tổng thống Mỹ đưa ra những cảnh báo trên sau khi các cơ quan gián điệp Mỹ hôm 4/1 phát hiện ra các đơn vị tên lửa đạn đạo trên khắp Iran đã được đặt trong trạng thái sẵn sàng cao độ.

Trên Đồi Capitol, phe Dân chủ lên tiếng hoài nghi về thông tin tình báo dẫn đến quyết định tiêu diệt tướng Suleimani. Trong khi đó, các quan chức Nhà Trắng đã chính thức trình Quốc hội về nghị quyết về sức mạnh chiến tranh như lời biện minh pháp lý cho cuộc tấn công tướng Iran vừa qua.

Trước đó, Mỹ hôm 3/1 tiến hành cuộc không kích bằng máy bay không người lái tại sân bay quốc tế Baghdad (Iraq) nhằm tiêu diệt tướng Qassim Suleimani của Iran. Các tên lửa được phóng ra từ chiếc máy bay không người lái MQ-9 Reaper của Mỹ đã “thổi bay” đoàn xe của tướng Suleimani khi rời sân bay.