Dự án Nescafé Plan của Nestlé đã được triển khai tại Việt Nam từ năm 2011. Tính đến nay, người nông dân canh tác cà phê đã nhận được những hỗ trợ cụ thể gì từ Dự án, thưa ông?

Đây là dự án do Nestlé triển khai trên phạm vi toàn cầu, bao gồm tập hợp các cam kết, dựa trên 3 trụ cột chính, đó là canh tác, sản xuất và tiêu dùng cà phê có trách nhiệm.

Tại Việt Nam, với sự hợp tác của Viện Khoa học kỹ thuật Nông - Lâm nghiệp Tây Nguyên (WASI) và Công ty Nestlé Việt Nam, Dự án Nescafé Plan hỗ trợ nông dân trồng cà phê ở các tỉnh Lâm Đồng, Đắc Lắc, Đắc Nông, Gia Lai đã thu được nhiều kết quả nổi bật.  

Trong những năm gần đây, vấn đề cây cà phê già cỗi ngày càng trở nên nghiêm trọng tại các tỉnh Tây Nguyên, vì năng suất cây cà phê già bị sụt giảm tới 50%. Diện tích cà phê già cỗi trên 20 năm tuổi nay đã chiếm hơn 20% trên toàn khu vực Tây Nguyên, nâng diện tích phải trồng mới trong 10 năm tới vào khoảng 140.000 - 150.000 ha. Trong khi đó, việc trồng lại cây con không hề đơn giản, vì cây con dễ bị sâu bọ tấn công, có trường hợp tỷ lệ chết lên đến 50%. Đây cũng là vấn đề được đặt ra gay gắt từ nhiều năm qua, đe dọa nghiêm trọng đến tính bền vững của một ngành xuất khẩu chủ lực và khiến người nông dân phải chứng kiến năng suất vườn cà phê của mình xuống dốc qua từng năm.

Dự án Nescafé Plan đã giúp người nông dân nâng cao năng suất, đồng thời hướng đến phát triển bền vững bằng cách cung cấp các giống cây cà phê kháng bệnh cho năng suất cao và tập huấn kỹ thuật cho người nông dân trồng cà phê.

Việc lai tạo những giống cà phê mới với năng suất cao, kháng chịu sâu bệnh tốt đã được tiến hành từ nhiều năm qua và đã tạo ra những giống cà phê mới đầy hứa hẹn. Cụ thể, đến quý III/2014, Dự án đã phân phối gần 7 triệu cây giống cà phê cho nông dân, tăng gấp hơn 91 lần so với năm 2011, khi chương trình bắt đầu triển khai (76.000 cây), 2012 (786.000 cây), 2013 (2,06 triệu cây), 2014 (hơn 4 triệu cây). Số nông dân nhận được cây giống trong thời gian đó cũng tăng từ khoảng 300 người lên trên 19.000 người. Ngoài ra, chương trình cũng tác động tích cực đến việc cung ứng trên 16 tấn hạt giống tốt, chất lượng cao của WASI để bà con nông dân tự ươm giống, phục vụ tái canh trên diện tích cà phê già cỗi.

Bên cạnh đó, đã có khoảng 20.000 nông dân được tập huấn kỹ thuật dựa trên nền tảng của bộ quy tắc quốc tế 4C sản xuất chế biến và kinh doanh cà phê bền vững.

Song song với việc cung ứng cây giống tốt, sạch bệnh, Dự án cũng hỗ trợ tập huấn kỹ thuật cho nông dân. Số lượng nông dân đạt chứng nhận 4C về sản xuất chế biến và kinh doanh cà phê bền vững cũng tăng mạnh từ 1.745 người trong năm 2011 lên gần 20.000 người năm 2014. Thu nhập của người trồng cũng tăng khoảng 600 USD/ha/năm.

Bên cạnh việc tập huấn cho nông dân về canh tác bền vững và bảo đảm năng suất, thì Nestlé đã hỗ trợ WASI trong hàng loạt các công việc như nâng cấp phòng thí nghiệm, tài trợ các thiết bị nhân giống cấy mô, xây dựng khu vực thí nghiệm trồng cây cà phê kháng tuyến trùng và đặc biệt là tài trợ 50% giá cây giống cho nông dân, thúc đẩy mạnh mẽ việc thay thế các cây cà phê già cỗi.

Chương trình cũng đẩy nhanh việc cung cấp cho thị trường những giống cà phê mới với năng suất lên đến 7 tấn/ha, cao gần gấp đôi so với năng suất trung bình hiện nay.

Ông nhìn nhận thế nào về môi trường đầu tư tại Việt Nam hiện nay?

Việt Nam là thị trường với hơn 90 triệu dân, trong đó phần lớn là người trẻ và năng động. Đây sẽ là một thị trường có tiềm năng tăng trưởng về nhu cầu của các nhà đầu tư. Khi nhà đầu tư quyết định đầu tư, họ sẽ xem xét nhiều yếu tố, như nhu cầu thị trường, chính sách ổn định và khả năng tiếp thu, thái độ chào đón nhà đầu tư mang đến kỹ thuật mới... Phân tích các yếu tố này, Việt Nam đang có đủ.

Đó cũng chính là lý do tại sao chúng tôi đã khai trương nhà máy cà phê khử caffeine ở Đồng Nai với tổng mức đầu tư là 80 triệu USD, nâng tổng vốn mà Nestlé đã đầu tư tại Việt Nam lên con số 450 triệu USD. Sản phẩm của Nhà máy này sẽ được xuất khẩu cho các nhà máy Nestlé ở các thị trường khác. Có thể nói, đây chính là câu trả lời sinh động nhất của chúng tôi cho câu hỏi về môi trường đầu tư Việt Nam hiện nay.

Nestlé cam kết đầu tư lâu dài tại Việt Nam. Vậy, trong năm 2015 và những năm tiếp theo, người nông dân và ngành cà phê Việt sẽ được hưởng lợi gì từ các chương trình, dự án đầu tư của Nestlé, thưa ông?

Nestlé Việt Nam có cam kết đầu tư lâu dài tại Việt Nam. Chúng tôi đến Việt Nam không phải vì mục tiêu duy nhất là mua được nhiều cà phê có chất lượng tốt, mà còn cam kết góp phần phát triển bền vững ngành cà phê Việt Nam. Mục tiêu cuối cùng của chúng tôi là đưa Việt Nam trở thành điểm tham chiếu của cà phê

Robusta trên thế giới. Điều này giống như là, khi nhắc đến Robusta thì mọi người phải ngay nhắc đến Việt Nam.

Chúng tôi làm điều đó thông qua Dự án Nestcafé Plan và Dự án hợp tác công- tư (PPP) với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các đối tác khác. Như tôi đã nói, chúng tôi đang cố gắng nhân rộng mô hình này trong tương lai và chắc chắn, người nông dân sẽ tiếp tục được hưởng nhiều lợi ích từ các dự án này.