Lọc máu là phương pháp y khoa không phải mới. Hiện nay, công nghệ lọc máu hiện đại nhất được ứng dụng trong điều trị lâm sàng là "trao đổi huyết tương kép" (DFPP).

Lọc máu chỉ được chỉ định khi bệnh nhân đã có chẩn đoán xác định một bệnh lý cụ thể, như suy thận, suy tim, nhiễm khuẩn nặng, hay viêm tụy cấp.

Phương pháp này có bản chất tương tự như chạy thận nhân tạo và thường được áp dụng cho những bệnh nhân mắc các bệnh lý nghiêm trọng, có thể gặp phải do các globulin miễn dịch phân tử lớn, phức hợp miễn dịch hoặc lipoprotein gây ra.

Các bệnh lý có thể được điều trị bằng công nghệ DFPP bao gồm bệnh nhược cơ, hội chứng Guillain-Barré, lupus ban đỏ hệ thống (SLE), viêm khớp dạng thấp, tăng lipid máu, viêm tụy cấp tính nặng, nhiễm trùng huyết, suy gan cấp nặng.

Tại các bệnh viện lớn trong nước, công nghệ DFPP đã được triển khai, giúp điều trị tại giường và hỗ trợ làm giảm tình trạng bệnh cho các bệnh nhân có các bệnh lý trên.

Theo bác sỹ Trần Văn Phúc, Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn, mặc dù DFPP mang lại những kết quả đáng khích lệ trong điều trị các bệnh lý nghiêm trọng, nhưng không phải bệnh nhân nào cũng có thể áp dụng phương pháp này.

Các chống chỉ định của DFPP bao gồm: tiền sử dị ứng với màng hoặc ống của máy lọc huyết tương, chảy máu nghiêm trọng, đông máu nội mạch rải rác, xuất huyết nội sọ hoặc phù não nghiêm trọng, suy tuần hoàn toàn thân không thể điều chỉnh bằng thuốc, nhồi máu cơ tim không ổn định. Những trường hợp này cần được đánh giá kỹ lưỡng trước khi áp dụng công nghệ lọc máu.

Dù công nghệ lọc máu hiện đại như DFPP, thẩm phân phúc mạc (lọc màng bụng) hay chạy thận nhân tạo có vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ điều trị bệnh, nhưng tất cả đều chỉ là giải pháp tình thế.

Những phương pháp này chỉ giúp hỗ trợ bệnh nhân mắc các bệnh lý liên quan đến rối loạn chức năng thận và gan, nhưng không thể thay thế được chức năng tự nhiên của các cơ quan trong cơ thể. Chúng chỉ là phương pháp điều trị phụ trợ, không thể giải quyết tận gốc vấn đề.

Hơn nữa, tác dụng của DFPP đối với một số bệnh lý vẫn đang là chủ đề gây tranh cãi trong cộng đồng y tế. Chẳng hạn, đối với bệnh nhân nhiễm trùng huyết, mặc dù DFPP có thể giúp làm sạch máu, nhưng chưa có bằng chứng khoa học nào chứng minh rằng phương pháp này có thể cải thiện tiên lượng của bệnh nhân.

Mặc dù công nghệ DFPP có thể mang lại lợi ích cho những bệnh nhân mắc các bệnh lý nghiêm trọng, nhưng việc sử dụng phương pháp này cho người khỏe mạnh để “chăm sóc sức khỏe” hoặc “làm đẹp” là hành vi lừa đảo.

Các bác sỹ chuyên môn đều cho rằng đây là hành động không chỉ phi pháp mà còn gây hiểu nhầm cho cộng đồng. Các tài liệu y khoa hiện tại không có bất kỳ xác nhận hay nghiên cứu nào chứng minh rằng DFPP có thể giúp nâng cao sức khỏe cho người khỏe mạnh.

Điều này giống như việc đi dọn dẹp thùng rác trong nhà. Nếu không thay đổi thói quen vứt rác, thùng rác sẽ lại đầy lên nhanh chóng.

Đối với những người mắc bệnh rối loạn chuyển hóa như cholesterol máu cao, việc áp dụng phương pháp DFPP sẽ làm giảm tạm thời mức cholesterol, nhưng chỉ sau vài ngày, lượng cholesterol sẽ lại trở lại mức cũ vì đây là vấn đề của quá trình chuyển hóa và chế độ ăn uống, mà DFPP không thể giải quyết được tận gốc.

Những kẻ lừa đảo lợi dụng sự mới mẻ của công nghệ DFPP để lừa dối công chúng. Bằng cách trình bày thông tin khoa học giả, họ dễ dàng thuyết phục người dân rằng phương pháp này có thể làm đẹp và nâng cao sức khỏe.

Thực tế, chi phí cho một lần thực hiện DFPP có thể lên đến hàng tỷ đồng, trong khi chi phí thực tế của phương pháp này chỉ khoảng 35 triệu đồng. Những quảng cáo này không chỉ gây hoang mang cho người tiêu dùng, mà còn tạo ra sự hiểu lầm nghiêm trọng trong cộng đồng.

Tất cả các phương pháp lọc máu, từ thẩm phân phúc mạc, chạy thận nhân tạo cho đến DFPP đều có những rủi ro nghiêm trọng.

Các biến chứng có thể xảy ra và có thể dẫn đến tử vong, bao gồm Hội chứng mất cân bằng: Đây là biến chứng mà hầu hết bệnh nhân sẽ gặp phải sau khi lọc máu. Những bệnh nhân có nồng độ nitơ urê trong máu cao có thể gặp các triệu chứng như buồn nôn, đau đầu, co giật, huyết áp cao, thậm chí hôn mê.

Đông máu trong lòng mạch: Đây là biến chứng dễ xảy ra và có thể gây tắc mạch thận, mạch gan, nhồi máu cơ tim, nhồi máu não hoặc nhồi máu phổi. Những bệnh nhân mắc huyết khối tĩnh mạch chi dưới có thể phải đối mặt với những biến chứng nghiêm trọng như lở loét hoại tử hay phải cắt cụt chi.

Tắc mạch do bóng khí: Trong quá trình lọc máu, nếu không cẩn thận, không khí có thể xâm nhập vào mạch máu, dẫn đến thuyên tắc khí. Đây là biến chứng nguy hiểm, có thể gây suy tim hoặc thậm chí tử vong.

Nói thêm về chiêu trò quảng cáo này của nhiều đối tượng, PGS-TS.Nguyễn Lân Hiếu, Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội cho biết, nếu chỉ cần 2-3 tiếng với chi phí chưa đến chục triệu mà phòng ngừa được đột quỵ, hết mỡ máu, tiểu đường... thì chắc bác sỹ tim mạch thất nghiệp.

Ông nhấn mạnh rằng, một phương pháp điều trị thực sự hiệu quả sẽ được đưa vào hướng dẫn của các hội chuyên ngành, nhưng cho đến hiện tại, chưa có khuyến cáo nào về việc lọc máu thải độc như một biện pháp phòng ngừa.

Lọc máu chỉ được chỉ định khi bệnh nhân đã có chẩn đoán xác định một bệnh lý cụ thể, như suy thận, suy tim, nhiễm khuẩn nặng, hay viêm tụy cấp.

Đây là phương pháp điều trị rất hiệu quả, có thể cứu sống nhiều bệnh nhân trong các tình huống nguy cấp. Tuy nhiên, việc sử dụng lọc máu như một phương pháp phòng ngừa là không có cơ sở khoa học rõ ràng.

PGS-TS.Nguyễn Lân Hiếu cũng cảnh báo, nếu đi sang nước ngoài để thanh lọc cơ thể, cũng nên đặt câu hỏi liệu nước sở tại có chi trả bảo hiểm cho phương pháp dự phòng này không? Câu trả lời chắc chắn là không. Vậy nên, đừng để mất tiền và công sức vào việc thực hiện một thủ thuật 'xâm lấn' mà hiệu quả chưa được chứng minh.

Theo quy định của Bộ Y tế, chỉ những người có chỉ định lọc máu, khi mỡ máu vượt quá 11 mmol/L kèm theo viêm tụy, mới được phép thực hiện kỹ thuật này. Ngoài ra, chi phí thực hiện phương pháp này rất cao và yêu cầu đạt các tiêu chuẩn khắt khe.

Bác sỹ Nguyễn Huy Hoàng nhấn mạnh rằng trong quá trình lọc máu, vẫn có thể xảy ra tai biến. Vì vậy, bác sỹ chuyên môn về hồi sức cấp cứu phải có mặt để xử lý sự cố ngay lập tức, nhằm bảo vệ tính mạng bệnh nhân.

Ngoài công nghệ lọc máu, thị trường hiện nay còn tràn ngập các loại thuốc phòng đột quỵ không rõ nguồn gốc, đặc biệt là các sản phẩm nhập khẩu từ Hàn Quốc.

Tuy nhiên, bác sỹ Đoàn Dư Mạnh, Phó giám đốc Trung tâm Tim mạch và Đột quỵ Quốc tế Phương Đông khẳng định rằng, không có bất kỳ nghiên cứu khoa học nào chứng minh tác dụng phòng ngừa đột quỵ của những loại thuốc này.

Nhiều loại thuốc phòng đột quỵ có thể chứa các thành phần nguy hiểm như thuốc chống đông máu và corticosteroid. Các thành phần này có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng như xuất huyết não, xuất huyết dạ dày, hoặc suy tuyến thượng thận. Việc sử dụng thuốc không rõ nguồn gốc có thể gây hại và làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý nghiêm trọng khác.

Bác sỹ Đoàn Dư Mạnh khuyến cáo mọi người nên duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục đều đặn và kiểm tra sức khỏe định kỳ thay vì tin vào những quảng cáo giả mạo.

Việc tự ý sử dụng thuốc không rõ nguồn gốc không chỉ có thể gây hại, mà còn gây thiệt hại về tài chính và sức khỏe. Hãy luôn thận trọng và tìm kiếm sự tư vấn từ các bác sỹ chuyên môn để bảo vệ sức khỏe của mình.