Trường hợp nữ sinh 16 tuổi ở Phú Thọ phải nhập viện cấp cứu vào tháng 8 vừa qua là minh chứng rõ ràng cho mối nguy này. Thông tin từ cơ sở y tế cho thấy, nữ sinh được đưa vào Khoa Hồi sức cấp cứu, Bệnh viện Đa khoa Hòa Bình (Phú Thọ) trong tình trạng yếu nửa người, nói khó, thay đổi tính tình.

Gia đình và bệnh nhân khẳng định không sử dụng bất kỳ chất độc hại nào, không hút thuốc lá. Tuy nhiên, qua khai thác, bác sỹ phát hiện em ở nội trú tại trường, trong phòng có nhiều bạn thường xuyên sử dụng thuốc lá điện tử. Kết quả chụp cộng hưởng từ cho thấy bệnh nhân bị tổn thương não do nhiễm độc hóa chất từ khói thuốc lá điện tử.

Ông Nguyễn Tuấn Lâm, đại diện Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Việt Nam trả lời về thuốc lá điện tử.

Đây là ca bệnh thứ năm mà Bệnh viện Đa khoa Hòa Bình tiếp nhận từ đầu năm 2025 đến nay có liên quan đến thuốc lá điện tử. Trường hợp nhỏ tuổi nhất là bé 6 tuổi nhập viện tại Khoa Nhi với biểu hiện kích thích, rối loạn tri giác.

Hình ảnh chụp cộng hưởng từ cho thấy tổn thương não tương tự, nguyên nhân được xác định là do hít phải khói thuốc điện tử trong môi trường gia đình có người sử dụng.

Ngoài ra, bệnh viện còn ghi nhận một số thiếu niên nhập viện với biểu hiện như đột quỵ, tổn thương não kéo dài, do tiếp xúc lâu dài với khói thuốc lá điện tử trong phòng trọ hoặc lớp học. Các nghiên cứu chỉ ra rằng hút thuốc lá điện tử thụ động thậm chí có thể gây ngộ độc nặng hơn so với người trực tiếp hút.

TS.Nguyễn Trung Nguyên, chuyên gia chống độc cho biết, đã phát hiện ít nhất 60 hợp chất hóa học khác nhau trong dung dịch thuốc lá điện tử, còn gọi là tinh dầu. Tính đến nay, có gần 20.000 loại hương liệu được sử dụng, và mỗi tháng có thêm hàng trăm hợp chất mới được đưa vào.

Khi bị đốt nóng, các dung dịch này sinh ra hàng loạt sản phẩm phụ độc hại, trong đó có nhiều chất không thể dự đoán về mức độ nguy hiểm. Nicotin trong thuốc lá điện tử gây co mạch não, giảm lưu lượng máu não, làm tăng huyết áp, tổn thương thành mạch và có thể dẫn đến đột quỵ. Chất này cũng ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển não bộ ở trẻ vị thành niên, khiến tri giác và hành vi thay đổi.

Đáng lo ngại hơn, một số loại thuốc lá điện tử hiện nay còn bị trộn thêm ma túy tổng hợp, cần sa hoặc các chất kích thích thần kinh. Việc sử dụng các sản phẩm này có thể gây ngộ độc cấp, co giật, rối loạn nhịp tim, tổn thương não và tim nghiêm trọng.

Các nghiên cứu quốc tế khẳng định, thuốc lá điện tử không hề “an toàn” như nhiều người lầm tưởng, mà vẫn chứa nhiều chất gây nghiện và độc tính cao. Thậm chí, nguy cơ ung thư do thuốc lá điện tử có thể cao gấp 15 lần so với thuốc lá điếu truyền thống.

Theo ông Nguyễn Tuấn Lâm, đại diện Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Việt Nam, nicotine trong thuốc lá điện tử là chất gây nghiện mạnh, ảnh hưởng đến phát triển não bộ, gây suy giảm trí nhớ ở thanh thiếu niên và tăng nguy cơ sinh non, thai chết lưu ở phụ nữ mang thai.

Nicotine còn làm giảm lưu lượng máu, tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, đột quỵ, suy giảm miễn dịch và sức đề kháng. Do không có quy định kiểm soát chặt chẽ về nồng độ nicotine, nhiều sản phẩm thuốc lá điện tử có thể khiến người dùng dễ bị ngộ độc cấp tính.

Không chỉ gây hại cho hệ thần kinh và tim mạch, thuốc lá điện tử còn làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về phổi như tắc nghẽn phổi mạn tính, ung thư phổi, hen suyễn, đột quỵ và nhiều bệnh lý khác.

Một số mẫu thuốc lá điện tử được phát hiện chứa chì, formaldehyde, hay Tetrahydrocannabinol (THC), những chất độc có thể gây ung thư, dị tật bẩm sinh và các rối loạn nghiêm trọng khác. Người dùng còn có thể gặp các triệu chứng tiêu hóa như buồn nôn, nôn, tiêu chảy, đau thượng vị và xuất huyết tiêu hóa.

Tại Việt Nam, đầu năm 2024, các bác sỹ đã ghi nhận hai ca tổn thương phổi cấp tính nghi do thuốc lá điện tử. Trường hợp đầu là một nam thanh niên 32 tuổi ở Bà Rịa - Vũng Tàu, nhập viện trong tình trạng khó thở, đau tức ngực, sau đó được chuyển đến Bệnh viện Chợ Rẫy trong tình trạng suy hô hấp nặng, phải đặt nội khí quản và thở máy.

Người này trước đó hoàn toàn khỏe mạnh, nhưng thời gian gần đây sử dụng thuốc lá điện tử thường xuyên, đặc biệt hút liên tục suốt đêm tại quán bar. Trường hợp thứ hai là nam thanh niên 17 tuổi nhập viện tại Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM vì đột ngột đau ngực, khó thở, choáng váng.

Bệnh nhân đã ngừng hút thuốc lá điện tử một năm nhưng tái sử dụng trong vài tháng gần đây, với tần suất tăng gấp đôi, thậm chí kết hợp với thuốc lá điếu. Cả hai trường hợp đều được xác định bị tổn thương phổi cấp tính do khói thuốc điện tử.

Theo các bác sỹ, hút thuốc lá điện tử trong phòng kín hoặc phòng điều hòa khiến bụi mịn và hóa chất độc hại dễ xâm nhập sâu vào phổi, làm tăng nguy cơ tổn thương phổi cấp.

Bệnh lý này rất nguy hiểm, hầu hết bệnh nhân phải nhập viện, 76% cần thở oxy, 22% phải thở máy, 26% đặt nội khí quản và có trường hợp phải can thiệp ECMO (hệ tuần hoàn ngoài cơ thể). Sau khi hồi phục, từ 25-85% bệnh nhân vẫn bị xơ phổi, giảm khả năng khuếch tán oxy kéo dài ít nhất hai tháng.

Triệu chứng của tổn thương phổi cấp do thuốc lá điện tử thường xuất hiện vài giờ hoặc vài ngày trước khi nhập viện, bao gồm khó thở, ho, đau ngực, sốt, mệt mỏi, tiêu chảy. Hình ảnh X-quang cho thấy phổi tổn thương lan tỏa, xét nghiệm ghi nhận bạch cầu và tốc độ máu lắng tăng cao.

Các chuyên gia cảnh báo, tác hại của thuốc lá điện tử đối với thanh thiếu niên đang trở thành vấn đề nghiêm trọng. Việc hít phải khói thuốc, dù là thụ động, vẫn có thể dẫn đến ngộ độc, tổn thương não và phổi. Do đó, công tác tuyên truyền, giáo dục trong nhà trường và gia đình là vô cùng cần thiết, giúp trẻ hiểu rõ về mối nguy của thuốc lá điện tử, thứ “độc dược ẩn dưới lớp vỏ thời thượng”.