Các doanh nghiệp công nghệ đang chạy đua phát triển AI. Trong ảnh: Phối cảnh Tổ hợp CCS Hà Nội của Tập đoàn CMC

Coi AI là chiến lược phát triển cốt lõi

Năm 2024, Tập đoàn CMC công bố chiến lược chuyển đổi AI-X, đặt mục tiêu đến năm 2028 trở thành tập đoàn chuyển đổi số và chuyển đổi AI toàn cầu, doanh thu trên 1 tỷ USD, tăng trưởng trên 20%/năm, với quy mô 10.000 nhân sự, trong đó 4.000 là nhân lực AI. Đến năm 2030, doanh nghiệp hướng đến top 5 công ty công nghệ số Việt Nam, đủ sức cạnh tranh với các quốc gia tiên tiến.

Để đạt mục tiêu đó, CMC dồn lực cho các dự án AI lớn. Tháng 6/2025, CMC khởi công xây dựng Tổ hợp Không gian sáng tạo CMC (CCS Hà Nội) với tổng mức đầu tư 300 triệu USD. CCS Hà Nội là hạ tầng cốt lõi phục vụ chiến lược toàn cầu, đồng thời là nơi triển khai hợp tác chiến lược với NVIDIA, Microsoft, Samsung, Google, AWS… Tại đây, CMC tập trung phát triển các giải pháp chuyển đổi AI do đội ngũ kỹ sư nội bộ nghiên cứu, nằm trong chuỗi 25 công nghệ lõi thuộc hệ sinh thái mở C-OpenAI.

Chưa đầy một tháng sau, CMC tiếp tục được Ban quản lý Khu công nghệ cao TP.HCM trao quyết định đầu tư Trung tâm Dữ liệu siêu quy mô CMC HCM trị giá 250 triệu USD - hạ tầng trọng điểm được coi là “trái tim AI” của miền Nam.

Mới đây, CMC còn thành lập công ty chuyên về AI là C-OpenAI, với mục tiêu đưa AI Việt Nam phục vụ người Việt, đạt doanh thu trên 1 tỷ USD vào năm 2028 và trở thành một trong 5 doanh nghiệp công nghệ số hàng đầu Việt Nam vào năm 2030.

Như vậy, CMC đã triển khai chuỗi đầu tư “toàn trình” về AI, từ hạ tầng đến phần mềm và giải pháp. Các khoản đầu tư được thực hiện mạnh mẽ, dồn dập, thể hiện tham vọng lớn vào quân bài AI trong thập kỷ tới.

Một “ông lớn” khác là VNG cũng đang đầu tư toàn diện vào AI trên cả 3 lớp: Hạ tầng - Nền tảng - Ứng dụng. VNG GreenNode khai trương hạ tầng AI Cloud quy mô lớn đầu tiên tại Đông Nam Á vào tháng 6/2024 và đã tạo ra doanh thu chỉ sau chưa đầy 6 tháng nhờ nhu cầu thị trường cao. Việt Nam cũng trở thành một trong 3 quốc gia đầu tiên tại Đông Nam Á sở hữu mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) từ đầu, sau khi Zalo phát triển thành công mô hình KiLM với năng lực tương đương GPT-4.

Ở lớp ứng dụng, VNG thể hiện khả năng thương mại hóa AI trên quy mô lớn. Hiện khoảng 20% người dùng Zalo, tương đương 15 triệu người, đang sử dụng các tính năng AI như dịch thuật, avatar AI… hàng ngày. VNG cũng đẩy mạnh tích hợp AI vào toàn bộ hoạt động vận hành và kinh doanh. Các khoản đầu tư này đã bắt đầu mang lại doanh thu hàng trăm tỷ đồng.

Trong khi đó, FPT đầu tư mạnh vào hạ tầng AI, R&D, hợp tác quốc tế và phần mềm AI. Doanh nghiệp tập trung vào xây dựng “AI Factory” (Nhà máy AI), phát triển AI chủ quyền (Sovereign AI) và tích hợp AI vào các lĩnh vực ô tô số, bán dẫn, đám mây, chuyển đổi xanh. FPT cam kết đầu tư hàng ngàn tỷ đồng, hợp tác với các ông lớn như NVIDIA, tiêu biểu là khoản đầu tư 200 triệu USD vào nhà máy AI tháng 4/2024.

Doanh thu liên quan đến AI của FPT đạt 50 triệu USD trong nửa đầu năm 2025, tăng 75% so với cùng kỳ năm 2024. Tuy nhiên, FPT tạm dừng kế hoạch xây dựng nhà máy AI mới trong năm 2025 do kết quả hoạt động chưa đạt kỳ vọng, cho thấy sự thận trọng của doanh nghiệp giữa làn sóng AI hiện nay.

Có thể thấy, điểm chung của các tập đoàn công nghệ là coi AI là chiến lược phát triển cốt lõi, kỳ vọng lớn vào hiệu quả AI, hợp tác với các tập đoàn công nghệ toàn cầu, đồng thời phát triển ứng dụng AI nội bộ trước khi thương mại hóa. Cách thức đầu tư là kết hợp hạ tầng và ứng dụng.

Tốc độ và tầm nhìn tạo nên khác biệt

Khác biệt giữa các tập đoàn công nghệ Việt Nam nằm ở tốc độ, trọng tâm và cách thức đầu tư vào AI, tùy thuộc mục tiêu và nguồn lực.

Ông Lê Hồng Minh, Chủ tịch VNG, chia sẻ: “Với AI, chúng tôi xác định ba nguyên tắc: phải tham gia cuộc chơi, nhưng ở mức độ vừa phải và chạy nhanh nhất có thể. Bài học lớn là đầu tư thấp, nhưng phải học nhanh. Nếu không tăng tốc, đồng nghĩa bị bỏ lại phía sau. Trong lĩnh vực biến động như AI, tốc độ quyết định vị thế”.

Theo ông Minh, VNG chọn cách tiếp cận trái ngược với truyền thống đầu tư phải mang lại lợi nhuận ngay lập tức. Các khoản đầu tư AI hiện nay không đặt kỳ vọng lợi nhuận trong 5-10 năm tới, mà tập trung vào tích lũy năng lực để phát triển bền vững.

Chủ tịch CMC, ông Nguyễn Trung Chính cho hay, năm 2024, khi thị trường còn loay hoay dự đoán tương lai AI, CMC đã công bố chiến lược “Enable your AI-X” tại cả Việt Nam, Nhật Bản và Diễn đàn Kinh tế thế giới Davos. Trong khi nhiều doanh nghiệp còn băn khoăn “có nên chuyển đổi AI không?”, thì CMC đã bắt tay triển khai toàn diện, từ nhận thức, hạ tầng, nền tảng, công nghệ lõi, cho đến nguồn nhân lực. Chiến lược này không xuất phát từ xu hướng ngắn hạn, mà từ nền tảng chuẩn bị nhiều năm.

“Chiến lược AI-X hướng tới ứng dụng AI để thay đổi toàn diện cách thức hoạt động của Chính phủ, doanh nghiệp và đời sống người dân”, ông Chính nói.

Với FPT, định hướng được đặt trong chiến lược AI - Bán dẫn - Xe điện - Chuyển đổi số - Chuyển đổi xanh, trong đó AI giữ vai trò dẫn dắt. Ông Trương Gia Bình, Chủ tịch FPT cho biết, chiến lược AI-first của Tập đoàn nhắm tới 4 mục tiêu trọng điểm: phát triển nền tảng và hệ thống trợ lý AI Made by FPT, tích hợp AI vào toàn bộ sản phẩm, phát triển nguồn nhân lực AI và xây dựng văn hóa AI.

Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định: “AI không chỉ là một công nghệ ứng dụng, mà đang trở thành một loại hạ tầng quốc gia, giống như điện, viễn thông hay Internet trước đây. Quốc gia nào làm chủ được AI sẽ có lợi thế vượt trội trong sản xuất, kinh doanh, giáo dục, y tế, quản trị và cả quốc phòng, an ninh”.

Ông cho rằng, với hơn 100 triệu dân, dân số trẻ, am hiểu công nghệ, giàu sáng tạo, Việt Nam có điều kiện không chỉ để ứng dụng nhanh, mà còn để tạo ra các sản phẩm AI phục vụ trong nước và xuất khẩu.

“Lợi thế lớn nhất của doanh nghiệp Việt nằm ở dữ liệu, ở những bài toán bản địa và đặc biệt là ở trí tuệ, sự linh hoạt và thích ứng của con người Việt Nam, yếu tố quan trọng nhất trong thời đại công nghệ thay đổi nhanh và đột phá”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh.