Người dân đi tàu điện, xe bus mà phải mang thẻ trên cổ là chưa ổn

Phát biểu tại Hội thảo Ngày Thẻ Việt Nam 2025, diễn ra sáng 7/10, Phó Thống đốc Phạm Tiến Dũng cho hay, hiện có tới 87% người trưởng thành sở hữu tài khoản ngân hàng. Đây là điều rất quan trọng, vì không có tài khoản thì các ngân hàng không thể làm được gì. Và để người dân mở tài khoản, bên cạnh việc ngành ngân hàng cung cấp dịch vụ tốt, tiện lợi, còn cần người dân hiểu, đồng hành, hưởng ứng. 

Phó Thống đốc Phạm Tiến Dũng

"Các ngân hàng và đơn vị liên quan cần tiếp tục đồng hành để người dân sử dụng dịch vụ tốt nhất. Vì suy cho cùng, "nói trời nói biển" gì thì kết quả cuối cùng vẫn là để người dân và doanh nghiệp sử dụng dịch vụ ngân hàng một cách tiện lợi, chi phí hợp lý nhất. Nếu nói hay, nói giỏi mà không ai dùng thì cũng bằng không", Phó Thống đốc khẳng định.

Lấy dẫn chứng từ năm 2017, Trung Quốc đã ứng dụng thanh toán qua di động để đi tàu điện ngầm; Ở Nhật Bản, ngoài việc thanh toán vé tàu điện, ứng dụng qua mobile còn thanh toán được vé xe buýt, thậm chí mua được một số hàng hóa thông thường, Phó Thống đốc đề nghị các ngân hàng cần tăng cường hợp tác để xử lý, tích hợp sao cho các phương tiện thanh toán hiện có có thể được sử dụng trong giao thông công cộng, đặc biệt là tàu điện và các phương tiện khác. 

Theo Phó Thống đốc, Việt Nam nằm trong nhóm các nước phát triển, đặc biệt là về thanh toán tự động - không kém gì các nước tiên tiến. Tuy nhiên, dịch vụ ngân hàng, đặc biệt là dịch vụ thanh toán có phát triển đến đâu đi chăng nữa mà lên tàu điện, mỗi tuyến vẫn phải đeo một cái thẻ ở cổ thì đó là ngành ngân hàng chưa thực hiện được hết trọng trách, trách nhiệm với người dân.

Bảo mật trong thanh toán phải đặt lên hàng đầu

Theo NHNN, dịch vụ thanh toán đang đóng góp rất lớn vào phát triển kinh tế - xã hội, với tốc độ tăng trưởng rất mạnh. Như đối với NAPAS, có ngày giá trị giao dịch lên tới 120.000 tỷ đồng, tương đương 6 tỷ USD.

Ông Nguyễn Hoàng Long - Phó Tổng Giám đốc NAPAS - khẳng định: Hệ thống chuyển mạch quốc gia do NAPAS vận hành dưới sự chỉ đạo của Ngân hàng Nhà nước hiện kết nối toàn bộ ngân hàng thương mại, tổ chức tín dụng và nhiều định chế tài chính, xử lý hàng chục triệu giao dịch mỗi ngày với tổng kim ngạch lên tới hàng trăm nghìn tỷ đồng. Hạ tầng thanh toán này đóng vai trò như “mạch máu” của nền kinh tế, bảo đảm cho dòng vốn lưu thông liên tục, góp phần duy trì sự ổn định và phát triển bền vững.

Theo thống kê, mỗi ngày có khoảng 70 triệu lượt thanh toán qua NAPAS. Việc thanh toán bằng QR đã chạm đến mọi ngóc ngách của cuộc sống người dân.  

Để thực hiện vai trò nền tảng này, NAPAS tập trung vào việc duy trì hoạt động ổn định 24/7, bảo đảm an toàn bảo mật tuyệt đối và liên tục hiện đại hóa hạ tầng công nghệ. Yêu cầu thông suốt 24/7 là ưu tiên hàng đầu. Hệ thống phải xử lý giao dịch với tốc độ cao, tránh tắc nghẽn trong những giai đoạn cao điểm như lễ, Tết, đồng thời đảm bảo kết nối đồng bộ giữa mọi ngân hàng. Bất kỳ sự gián đoạn nào cũng có thể ảnh hưởng dây chuyền đến các hoạt động kinh tế trên toàn quốc.

Song song là nhiệm vụ bảo đảm an toàn và bảo mật. Trong bối cảnh tội phạm công nghệ cao ngày càng tinh vi, NAPAS áp dụng nhiều lớp phòng vệ: Từ mã hóa dữ liệu, xác thực đa lớp, tuân thủ nghiêm ngặt quy định pháp lý, cho tới quản trị rủi ro chủ động. Quan trọng hơn, việc duy trì niềm tin của người dùng là nền tảng để thanh toán điện tử phát triển bền vững.

NAPAS cũng liên tục đầu tư hiện đại hóa công nghệ, chuyển đổi sang chuẩn quốc tế ISO 20022 và PCI DSS nhằm tăng khả năng tương thích và bảo mật. Trung tâm dự phòng được vận hành để đảm bảo hệ thống phục hồi nhanh khi xảy ra sự cố. Khả năng mở rộng linh hoạt giúp hệ thống đáp ứng khối lượng giao dịch tăng trưởng nhanh mà không gián đoạn nâng cấp.

Phạm vi phục vụ của hạ tầng thanh toán đã mở rộng mạnh mẽ, không chỉ giới hạn ở chuyển tiền liên ngân hàng mà còn hỗ trợ thanh toán bán lẻ, hóa đơn và dịch vụ công.

Trong tương lai, NAPAS sẽ tiếp tục mở rộng dung lượng xử lý, tăng cường ứng dụng trí tuệ nhân tạo để phát hiện giao dịch bất thường theo thời gian thực, triển khai xác thực sinh trắc học để bảo vệ người dùng. Mục tiêu là xây dựng một hạ tầng thanh toán rộng khắp, dễ sử dụng, chi phí thấp, phục vụ cả khu vực nông thôn và vùng sâu, vùng xa, thúc đẩy tài chính toàn diện.

Mở rộng kết nối xuyên biên giới 

Trong xu thế thương mại và du lịch quốc tế gia tăng, nhu cầu thanh toán xuyên biên giới trở thành động lực thúc đẩy đổi mới hạ tầng thanh toán.

Dưới sự chỉ đạo của Ngân hàng Nhà nước, NAPAS tiên phong triển khai kết nối xuyên biên giới thông qua hai phương thức: Thanh toán bằng mã QR (VietQR Global) và thanh toán qua thẻ NAPAS. 

Với QR, NAPAS đã mở rộng mạng lưới kết nối với Thái Lan (2022), Campuchia (2023) và Lào (2025). Người dùng Việt có thể thanh toán tại các điểm chấp nhận QR ở những nước này, trong khi du khách quốc tế cũng có thể sử dụng VietQRPay tại Việt Nam nhờ chuẩn hóa kỹ thuật quốc tế. Hạn mức mỗi giao dịch xuyên biên giới qua hệ thống NAPAS dưới 500 triệu đồng, kèm tỷ giá ưu đãi giúp tăng tính cạnh tranh. Dự kiến, kết nối với Trung Quốc sẽ hoàn tất hai chiều vào năm 2026, đồng thời mở rộng sang Singapore, Hàn Quốc, Ấn Độ, Indonesia và Nhật Bản.

Song song, phương thức thanh toán qua thẻ NAPAS cũng được triển khai. Người Việt có thể thanh toán tại hơn 3,4 triệu điểm chấp nhận của BC Card tại Hàn Quốc và rút tiền tại hệ thống ATM của Wooribank, NICE, CitiBank cũng như tại Thái Lan, Malaysia, Lào. Những bước đi này góp phần tăng tính tự chủ của hệ thống thanh toán Việt Nam, giảm phụ thuộc vào tổ chức quốc tế, đồng thời thúc đẩy hội nhập tài chính khu vực và nâng cao vị thế đồng bản tệ...