Sáng kiến liên kết vùng mới

Chủ tịch UBND TP. Hải Phòng Nguyễn Văn Tùng, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh Nguyễn Tường Văn, Chủ tịch UBDN tỉnh Hải Dương Triệu Thế Hùng, Chủ tịch UBND tỉnh Hưng Yên Trần Quốc Văn và Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam  Phạm Tấn Công đã chính thức ký kết Thoả thuận Kết nối kinh tế trục cao tốc phía Đông trong chiều ngày 28/7/2022.

Đây là một sáng kiến mới trong việc thực hiện chủ trương đẩy mạnh liên kết vùng, nhằm tăng cường phối hợp khai thác, phát huy tiềm năng, lợi thế của 4 địa phương dọc theo trục đường cao tốc Hà Nội – Hải Phòng – Móng Cái.

Mục tiêu của việc xây dựng kết nối kinh tế trục cao tốc phía Đông là hướng tới việc xây dựng một mô hình liên kết kinh tế tiểu vùng, tạo không gian phát triển mới, phát huy tối đa lợi thế của các địa phương, tạo môi trường kinh doanh thuận lợi, tăng trưởng kinh tế cao và có cộng đồng doanh nghiệp phát triển mạnh, tạo ra cực tăng trưởng trong vùng đồng bằng sông Hồng và khu vực phía Bắc.

Ông Phạm Tấn Công, Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phát biểu khai mạc sự kiện.

Ông Phạm Tấn Công nhấn mạnh, việc liên kết 4 địa phương sẽ tạo ra một vùng có tổng diện tích tự nhiên gấp 3 lần thủ đô Hà Nội, 5 lần TP. HCM và 8 lần so với Đà Nẵng; quy mô dân số gấp gần 6 lần Đà Nẵng, bằng khoảng gần 80% dân số Hà Nội và bằng gần 70% dân số TP.HCM.

Cả bốn địa phương đều có lợi thế lớn về kết nối về hạ tầng giao thông tốt nhất cả nước. Trong đó, trục cao tốc phía Đông nối một đầu là thủ đô Hà Nội, một đầu là cửa khẩu Móng Cái thông với thị trường tỷ dân của Trung Quốc. Các doanh nghiệp trong vùng còn có thể sử dụng 3 sân bay quốc tế (Nội Bài, Cát Bi, Vân Đồn) và hệ thống các cảng biển quốc tế.

Tham gia liên kết kinh tế, mỗi địa phương đều có các thế mạnh riêng để phát huy, khai thác.

Quảng Ninh với thế mạnh về tài nguyên du lịch, dịch vụ, chuỗi sản xuất - thương mại gắn với thị trường Trung Quốc. Hải Phòng có lợi thế đặc biệt về hệ thống cảng biển và logistics. Hải Dương có tiềm năng nổi trội về nguồn nhân lực, quỹ đất và vị trí trung tâm vùng, thế mạnh về công nghiệp cơ khí, chế tạo. Hưng Yên có lợi thế đặc biệt do tiếp giáp thủ đô Hà Nội, tiềm năng lớn trong phát triển công nghiệp cũng như nông nghiệp công nghệ cao, đang có tốc độ đo thị hoá rất nhanh.

“Đóng góp vào quá trình hình thành liên lết trục cao tốc phía Đông, thời gian qua, Quảng Ninh luôn luôn chủ động, tích cực, phối hợp chặt chẽ cùng các tỉnh, thành lân cận như Hải Phòng, Hải Dương, Bắc Giang, Lạng Sơn tìm cách kết nối chia sẻ nguồn lực chung, tập trung đầu tư hoàn thiện các công trình hạ tầng giao thông động lực chiến lược, kiến tạo các hành lang phát triển mới, khơi thông, kết nối các nguồn lực phát triển”, ông Nguyễn Xuân Ký, Bí thư Tỉnh uỷ Quảng Ninh chia sẻ.

Lãnh đạo UBND 4 địa phương và VCCI ký kết Thoả thuận Kết nối Kinh tế trục cao tốc phía Đông. Ảnh: Thu Lê.

Các bên tham gia liên kết cùng thống nhất thành lập Hội đồng kết nối vùng và giao VCCI giữ vai trò thường trực công tác điều phối hoạt động kết nối kinh tế 4 tỉnh, thành phố. Ban thư ký của vùng sẽ đặt tại VCCI. VCCI sẽ phát huy đội ngũ chuyên gia và các thế mạnh của VCCI trong kết nối với cộng đồng doanh nghiệp, các ngành và các đối tác quốc tế để cùng 4 tỉnh, thành tạo ra một mô hình kết nối kinh tế vùng thành công, với các hoạt động thực chất, cụ thể, đem lại hiệu quả tốt nhất cho quá trình phát triển kinh tế bền vững của cả 4 địa phương.

Một chủ thể rất quan trọng của kết nối kinh tế là các doanh nghiệp, nên trong khuôn khổ Sáng kiến, VCCI sẽ hỗ trợ thành lập và triển khai hoạt động Hội đồng doanh nghiệp vùng.

Trong năm 2022 và 2023, các hoạt động chính sẽ tập trung vào liên kết, hợp tác trong một số lĩnh vực như: Xúc tiến thương mại, đầu tư; Giao thông và logistics; Phát triển chuỗi cung ứng sản xuất; Phát triển du lịch, dịch vụ; Nông nghiệp công nghệ cao và chế biến nông sản; Cải thiện môi trường kinh doanh; Chuyển đổi số và kết nối số… 

Việc triển khai sẽ ưu tiên các hoạt động cụ thể, đem lại hiệu quả thiết thực, bắt đầu từ các việc đơn giản, dễ thống nhất, phối hợp, rồi mới mở rộng tới các hoạt động phức tạp hơn, đòi hỏi sự phối hợp có chiều sâu về chính sách và cơ chế hợp tác.

Phát huy giá trị của trục cao tốc phía Đông

Cùng ngày 28/7, bên cạnh việc tổ chức ký kết Thoả thuận kết nối kinh tế trục cao tốc phía Đông, UBND 4 tỉnh, thành phố và VCCI đã phối hợp tổ chức Diễn đàn Kết nối kinh tế trục cao tốc phía Đông, để giới thiệu và thảo luận về không gian kinh tế và cơ hội đầu tư vào 4 địa phương với các doanh nghiệp APEC.

Diễn đàn Kết nối Kinh tế trục cao tốc phía Đông còn có sự tham gia của gần nhiều đại biểu là đại diện các hiệp hội doanh nghiệp trong nước và quốc tế, lãnh đạo các doanh nghiệp trong nước và các doanh nghiệp APEC. Ảnh: Thu Lê.

Đánh giá về ý nghĩa của việc hình thành Kết nối này tại Diễn đàn, ông Triệu Thế Hùng, Chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương nhấn mạnh: “Do quá trình chia tách, sáp nhập hành chính từ thời kỳ trước, Hải Dương không có biển nữa. Việc tham gia Kết nối kinh tế trục cao tốc phía Đông sẽ giúp kết nối trong giao thông và dịch vụ hậu cần logistics giữa Hải Dương với 3 địa phương còn lại thêm chặt chẽ, qua đó, Hải Dương cũng có biển thông qua hệ thống cảng biển của Hải Phòng và Quảng Ninh”.

Tuy là một trong những cửa ngõ ra biển của liên kết 4 tỉnh, song Hải Phòng cũng đang lên kế hoạch cải thiện chất lượng dịch vụ hậu cần cảng, dịch vụ logistics, phát triển hệ thống đường thuỷ nội địa theo hướng hỗ trợ đường bộ, để phát huy mạnh mẽ lợi thế này.

Diễn đàn Kết nối kinh tế trục cao tốc phía Đông. Ảnh: Thu Lê.

Đại diện lãnh đạo của cả 4 địa phương đều đồng tình rằng, để có thể phát huy tốt hơn nữa giá trị của trục cao tốc phía Đông đi qua 4 tỉnh, thành phố, trong thời gian tới, các địa phương sẽ phải hợp tác chặt chẽ để đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng giao thông hướng tới vận tải đa phương thức; tiếp tục coi đây là một trong những đột phá chiến lược quan trọng cần ưu tiên đầu tư phát triển.

Cần tiếp tục phối hợp triển khai các hoạt động liên kết như: đầu tư tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng mới song song với tuyến đường bộ cao tốc Hà Nội - Hải Phòng, kết nối cảng biển cửa ngõ quốc tế Hải Phòng với các khu bến cảng Đình Vũ, Nam Đồ Sơn và Lạch Huyện, tuyến đường sắt Yên  Viên - Phả Lại - Hạ Long - Cái Lân, bao gồm cả đoạn kết nối Nam Hải Phòng - Hạ Long để phát huy lợi thế về đường sắt kết nối qua cả 4 tỉnh của trục kinh tế  cao tốc với hệ thống cảng biển Hải Phòng, Quảng Ninh.

Nâng cấp, cải tạo các tuyến đường thủy kết nối với các địa phương trong khu vực (đẩy nhanh tiến độ  nâng cấp cầu Đuống để nâng cao năng lực các tuyến vận tải hàng hóa đường  thủy, đặc biệt là hàng container...

Đẩy mạnh việc phối hợp trong đầu tư xây dựng, hoàn thành các công trình kết  nối giữa các địa phương, kết nối liên vùng như: Đề xuất, phối hợp cùng Bộ Giao thông vận tải và các cơ quan liên quan  chấp thuận cải tạo, nâng cấp toàn tuyến Quốc lộ 10 (kết nối Hải Phòng - Quảng Ninh); tuyến Quốc lộ 37 (kết nối Hải Phòng - Hải Dương), Quốc lộ 17B (kết nối  Hải Phòng - Hải Dương - Quảng Ninh), Quốc lộ 5 (kết nối Hải Phòng - Hải  Dương - Hưng Yên)...

"Có thể thấy, sự liên kết giữa 4 địa phương này là sự liên kết tự nguyện, xuất phát từ nhu cầu thực tế của các địa phương nên nó thực chất và không bị áp đặt bởi các mệnh lệnh hành chính. Đây là sự khác biệt đầu tiên của Liên kết vùng này. Cách thiết kế mô hình liên kết vùng này cũng rất khác biệt khi có sự tham gia điều phối từ VCCI với các chương trình hành động cụ thể. Mô hình liên kết mới này nếu thành công còn là một sự thử nghiệm về thể chế để có thể áp dụng ở phạm vi lớn hơn", ông Phan Đức Hiếu, Uỷ viên thường trực, Uỷ ban Kinh tế của Quốc Hội nhận định.