Triển vọng của vàng trong dài hạn vẫn được đánh giá là tích cực. Ảnh: Đức Thanh

Kênh đầu tư nổi bật

Tính đến cuối tuần qua, giá vàng trong nước tăng khoảng 90% so với cuối năm ngoái, trong khi bạc Phú Quý tăng gần 3 lần. Có thể nói, năm 2025 là một năm đặc biệt thành công đối với nhà đầu tư vàng và bạc.

Ông Phạm Xuân Hòe, chuyên gia kinh tế đã thống kê, trong vòng 10 năm qua, vàng tăng giá 3,57 lần, đất nền tăng 3,2 lần, chứng khoán tăng 2,78 lần, gửi tiết kiệm tăng 67%, trong khi Bitcoin tăng tới 274,6 lần. “Trong các kênh đầu tư truyền thống, vàng là một trong những kênh hấp dẫn nhất, vừa an toàn, vừa mang lại chênh lệch giá cao. Đây cũng là lý do người Việt rất ưa chuộng nắm giữ vàng”, ông Hòe nhận định.

Việc tích trữ “vàng ống bơ” đã trở thành thói quen lâu đời của người Việt. Tuy nhiên, hiếm có năm nào giá vàng lại tăng mạnh như năm 2025. Điều được giới đầu tư quan tâm là liệu đà tăng này có tiếp diễn trong năm 2026 hay không.

Theo dự báo mới nhất của J.P. Morgan Global Research, giá vàng có thể đạt mức trung bình khoảng 5.055 USD/ounce vào quý IV/2026. Trong kịch bản cầu đầu tư gia tăng mạnh và các ngân hàng trung ương tiếp tục mua ròng, giá vàng thậm chí có thể lên tới 5.400 USD/ounce.

Ở góc nhìn khác, TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia kinh tế - tài chính cho rằng, khó có yếu tố đủ mạnh để kéo giá vàng giảm trong vòng 12 tháng tới, khi địa chính trị toàn cầu vẫn phức tạp, thương chiến Mỹ - Trung chưa hạ nhiệt và nguy cơ lạm phát quay trở lại. Theo ông Hiếu, giá vàng có thể sớm chạm mốc 5.000 USD/ounce vào đầu năm 2026.

“Tay chơi lớn” tiếp tục gom vàng

Trên thị trường quốc tế, lực mua vàng của các tổ chức lớn vẫn duy trì. Dù nhu cầu của các ngân hàng trung ương có chững lại trong quý III/2025, song đã nhanh chóng tăng trở lại trong quý IV. Đáng chú ý, nhiều ngân hàng trung ương trước đây mua vàng với khối lượng hạn chế, nay đã chuyển sang mua ròng mạnh mẽ.

Thị trường vàng cũng đang chứng kiến sự gia nhập của những “tay chơi mới”, nổi bật là Tether Limited - một tên tuổi lớn trong lĩnh vực tiền số. Tính đến quý III/2025, Tether nắm giữ khoảng 116 tấn vàng, trị giá 14 tỷ USD, trong đó chỉ 12 tấn dùng để bảo chứng cho token vàng XAUt. Lượng vàng Tether sở hữu tương đương dự trữ của nhiều ngân hàng trung ương như Hàn Quốc, Hungary, Hy Lạp, chỉ đứng sau các ngân hàng trung ương lớn.

Kinh nghiệm trong nước và quốc tế cho thấy, sàn giao dịch vàng có thể mang lại lợi ích nếu được thiết kế phù hợp, nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro lớn nếu thiếu khuôn khổ pháp lý và cơ chế giám sát chặt chẽ. Vì vậy, định hướng của NHNN là tiếp tục nghiên cứu mô hình sàn giao dịch vàng theo hướng thận trọng, có lộ trình rõ ràng và gắn với mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, phù hợp điều kiện thực tiễn của Việt Nam.

Ông Đào Xuân Tuấn, Cục trưởng Cục Quản lý ngoại hối (NHNN)

Giới phân tích cho rằng, Tether nhiều khả năng sẽ tiếp tục gia tăng lượng vàng nắm giữ để bảo chứng cho các sản phẩm token hóa. Ước tính, nếu phân bổ khoảng 50% lợi nhuận hàng năm vào vàng, Tether có thể mua thêm khoảng 58 tấn vàng mỗi năm.

Ông Phan Dũng Khánh, Giám đốc Tư vấn đầu tư Maybank Investment Bank nhận định, sự tham gia của Tether mang đến dòng tiền mới, tác động đáng kể tới thị trường vàng. Bên cạnh đó, xu hướng số hóa vàng - chuyển vàng vật chất thành vàng số, token vàng, cũng đang hình thành tại một số định chế tài chính, buộc các tổ chức này phải gia tăng dự trữ vàng vật chất. Đây được xem là xu hướng dài hạn, tiếp tục hỗ trợ giá vàng trong tương lai.

Không phù hợp để “lướt sóng”

Dù triển vọng dài hạn của vàng vẫn tích cực, song tại thị trường Việt Nam, vàng không được đánh giá là kênh đầu tư an toàn cho mục tiêu “lướt sóng” ngắn hạn.

Theo đó, nhà đầu tư ngắn hạn đối mặt với nhiều rủi ro, đáng chú ý là khả năng chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới thu hẹp nếu Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cấp phép nhập khẩu vàng. Ngoài ra, tình trạng lũng đoạn giá của các doanh nghiệp kinh doanh vàng, cũng như rủi ro vàng giả trong bối cảnh khan hiếm nguồn cung, đều có thể khiến người mua chịu thiệt.

Ông Phạm Xuân Hòe phân tích, mức độ thu hẹp chênh lệch giá sẽ phụ thuộc vào cách thức điều tiết của NHNN. Nếu việc cấp phép nhập khẩu diễn ra thuận lợi với khối lượng đủ lớn, chênh lệch có thể giảm từ mức gần 20 triệu đồng/lượng hiện nay xuống còn khoảng 6-10 triệu đồng/lượng, song khó có thể giảm nhanh trong thời gian ngắn.

Cùng quan điểm, ông Phan Dũng Khánh chia sẻ, chênh lệch giá vàng trong năm 2026 nhiều khả năng sẽ thu hẹp, thậm chí giá vàng trong nước có thể đảo chiều. Do đó, nhà đầu tư không nên mua vàng để lướt sóng ngắn hạn vì rủi ro cao.

“Giá vàng đã lên tới khoảng 4.500 USD/ounce, là mức cao kỷ lục. Thời gian tới, giá có thể tiếp tục tăng, nhưng cũng không loại trừ khả năng điều chỉnh. Nếu mua vàng, nhà đầu tư chỉ nên sử dụng tiền nhàn rỗi, phân bổ với tỷ trọng nhỏ, tránh tất tay”, ông Khánh khuyến cáo.

Nhiều chuyên gia cũng cảnh báo, nếu xác định đầu tư vàng trong vài tuần hoặc vài tháng, nhà đầu tư có thể đối mặt với thua lỗ ở thời điểm hiện tại. Ngược lại, nếu xem vàng là kênh tích lũy, tiết kiệm dài hạn, việc nắm giữ vẫn có thể cân nhắc.

Về câu chuyện sàn giao dịch vàng, về lý thuyết, việc lập sàn có thể giúp giảm tâm lý nắm giữ vàng vật chất, tăng tính minh bạch, hỗ trợ quản lý dòng tiền và huy động nguồn vàng trong dân cho phát triển kinh tế. Tuy nhiên, ông Phạm Xuân Hòe lưu ý, việc phát hành trái phiếu hay chứng chỉ vàng để huy động vàng trong dân cũng tiềm ẩn rủi ro lớn, đặc biệt trong bối cảnh giá vàng biến động mạnh. Do đó, việc lập sàn vàng cần được nghiên cứu và tính toán hết sức thận trọng.