Đẩy mạnh áp dụng đấu thầu qua mạng

Vừa qua, WB và ADB loan báo thông tin kế hoạch lựa chọn nhà thầu thông qua hình thức đấu thầu qua mạng thông qua VNEPS.

Theo đó, 15 gói thầu với giá trị lên tới 71 triệu USD có vốn do WB, ADB tài trợ sẽ được các chủ đầu tư đấu thầu trước tháng 5/2019.

WB và ADB quyết định sử dụng Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia (VNEPS) để lựa chọn nhà thầu (Hình minh hoạ)

Điểm qua danh mục các gói thầu kể trên có thể thấy hầu hết các gói thầu thuộc lĩnh vực xây lắp và nhiều gói thầu có giá trị lớn.

Có thể đơn cử như 3 gói thầu Xây dựng 9 cống tại huyện An Biên và An Minh (tỉnh Kiên Giang) thuộc Dự án Chống chịu biến đổi khí hậu và sinh kế bền vững khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, giá gói thầu 15 triệu USD do WB tài trợ, chủ đầu tư là Ban quản lý dự án Kiên Giang thực hiện tháng 5/ 2019. Hai gói thầu có giá trị lớn tiếp theo là gói AG-CW-01 - Nâng cấp 25,7 km đê Tháng Tám và các cống dưới đê (giá trị 12 triệu USD) và gói AG-CW-02 - Nâng cấp 23,1 km đê Tháng Tám và các cống dưới đê (giá trị 8 triệu USD) cùng thuộc Dự án Chống chịu biến đổi khí hậu và sinh kế bền vững khu vực Đồng bằng sông Cửu Long vốn WB. Hai gói thầu do Ban quản lý dự án An Giang đóng vai trò làm chủ đầu tư và sẽ đấu thầu trong tháng 3/2019.

Các gói thầu khác cũng thu hút sự quan tâm giới thầu xây lắp lần lượt như gói thầu HU-CW04 - Công viên, cây xanh, quảng trường khu hành chính tập trung tỉnh Thừa Thiên Huế thuộc Dự án Phát triển các Đô thị loại hai Xanh vốn 7,3 triệu USD do ADB tài trợ, gói CW-11- Xây dựng tuyến đường An Thạnh - Phước Chỉ (tỉnh tây Ninh) thuộc Dự án phát triển các đô thị dọc hành lang tiểu vùng sông Mê Kông vốn 6,6 triệu USD do ADB tài trợ, gói thầu C1-BD-W12 - Xây dựng cầu An Mỹ, cầu An Xuyên, cầu Trắng và cầu Xéo (tỉnh Bình Định) thuộc Dự án Khắc phục khẩn cấp hậu quả thiên tai một số tỉnh miền Trung vốn 3,3 triệu USD do WB tài trợ…

Để thực hiện công tác lựa chọn nhà thầu qua mạng hai ngân hàng WB và ADB đã phối hợp với Cục Quản lý đấu thầu (Bộ Kế hoạch & Đầu tư) xây dựng các mô-đun để đấu thầu trực tuyến theo hình thức đấu thầu cạnh tranh rộng rãi trong nước. Theo đó, các mô-đun đã được tích hợp thành công vào VNEPS từ tháng 1/2019 và thông tin về các gói thầu được đăng tải, cập nhật đầy đủ trên trang website muasamcong.mpi.gov.vn. Khi tham gia đấu thầu qua mạng, hồ sơ mời thầu được đăng tải và tải miễn phí trên VNEPS và các nhà thầu sẽ lập, nộp hồ sơ dự thầu hoàn toàn qua mạng.

Việc nhà thầu cần làm ngay

Có thể nhận định quyết định sử dụng VNEPS của Việt Nam để triển khai đấu thầu cho các gói thầu có vốn WB, ADB sẽ tăng cường cạnh tranh, hiệu quả và tính minh bạch trong công tác đấu thầu. Bước đi này sẽ làm tăng cơ hợi tham gia của đông đảo nhà thầu có năng lực. Tuy vậy, để có thể tham gia đấu thầu qua mạng WB, ADB khuyến nghị các nhà thầu tìm hiểu trước về hệ thống VNEPS cũng như quy trình đấu thầu qua mạng.

Ông Phạm Văn Cường, Giám đốc Công ty TNHH Đầu tư - Xây dựng – Thương mại Băng Dương, nhà thầu xây lắp từng tham gia và thắng thầu nhiều gói thầu hạ tầng đấu thầu quốc tế có trụ sở tại TP.HCM cho biết ngoài vấn đề năng lực thực thụ để tham gia các gói thầu WB, ADB đấu qua mạng vấn đề kỹ thuật đấu thầu là một trở ngại bởi dù hình thức đấu thầu này không mới nhưng chưa được sử dụng phổ biến ở Việt Nam.

“Sẽ có những bỡ ngỡ vì chưa từng đấu thầu qua mạng song chúng tôi tin rằng vấn đề kỹ thuật đấu thầu qua mạng chỉ là trở ngại trước mắt. Các nhà thầu cần được tập huấn nhằm xây dựng có đội ngũ nhân lực làm thầu qua mạng lành nghề để có thể tận dụng tốt các cơ hội đang rộng mở”, ông Cường nói.

Chung quan điểm ông Vương Đức Trường, Giám đốc Công ty TNHH Trường Phát (một nhà thầu lớn trong lĩnh vực xây lắp tại tỉnh Kiên Giang) cho biết ông rất hào hứng khi biết thông tin các gói thầu xây lắp lớn vốn WB, ADB được đấu thầu qua mạng, nhất là khi trong danh mục đấu thầu tới đây có các gói thầu xây lắp lớn trên địa bàn tỉnh Kiên Giang. Theo ông Trường cơ hội là rất lớn tuy nhiên rất nhiều khả năng nhà thầu này sẽ không kịp tham gia các cuộc thầu vì lỗ hổng về nhân lực làm đấu thầu qua mạng.

“Mặc dù chúng tôi là nhà thầu xây lắp lớn, có năng lực và uy tín tại vùng Đồng bằng sông Cửu Long nhưng quả thực chưa từng tham gia đấu thầu qua mạng. Thời gian tới vấn đề đầu tư cho việc nhân lực để tham gia đấu thầu qua mạng sẽ được Trường Phát chú trọng”, ông Trường chia sẻ.

Ông Nguyễn Tấn Vũ, Phó tổng giám đốc Công ty Thiên Nam thì cho rằng cần các chỉ dẫn rõ ràng để các nhà thầu tham gia đấu thầu qua mạng. Hơn nữa việc tương tác giữa nhà thầu và bên mời thầu trong quá làm rõ hồ sơ mời thầu, hồ sơ dự thầu nên thực hiện trên hệ thống mạng. Một vấn đề nữa ông Vũ cũng lo ngại liên quan đến cam kết tín dụng, bảo lãnh dự thầu kể cả về biểu mẫu và cách thức nộp bản chính các giấy tờ này khi dự thầu.

Theo Cục Quản lý đấu thầu thì Sổ tay đấu thầu qua mạng cho các gói thầu mua sắm hàng hóa và xây lắp đấu thầu cạnh tranh trong nước cho các dự án tài trợ bởi ADB và WB, Tài liệu hướng dẫn thao tác trên Hệ thống đấu thầu qua mạng dành cho nhà thầu và các tài liệu liên quan khác được cung cấp chi tiết trên website tại địa chỉ muasamcong.mpi.gov.vn . Dự kiến cuối tháng 3/2019, Cục Quản lý Đấu thầu cùng ADB và WB sẽ tổ chức buổi giới thiệu về mô-đun đấu thầu trực tuyến các gói thầu xây lắp và mua sắm hàng hóa theo hình thức đấu thầu rộng rãi trong nước.

Theo thống kê của Trung tâm Đấu thầu qua mạng Quốc gia, trong năm 2017, số lượng gói thầu áp dụng đấu thầu qua mạng tăng nhanh, đạt 8.200 gói thầu với tổng giá trị khoảng 9.000 tỷ đồng. Đánh giá về sự cần thiết và xu thế phát triển của hoạt động đấu thầu qua mạng tại Việt Nam, Chuyên gia đấu thầu cao cấp của ADB cho rằng: Áp dụng đấu thầu qua mạng là một ưu tiên trong cải cách đấu thầu mua sắm công ở nhiều quốc gia đang phát triển, và thực tiễn cũng đã xác nhận rằng, áp dụng đấu thầu qua mạng là cần thiết để đạt được hệ thống mua sắm công minh bạch và hiệu quả.