Tín hiệu tích cực từ sản xuất

Sáng 5/9, Cục Thủy sản và Kiểm ngư (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) tổ chức họp triển khai nhiệm vụ khối Thủy sản và Kiểm ngư. Các đơn vị chức năng đã báo cáo tình hình sản xuất toàn ngành, từ khai thác đến nuôi trồng, đồng thời cập nhật kết quả sản lượng, xuất khẩu và những yếu tố tác động trong thời gian qua. 

Theo ông Dương Văn Cường, Phó cục trưởng Cục Thủy sản và Kiểm ngư, tổng sản lượng thủy sản tháng 8 ước đạt 916,4 nghìn tấn, nâng lũy kế 8 tháng đầu năm lên 6,4 triệu tấn, tăng 3% so với cùng kỳ 2024. Trong đó, sản lượng khai thác đạt 2,6 triệu tấn (tăng 0,5%), còn nuôi trồng đạt 3,8 triệu tấn (tăng 4,8%).

Toàn cảnh buổi họp sáng ngày 5/9. Ảnh: Hồng Thắm

Về công tác sản xuất giống, riêng tháng 8, cả nước sản xuất gần 44 tỷ con giống chủ lực: hơn 21 tỷ tôm nước lợ, 3,25 tỷ cá tra bột và 405 triệu cá tra giống, 22 triệu cá biển, 18,6 tỷ nhuyễn thể, gần 2 triệu tôm hùm, cùng hàng trăm triệu cá truyền thống và rô phi. Tính chung 8 tháng, sản lượng giống đạt hơn 297 tỷ con các loại, đáp ứng nhu cầu sản xuất và xuất khẩu.

Về khai thác, dù chịu ảnh hưởng cơn bão số 4 và lệnh cấm biển đơn phương từ Trung Quốc (từ 1/5 đến 15/8/2025), nhưng ngư dân trong nước vẫn ra khơi ổn định nhờ hướng dẫn kịp thời của cơ quan chức năng.

Cục Thủy sản và Kiểm ngư xác định nhiều nhiệm vụ gấp rút cho tháng 9 và những tháng cuối năm. Ở lĩnh vực nuôi trồng, các địa phương cần theo dõi sát diễn biến thời tiết, nhất là xâm nhập mặn tại Đồng bằng sông Cửu Long, để chủ động ứng phó và bảo đảm sản lượng. Công tác quản lý giống, thức ăn, thuốc thú y và phòng chống dịch bệnh sẽ được siết chặt, song song với việc thúc đẩy nuôi thủy sản lòng hồ và phát triển rong tảo biển, đây vốn là lĩnh vực giàu tiềm năng.

Trong khai thác, lực lượng kiểm ngư tiếp tục giám sát, tuần tra, xử lý vi phạm theo kế hoạch. Đồng thời, cần xây dựng đội tàu viễn dương hiện đại, tiến tới giảm dần khai thác ven bờ, phù hợp chủ trương tái cơ cấu ngành.

Đặc biệt, công tác chống khai thác bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định (IUU) vẫn là nhiệm vụ then chốt. Các đơn vị được yêu cầu triển khai hệ thống truy xuất nguồn gốc điện tử, tăng cường hướng dẫn, tháo gỡ vướng mắc tại địa phương và chuẩn bị kỹ lưỡng cho đợt thanh tra sắp tới của Ủy ban châu Âu (EC).

Thách thức từ yêu cầu MMPA

Một vấn đề cấp bách khác là đáp ứng yêu cầu của Đạo luật Bảo tồn thú biển (MMPA) do Hoa Kỳ ban hành. Ông Tô Việt Châu, Phó vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết, trong số 135 quốc gia và vùng lãnh thổ được Hoa Kỳ đánh giá, có 89 quốc gia và vùng lãnh thổ đạt tương đương hoàn toàn, 34 quốc gia và vùng lãnh thổ đạt tương đương một phần, trong đó có Việt Nam, 12 quốc gia và vùng lãnh thổ không đạt.

Việc mới chỉ được công nhận “tương đương một phần” đồng nghĩa với nguy cơ hàng thủy sản Việt Nam sang Mỹ sẽ bị siết chặt. Trước thực tế này, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã tổ chức họp khẩn, giao nhiệm vụ cụ thể cho các đơn vị. 

“Đây là công việc cấp bách, cần hành động ngay để kịp thời đáp ứng yêu cầu của phía Hoa Kỳ, bảo đảm duy trì thị phần lớn tại thị trường này”, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nhấn mạnh.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến.

Phó cục trưởng Cục Thủy sản và Kiểm ngư Nguyễn Quang Hùng cho biết, Việt Nam sẽ tham khảo kinh nghiệm từ 89 quốc gia đã được công nhận tương đương hoàn toàn, từ đó áp dụng để sớm đạt chuẩn MMPA.

Trong bối cảnh các thị trường truyền thống như Mỹ, EU, Nhật Bản ngày càng siết chặt quy định, ông Lê Thanh Hòa, Phó cục trưởng Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường đề xuất cần mở rộng sang các thị trường mới như Trung Đông, châu Phi, Tây Á. Đồng thời, phải định hướng xây dựng thương hiệu thủy sản Việt Nam một cách bài bản, gắn với chuẩn mực quốc tế để nâng cao vị thế.

Theo ông Hòa, muốn làm được điều này, cần sự phối hợp chặt chẽ giữa các đơn vị thuộc Bộ, đặc biệt là Cục Thủy sản và Kiểm ngư với Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường, phân rõ trách nhiệm để tạo sức mạnh tổng thể.

Thứ trưởng Phùng Đức Tiến đánh giá, 8 tháng đầu năm, ngành thủy sản đã đạt kết quả đáng khích lệ dù đối mặt nhiều khó khăn trong và ngoài nước. Tổng sản lượng đạt 6,4 triệu tấn, kim ngạch xuất khẩu cả năm dự kiến vượt 10 tỷ USD, góp phần quan trọng vào mục tiêu tăng trưởng chung của nông nghiệp.

Tuy nhiên, để đạt mục tiêu tăng trưởng 4,25% trong năm 2025, ngành thủy sản cần tiếp tục đổi mới toàn diện từ nuôi trồng, khai thác đến bảo tồn.

Thứ trưởng Phùng Đức Tiến yêu cầu tập trung phát triển nuôi thủy sản lòng hồ, rong tảo biển, nâng cao chất lượng giống, bảo đảm an toàn sinh học và truy xuất nguồn gốc; đồng thời giảm dần khai thác ven bờ, xây dựng đội tàu viễn dương hiện đại nhằm duy trì sản lượng và bảo vệ nguồn lợi. Công tác bảo tồn cũng phải được tăng cường, khắc phục hạn chế trước đây và gắn chặt với phát triển bền vững.

“Đây là những nhiệm vụ then chốt để bảo đảm mục tiêu tăng trưởng và tạo tiền đề quan trọng cho giai đoạn 2026 - 2030”, Thứ trưởng nhấn mạnh.

Ngành thủy sản đang đứng trước cơ hội lớn từ nhu cầu thị trường và tiến bộ công nghệ, song cũng chịu áp lực ngày càng tăng từ các rào cản kỹ thuật và yêu cầu bảo vệ môi trường. Việc đáp ứng chuẩn MMPA, gỡ “thẻ vàng” IUU và xây dựng thương hiệu quốc gia cho thủy sản là những nhiệm vụ cấp thiết, quyết định khả năng duy trì và mở rộng thị trường xuất khẩu.

Với định hướng giảm khai thác, tăng nuôi trồng, nâng cao quản lý chất lượng và phát triển đội tàu hiện đại, ngành thủy sản được kỳ vọng không chỉ giữ vững đà tăng trưởng mà còn khẳng định vai trò trụ cột trong cơ cấu xuất khẩu nông nghiệp Việt Nam.