Nhiều ca sốt xuất huyết chuyển biến nặng do chủ quan

Các bác sỹ cảnh báo phụ huynh cần nâng cao cảnh giác và chủ động phòng bệnh, nhất là trong mùa mưa - thời điểm muỗi truyền bệnh sinh sôi mạnh.

Ảnh minh họa

Tại Bệnh viện Nhi đồng 2, trong tháng 5/2025, số ca sốt xuất huyết tăng gấp 2,5 lần so với cùng kỳ năm 2024. Riêng Khoa Hồi sức cấp cứu Nhiễm ghi nhận 4 ca bệnh nặng phải nhập viện cấp cứu. Nhờ được phát hiện và xử lý kịp thời, các bệnh nhi đã qua cơn nguy kịch và đang phục hồi tốt.

Trong đó, bé L.N.T.T (sinh năm 2019, ngụ Bình Dương) bị sốt cao liên tục nhưng gia đình nghĩ là sốt thường nên chỉ cho uống thuốc hạ sốt tại nhà. Đến ngày thứ ba, bé nôn ra máu và được đưa đến bệnh viện trong tình trạng sốc nặng.

Một trường hợp khác là bé N.B.H (sinh năm 2013, Bình Phước), sau khi được chẩn đoán sốt xuất huyết ở tuyến dưới, tiếp tục theo dõi tại nhà. Ngày thứ ba, bé mệt lả, đau bụng, ói nhiều nên được gia đình đưa đi xe khách đến Bệnh viện Nhi đồng 2. Khi nhập viện, bé bị tổn thương gan nặng, men gan tăng gấp 100 lần mức bình thường.

Tại Bệnh viện Nhi đồng Thành phố (huyện Bình Chánh), các bác sỹ cũng liên tiếp tiếp nhận các ca sốc sốt xuất huyết ở mức độ nghiêm trọng. Trường hợp bé Tr.N.T.K (4,5 tháng tuổi, Tây Ninh) ban đầu được chẩn đoán nhầm là bệnh tay chân miệng do biểu hiện không điển hình. Khi nhập viện, trẻ tím tái, huyết áp tụt, tay chân lạnh, nôn ra dịch nâu đen. Nhờ điều trị tích cực theo phác đồ chống sốc, sau 72 giờ, tình trạng huyết động ổn định trở lại, chức năng gan cải thiện.

Một ca khác là bé gái 10 tuổi (ngụ huyện Bình Chánh, TP.HCM), cân nặng 50 kg, bị sốc sốt xuất huyết kèm rối loạn đông máu, suy hô hấp và tổn thương gan thận nặng. Trẻ có biểu hiện sốt cao hai ngày, sau đó đau bụng, tay chân lạnh, nôn ra dịch lợn cợn nâu. Dù được điều trị chống sốc từ tuyến đầu, bệnh vẫn diễn tiến nặng nên được chuyển viện khẩn cấp. Sau gần 12 ngày điều trị tích cực, bé đã phục hồi, cai được máy thở, các chỉ số chức năng trở lại bình thường.

Theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM (HCDC), trong tuần 23 (từ 2/6 đến 8/6/2025), ghi nhận 320 ca mắc sốt xuất huyết, tăng 13,1% so với trung bình 4 tuần trước.

Tổng số ca tích lũy từ đầu năm đến nay là 8.595 ca. Các địa phương có tỷ lệ mắc cao bao gồm Cần Giờ, Củ Chi và Nhà Bè. Đây là những khu vực cần đặc biệt chú ý phòng chống dịch bệnh.

Theo các bác sỹ, sốt xuất huyết có thể xảy ra quanh năm nhưng tăng rõ rệt vào mùa mưa. Hiện nhiều người dân vẫn còn chủ quan, dẫn đến việc phát hiện bệnh muộn, khi bệnh đã chuyển nặng.

Chuyên gia khuyến cáo, nếu trẻ sốt cao quá 2 ngày, phụ huynh cần đưa đi khám sớm, không nên tự điều trị tại nhà. Trong quá trình theo dõi, cần chú ý các dấu hiệu cảnh báo như mệt nhiều, ói liên tục, đau bụng, xuất huyết bất thường (chảy máu cam, chân răng, ói ra máu, tiêu phân đen…). Khi thấy trẻ có bất kỳ dấu hiệu nặng nào, cần đưa đến cơ sở y tế gần nhất để được can thiệp kịp thời.

Sốt xuất huyết ở trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ dưới 1 tuổi thường khó phát hiện do biểu hiện không điển hình như ho, sổ mũi, tiêu chảy, sốt nhẹ. Những biểu hiện này dễ khiến gia đình nhầm với các bệnh hô hấp, tiêu hóa hay tay chân miệng. Việc chẩn đoán nhầm hoặc phát hiện muộn có thể khiến trẻ rơi vào sốc nặng mà không được xử lý kịp thời.

Để phòng bệnh, bác sỹ khuyến cáo các gia đình nên diệt lăng quăng, dọn dẹp nơi trú ngụ của muỗi, ngủ mùng kể cả ban ngày, đồng thời giữ gìn vệ sinh môi trường.

Ngoài ra, vắc-xin phòng sốt xuất huyết hiện đã được triển khai cho trẻ từ 4 tuổi trở lên và người lớn, là một biện pháp dự phòng hiệu quả mà phụ huynh nên cân nhắc.

Bên cạnh đó, cần lưu ý chế độ dinh dưỡng hợp lý cho trẻ, tránh thừa cân béo phì - một yếu tố nguy cơ làm bệnh diễn tiến nặng hơn khi mắc sốt xuất huyết. Trẻ béo phì khi bị sốt xuất huyết thường dễ gặp biến chứng về gan, thận, đông máu, suy hô hấp và cần thời gian điều trị dài hơn.

Sốt xuất huyết tại Việt Nam thường bùng phát theo mùa, đặc biệt vào hai giai đoạn, từ tháng 2 đến tháng 4 và từ tháng 9 đến tháng 12, khi thời tiết nóng ẩm, mưa nhiều. Sau thời gian ủ bệnh 2-7 ngày, trẻ có thể xuất hiện sốt, mệt mỏi, biếng ăn, đau đầu, sau đó là các biến chứng nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị sớm.

Khi trẻ có biểu hiện sốt cao khó hạ, giật mình, li bì, thở nhanh, vã mồ hôi, phụ huynh tuyệt đối không nên chủ quan. Đây có thể là dấu hiệu của biến chứng thần kinh, tim mạch hoặc sốc sốt xuất huyết tối cấp, tình trạng có thể diễn tiến nguy kịch chỉ trong vòng 24 giờ.

Ngoài ra, cần tăng cường các biện pháp vệ sinh cá nhân như rửa tay thường xuyên, sát khuẩn đồ chơi, dụng cụ ăn uống và sinh hoạt của trẻ bằng dung dịch Cloramin B hoặc các chất khử khuẩn phù hợp. Khi có nghi ngờ sốt xuất huyết, cần đưa trẻ đến cơ sở y tế có chuyên khoa nhi để được chẩn đoán và điều trị đúng cách, kịp thời.

Cảnh báo dấu hiệu bệnh thận mạn tính và cách phòng ngừa

Bệnh thận mạn tính đang là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng tại Việt Nam với hơn 8,7 triệu người mắc. Tuy nhiên, tỷ lệ phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm vẫn còn rất thấp, chỉ khoảng 4,5% đến 15,5% trường hợp được chẩn đoán khi bệnh ở giai đoạn 3.

Ước tính có khoảng 800.000 người đã tiến triển đến giai đoạn cuối, phải chạy thận nhân tạo hoặc ghép thận, trong đó tỷ lệ tử vong gần 50% trong vòng 5 năm điều trị. Thực trạng này không chỉ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người bệnh mà còn tạo ra gánh nặng lớn cho hệ thống y tế và xã hội.

Bác sỹ chuyên khoa II Trần Văn Phú, Trưởng khoa Nội Thận tiết niệu, Bệnh viện Đa khoa Hà Đông cho biết, bệnh thận mạn tính xảy ra khi thận bị tổn thương kéo dài và không còn khả năng lọc máu hiệu quả như bình thường. Sự suy giảm chức năng này khiến các chất thải và dịch dư thừa tích tụ trong cơ thể, dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm.

Điều đáng lo ngại là trong giai đoạn đầu, bệnh không biểu hiện triệu chứng rõ ràng, thậm chí có thể hoàn toàn không có dấu hiệu cho đến khi thận đã bị tổn thương nghiêm trọng.

Ngay cả khi có triệu chứng, bệnh cũng tiến triển chậm, dễ bị nhầm lẫn với các vấn đề khác như mệt mỏi do công việc hay rối loạn tiêu hóa thông thường. Chính vì vậy, nhiều người chỉ phát hiện bệnh khi đã ở giai đoạn nặng, cần chạy thận nhân tạo suốt đời hoặc phải chờ ghép thận để duy trì sự sống.

Bệnh thận mạn tính được xác định khi tổn thương thận kéo dài trên 3 tháng. Một số triệu chứng thường gặp bao gồm mệt mỏi, mất ngủ, chán ăn, buồn nôn, viêm miệng, sụt cân không rõ nguyên nhân, sưng mắt cá chân, khó thở, nước tiểu có màu lạ hoặc có máu, suy giảm tinh thần. Những triệu chứng này thường không rõ ràng và dễ bị bỏ qua.

Nhóm có nguy cơ cao bao gồm người mắc bệnh tiểu đường, tăng huyết áp, bệnh tim mạch, người béo phì và những người có tiền sử gia đình bị bệnh thận mạn tính. Đây là nhóm cần được theo dõi sát và kiểm tra chức năng thận định kỳ để phát hiện bệnh sớm.

Để phòng ngừa hiệu quả, các chuyên gia y tế khuyến cáo cần kiểm soát chặt chẽ các yếu tố nguy cơ. Cụ thể, cần giữ huyết áp dưới 140/90 mmHg, kiểm soát đường huyết tốt nếu mắc tiểu đường, duy trì cân nặng hợp lý, tăng cường hoạt động thể chất và ăn uống lành mạnh. Hạn chế sử dụng muối, đường, chất béo bão hòa và các thực phẩm chế biến sẵn, đồng thời đảm bảo uống đủ nước mỗi ngày.

Đặc biệt, nếu thuộc nhóm nguy cơ cao, người dân nên đi khám sức khỏe định kỳ và xét nghiệm kiểm tra chức năng thận để phát hiện sớm. Bệnh thận mạn tính nếu được chẩn đoán sớm có thể kiểm soát tốt và làm chậm tiến triển, giúp người bệnh duy trì chất lượng cuộc sống ổn định và tránh được các biến chứng nghiêm trọng.

Do đó, việc nâng cao nhận thức, chủ động phòng ngừa và sàng lọc định kỳ là yếu tố then chốt để bảo vệ sức khỏe thận trong cộng đồng.

Tắm đêm bằng nước lạnh, nam thanh niên suýt mất thính lực vĩnh viễn

Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương vừa thông tin về trường hợp một nam thanh niên suýt mất thính lực vĩnh viễn chỉ vì thói quen tắm đêm bằng nước lạnh.

Bệnh nhân là anh N.H.P (35 tuổi, trú tại Hà Nội), nhập viện trong tình trạng tê bì nửa mặt trái, đau đầu, chóng mặt, buồn nôn, ù tai và nghe kém. Đáng lo ngại, tai trái của anh mất thính lực hoàn toàn.

Bác sỹ chuyên khoa I Trịnh Thùy Liên (chuyên khoa Tai Mũi Họng) cho biết, bệnh nhân được đưa đến viện khoảng 5 giờ sau khi xuất hiện các triệu chứng.

Bệnh nhân được chỉ định chụp MRI sọ não để loại trừ các nguyên nhân nguy hiểm như tai biến mạch máu não hoặc u dây thần kinh sọ não. Kết quả nội soi tai mũi họng không ghi nhận bất thường, tuy nhiên đo thính lực cho thấy bệnh nhân bị điếc đột ngột tai trái ở mức độ trung bình nặng.

Nguyên nhân được xác định là do tắm đêm bằng nước lạnh, dẫn đến tình trạng co thắt đột ngột các vi mạch tại vùng tai trong, gây rối loạn tuần hoàn và ảnh hưởng nghiêm trọng đến thính lực.

Khai thác tiền sử cho thấy anh P. là thợ sửa chữa ô tô, thường xuyên về khuya và có thói quen tắm sau 2-3 giờ sáng. “Trung bình mỗi tháng có 5-6 ngày tôi về nhà lúc 2-3 giờ sáng. Dù biết tắm khuya không tốt nhưng vì công việc nên tôi vẫn duy trì thói quen này”, anh chia sẻ.

Sau 2 ngày điều trị tích cực, thính lực tai trái của bệnh nhân đã cải thiện đáng kể. Đến ngày điều trị thứ 5, khả năng nghe của tai trái đã hồi phục hoàn toàn, cân bằng với tai phải.

Các triệu chứng kèm theo như chóng mặt, tê mặt, buồn nôn, ù tai cũng biến mất. “Khi bác sỹ nói có nguy cơ bị điếc vĩnh viễn, tôi thật sự hoảng sợ. Rất may là tôi đã đến bệnh viện kịp thời và được điều trị đúng cách”, anh P. xúc động nói.

Theo bác sỹ Liên, điếc đột ngột là một cấp cứu y khoa, có thể xảy ra ở bất kỳ lứa tuổi nào, thường khởi phát đột ngột vào buổi sáng khi người bệnh thức dậy và chỉ ảnh hưởng một bên tai. Nguyên nhân có thể liên quan đến virus, rối loạn mạch máu, u dây thần kinh số 8, dị ứng, rối loạn chuyển hóa hoặc mất cân bằng nội dịch tai trong.

“Thời điểm vàng để điều trị là trong vòng 24-48 giờ kể từ khi xuất hiện triệu chứng. Nếu can thiệp muộn, nguy cơ mất thính lực vĩnh viễn rất cao”, bác sỹ Liên cảnh báo.

Ngoài ra, bác sỹ cũng khuyến cáo người dân nên từ bỏ các thói quen sinh hoạt thiếu khoa học như thức khuya, tắm đêm, lạm dụng rượu bia, ăn uống thất thường hoặc thường xuyên sử dụng tai nghe với âm lượng lớn.

Đây đều là các yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc điếc đột ngột. Khi có các dấu hiệu bất thường như ù tai, nghe kém, chóng mặt, cần đến cơ sở y tế càng sớm càng tốt để được khám và điều trị kịp thời.

Bé trai 11 tuổi ngất xỉu do xuất huyết tiêu hóa

Bé Kiệt, 11 tuổi, bị đau bụng, đi ngoài phân đen kéo dài suốt 4 ngày, mệt mỏi nhiều và đã ngất xỉu trước khi được đưa đến bệnh viện cấp cứu. Kết quả chẩn đoán cho thấy em bị thiếu máu cấp do xuất huyết tiêu hóa.

Tại bệnh viện tuyến dưới, bé được truyền dịch, truyền máu và dùng thuốc điều trị. Tuy nhiên, sau 2 ngày, tình trạng không cải thiện, bé vẫn đau bụng, da xanh xao, đi ngoài phân đen, cơ thể suy kiệt. Gia đình đã đưa bé chuyển tới Khoa Nhi, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội để tiếp tục điều trị.

Tại đây, bác sỹ chuyên khoa I Bùi Thị Khuyên đã tiến hành thăm khám, chỉ định xét nghiệm, siêu âm ổ bụng và nội soi dạ dày cấp cứu.

Kết quả nội soi cho thấy niêm mạc dạ dày của bé bị xung huyết, niêm mạc hành tá tràng có 2 ổ loét kích thước 0,4×0,6 cm đang rỉ máu. Trong quá trình nội soi, bác sỹ đã tiến hành kẹp cầm máu bằng 3 clip kim loại tại các điểm chảy máu, giúp chấm dứt tình trạng xuất huyết.

Theo bác sỹ Khuyên, đây là phương pháp điều trị tiêu chuẩn, có tỷ lệ thành công lên tới 97% trong điều trị xuất huyết tiêu hóa trên. Các clip kim loại sẽ tự rơi ra sau khi hoàn thành nhiệm vụ, đi qua hệ tiêu hóa và được đào thải qua phân, hoàn toàn an toàn với trẻ em.

Sau khi thực hiện thủ thuật, bác sỹ tiến hành nội soi kiểm tra lại vị trí ổ loét, xác nhận không còn chảy máu. Bé Kiệt được tiếp tục truyền dịch, sử dụng thuốc ức chế bơm proton để giảm nồng độ axit trong dạ dày, đồng thời được chỉ định nhịn ăn 6 - 8 giờ sau thủ thuật.

Trong thời gian này, bác sỹ theo dõi sát tình trạng xuất huyết qua màu sắc chất nôn và phân. Sau khi tình trạng ổn định, bé được ăn trở lại theo chế độ dinh dưỡng phù hợp.

Chỉ một ngày sau can thiệp, sức khỏe của bé cải thiện rõ rệt: không còn hoa mắt, đại tiện phân vàng, huyết động ổn định. Sau 4 ngày điều trị, bé được xuất viện. Bác sỹ khuyến cáo sau xuất viện, bệnh nhi cần ăn thực phẩm mềm, dễ tiêu, tránh vận động mạnh để phòng tái phát.

Bác sỹ Khuyên cho biết, xuất huyết tiêu hóa ở trẻ em thường gặp ở nhóm tuổi 11 - 15, ít gặp ở trẻ dưới 1 tuổi. Dựa vào vị trí chảy máu, bệnh được chia thành hai nhóm là xuất huyết tiêu hóa trên và xuất huyết tiêu hóa dưới.

Trong đó, xuất huyết tiêu hóa trên phổ biến hơn, thường do viêm loét dạ dày tá tràng, viêm thực quản, vỡ giãn tĩnh mạch thực quản, ngộ độc, stress, dị ứng thức ăn hoặc thuốc, viêm mao mạch dị ứng, hội chứng huyết tán ure cao…

Xuất huyết tiêu hóa dưới có thể do nhiễm khuẩn tiêu hóa, lồng ruột, viêm túi thừa Meckel, bệnh Crohn, polyp đại trực tràng, nứt hậu môn hoặc viêm ruột hoại tử.

Bệnh có thể diễn tiến nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời. Trong trường hợp mất máu cấp, trẻ có thể rơi vào sốc, suy đa cơ quan, thậm chí tử vong.

Các biểu hiện nguy hiểm bao gồm mệt mỏi, lừ đừ, da xanh, vã mồ hôi, tay chân lạnh, mạch nhanh yếu, tụt huyết áp, thở nhanh, tiểu ít, vật vã, hôn mê. Nếu chảy máu kéo dài rỉ rả, có thể gây thiếu máu mạn tính với các biểu hiện như đau ngực, chóng mặt, nhức đầu, suy nhược, học kém, giảm khả năng vận động.

Dấu hiệu cảnh báo xuất huyết tiêu hóa gồm: Nôn ra máu đỏ tươi hoặc máu màu bã cà phê, đi ngoài phân đen hoặc phân có máu tươi, đau bụng vùng thượng vị, mệt mỏi, tim đập nhanh, da tái xanh, ngất xỉu, thở nhanh nông, trẻ bỏ bú, quấy khóc bất thường.

Khi nghi ngờ trẻ bị xuất huyết tiêu hóa, phụ huynh cần nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để được chẩn đoán và can thiệp kịp thời, tránh nguy cơ biến chứng đe dọa tính mạng.