Báo động tỷ lệ người cao tuổi mắc cùng lúc bệnh mạn tính và béo phì ở Việt Nam

Tại Hội thảo “Thực trạng dinh dưỡng, sức khỏe người cao tuổi ở một số thành phố lớn và đề xuất một số giải pháp”, bà Nguyễn Thị Xuyên, Chủ tịch Tổng hội Y học Việt Nam đã công bố những kết quả nghiên cứu mới nhất do Viện Y học ứng dụng Việt Nam triển khai tại một số thành phố lớn về tình trạng dinh dưỡng và sức khoẻ của người cao tuổi.

Ảnh minh họa.

Trên cơ sở kết quả nghiên cứu, Hội thảo đưa ra một số khuyến nghị mang tính định hướng chiến lược, giải pháp can thiệp nhằm tăng cường năng lực hệ thống chăm sóc sức khỏe, thích ứng hiệu quả với xu hướng già hóa dân số đang diễn ra với tốc độ nhanh tại Việt Nam.

Nghiên cứu được thực hiện trên địa bàn TP.Hà Nội và TP.HCM trong năm 2025, đã chỉ ra một thực trạng đáng báo động về tình trạng dinh dưỡng, sức khỏe người cao tuổi, bao gồm thừa cân béo phì và các bệnh mạn tính.

Cụ thể, tỷ lệ béo phì ở người cao tuổi được khảo sát là 33,2%. Bên cạnh đó, có tới 87,7% người cao tuổi tham gia khảo sát mắc ít nhất một bệnh mạn tính, và trung bình mỗi người phải đối mặt với từ hai bệnh lý mạn tính trở lên. Trong đó, phổ biến nhất là tăng huyết áp, tình trạng cholesterol máu cao và các bệnh xương khớp.

Về dinh dưỡng, kết quả nghiên cứu phản ánh sự mất cân bằng trong khẩu phần ăn của người cao tuổi khi chỉ 25% số người được khảo sát ăn đủ 5 nhóm thực phẩm và 20% sử dụng thực phẩm giàu canxi, protein giá trị sinh học cao như sữa và các chế phẩm sữa.

Trong khi đó, thói quen tiêu thụ thực phẩm chứa nhiều yếu tố nguy cơ với sức khỏe (nhiều muối, chiên rán, giàu đường đơn) lại khá phổ biến, với tỷ lệ lên tới 40-60%.

Tại Hội thảo, các đại biểu gồm nhiều chuyên gia y tế đầu ngành đã thống nhất kiến nghị một số định hướng chính sách và giải pháp đồng bộ, gồm tăng cường ban hành các thông tư, hướng dẫn chuyên môn chi tiết và đồng bộ về chăm sóc sức khỏe người cao tuổi; phát triển mạng lưới y tế lão khoa đa tầng, đẩy mạnh vai trò của các Trung tâm kiểm soát bệnh tật (CDC) tuyến tỉnh trong chăm sóc sức khỏe và phòng ngừa các bệnh mãn tính ở người cao tuổi.

Song song với đó, cần tăng cường đào tạo nhân lực, đưa nội dung chăm sóc sức khỏe người cao tuổi vào chương trình giáo dục y khoa chính quy và các khóa tập huấn ngắn hạn tại các cơ sở đào tạo y khoa, điều dưỡng và công tác xã hội;

Đồng thời tăng cường hợp tác giữa ngành y tế, an sinh xã hội, nghiên cứu khoa học trong xây dựng khung chính sách tổng thể về già hóa dân số, chăm sóc sức khỏe người cao tuổi; đầu tư cơ sở vật chất cho tuyến y tế cơ sở (trạm y tế xã/phường).

Bộ Y tế khảo sát điều kiện y tế chuẩn bị cho Tuần lễ cấp cao APEC 2027

Đoàn công tác của Bộ Y tế đã khảo sát điều kiện y tế tại Phú Quốc và làm việc với lãnh đạo tỉnh An Giang về nhân lực, thiết bị, cơ sở vật chất y tế phục vụ Tuần lễ cấp cao APEC 2027.

Theo đó, Đoàn đã đến khảo sát thực tế cơ sở vật chất trang thiết bị tại Trung tâm Y tế Phú Quốc, Bệnh viện quốc tế Vinmec Phú Quốc và Bệnh viện quốc tế Mặt Trời.

Cục trưởng Quản lý khám, chữa bệnh Bộ Y tế Hà Anh Đức cho biết, sự kiện Tuần lễ cấp cao APEC 2027 kéo dài khoảng một tuần, công tác bảo đảm y tế cần tính toán cả giai đoạn trước sự kiện diễn ra vì có nhiều đoàn tùy tùng sang phục vụ, khảo sát.

Qua khảo sát, Đoàn công tác đánh giá, về cơ sở vật chất, Bệnh viện quốc tế Vinmec Phú Quốc và Bệnh viện quốc tế Mặt Trời cơ bản đáp ứng, bảo đảm y học.

Riêng Trung tâm Y tế Phú Quốc bắt buộc phải nâng cấp cơ sở, trong đó cần ưu tiên khoa cấp cứu, tiếp đến khoa điều trị ở bên trong; cần thay thế toàn bộ giường cấp cứu và cần bố trí thêm 20 giường cấp cứu.

Theo Cục trưởng Quản lý khám, chữa bệnh Bộ Y tế Hà Anh Đức và thành viên đoàn khảo sát, trong tình huống khẩn cấp, quá tải (hơn 100 giường), phải tính toán phương án đưa đi cơ sở thứ hai, hoặc thứ ba; nhất là đối với các ca chấn thương, bệnh lý cần tính phương án xử lý như chấn thương sọ não, các bệnh đột quỵ, tim mạch (dù xác suất thấp) và ngoại khoa cần có phương án xử lý tình huống thảm họa (dù xác suất an ninh là 1 phần triệu).

Về công tác phối hợp, đề xuất điều động bác sỹ chính từ các bệnh viện ở TP.HCM, trong đó cần huy động chuyên gia, bác sỹ (ngoại, chấn thương, can thiệp tim mạch); riêng điều dưỡng đã có nhân lực.

Đoàn khảo sát cũng nghe các đề xuất về cơ chế tài chính trong việc nâng cấp cơ sở vật chất phục vụ Tuần lễ cấp cao APEC 2027.

Cũng tại buổi khảo sát, lãnh đạo tỉnh An Giang đề xuất Bộ Y tế hỗ trợ xây dựng đề án cấp cứu thảm họa hàng loạt; đề án về bảo đảm an toàn thực phẩm, bảo đảm sức khỏe y tế và hỗ trợ đầu tư nguồn lực, cơ sở vật chất, trang thiết bị, kể cả con người để cùng với tỉnh phục vụ Tuần lễ cấp cao APEC 2027 thành công tốt đẹp.

Nâng cao năng lực cấp cứu hiện đại, gia tăng sức mạnh y tế miền Trung

Vừa qua, Tập đoàn Vingroup phối hợp với Bộ Y tế, Sở Y tế và UBND Thành phố Đà Nẵng tổ chức Lễ bàn giao xe cấp cứu và trang thiết bị y tế do Tập đoàn Vingroup tài trợ cho Trung tâm Cấp cứu thành phố Đà Nẵng.

​​Sau Phú Quốc và Bắc Ninh, Đà Nẵng là một trong 6 địa phương đầu tiên được thí điểm nâng cấp mạng lưới cấp cứu ngoại viện, trong khuôn khổ Đề án Cấp cứu Ngoại viện quốc gia giai đoạn 2025-2030. Đề án do Bộ Y tế chủ trì và được Tập đoàn Vingroup tài trợ 1.000 tỷ đồng.

Đề án hướng tới xây dựng mạng lưới cấp cứu ngoại viện đồng bộ, hiện đại và chuyên nghiệp, đảm bảo mọi người dân, dù ở trung tâm thành phố, khu công nghiệp hay vùng xa đều được cấp cứu kịp thời khi gặp sự cố.

Là thành phố du lịch, trung tâm sự kiện và kinh tế năng động của miền Trung, Đà Nẵng đón lượng lớn du khách và lao động. Cùng với đặc thù giao thông đông đúc, thời tiết khắc nghiệt và nguy cơ thiên tai, nhu cầu cấp cứu trong “thời gian vàng” ngày càng trở nên cấp thiết.

Theo quy hoạch, Hệ thống cấp cứu ngoại viện Đà Nẵng được bố trí 9 trạm cấp cứu trực thuộc Trung tâm cấp cứu tại các khu vực đông dân cư, vùng lõi, trung tâm.

Dự kiến trong thời gian tới, thành phố sẽ bố trí thêm 15 trạm cấp cứu vệ tinh tại các trung tâm y tế khu vực với nhân lực, thuốc men, thiết bị và xe cấp cứu trực 24/7. Tất cả kết nối trực tiếp với Trung tâm điều phối cấp cứu 115 đặt tại Trung tâm Cấp cứu thành phố Đà Nẵng, chịu trách nhiệm tiếp nhận, phân tuyến và giám sát toàn mạng lưới.

Dự án quy tụ hơn 130 nhân viên y tế được đào tạo chuyên sâu về hồi sinh tim phổi, xử trí đa chấn thương, cấp cứu nâng cao và vận chuyển hồi sức. Khi tín hiệu 115 vang lên, hệ thống lập tức kích hoạt để tiếp cận bệnh nhân trong “thời gian vàng”.

Tại buổi lễ, Vingroup bàn giao 15 xe cứu thương hiện đại cùng trang thiết bị đạt chuẩn EN 1789:2020, theo khuyến cáo của WHO và Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ, đồng thời tuân thủ QCVN 31:2012/BYT.

Mỗi xe được ví như “phòng cấp cứu di động”, trang bị máy thở chuyên dụng, máy sốc điện tích hợp monitor, siêu âm FAST exam, điện tim 12 đạo trình kết nối từ xa, bộ đặt nội khí quản có camera, nẹp cố định chấn thương và nhiều dụng cụ cấp cứu khác.

Phát biểu tại sự kiện, GS-TS.Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Bộ Y tế, đánh giá, Đà Nẵng hôm nay đã bước sang một giai đoạn phát triển mới, địa giới mở rộng, nhu cầu cấp cứu ngoại viện tăng nhanh đòi hỏi hệ thống cấp cứu phải hoạt động theo mô hình liên vùng, không còn là đơn vị cấp cứu thuần túy trong phạm vi một thành phố.

Với sự hỗ trợ thiết thực từ Tập đoàn Vingroup, Hệ thống Y tế Vinmec và Quỹ Thiện Tâm, chúng ta đang hoàn thiện thêm một mắt xích quan trọng cho năng lực này. Việc tăng cường phương tiện chuẩn hóa, đào tạo chuyên sâu và xây dựng hệ thống điều phối thông minh sẽ giúp Đà Nẵng trở thành mô hình mẫu quốc gia về cấp cứu ngoại viện, bảo vệ sự sống của người dân và du khách".

Không chỉ hỗ trợ phương tiện và trang thiết bị cấp cứu, các chuyên gia của Hệ thống Y tế Vinmec còn đồng hành cùng Đà Nẵng triển khai chương trình đào tạo sơ cấp cứu cộng đồng, trang bị kỹ năng ứng phó khẩn cấp cho nhân viên y tế, giáo viên, công nhân khu công nghiệp, lực lượng vũ trang và nhân viên dịch vụ. Mục tiêu là hình thành mạng lưới hỗ trợ cấp cứu rộng khắp, giúp người dân có thể sơ cứu ban đầu trước khi lực lượng chuyên nghiệp tiếp cận.

Trước đó, tại Phú Quốc, địa phương đầu tiên được Vingroup hỗ trợ triển khai mô hình cấp cứu ngoại viện, chỉ sau hơn một tháng vận hành, hiệu quả hoạt động cấp cứu y tế đã được cải thiện rõ rệt.

Hệ thống đáp ứng 100% cuộc gọi với thời gian xuất xe dưới 3 phút và thời gian tiếp cận bệnh nhân trung bình dưới 11 phút. Tỷ lệ cấp cứu nâng cao cao vượt trội cấp cứu cơ bản, minh chứng cho năng lực của đội ngũ và trang thiết bị trong xử trí các ca nặng theo chuẩn quốc tế ngay từ tuyến tiền viện.

Đáng chú ý, 41% bệnh nhân là du khách quốc tế cho thấy mô hình đã trở thành “xương sống an toàn” của một đảo du lịch quốc tế. Đặc biệt, mô hình tiếp cận hiệu quả ngay cả những ca cấp cứu ở các khu vực khó khăn nhất, từ hẻm sâu đến các điểm du lịch cách trung tâm 17-24 km.

Nhiều người đi khám phát hiện ung thư da từ nốt đen ở gan bàn chân

Theo Bệnh viện Da liễu Trung ương, thời gian gần đây, bệnh viện tiếp nhận nhiều người có mảng và đốm màu đen vùng gan bàn chân đến bệnh viện để được thăm khám và điều trị.

Khoa Phẫu thuật Tạo hình thẩm mỹ và Phục hồi chức năng, Bệnh viện Da liễu Trung ương những ngày này tiếp nhận nhiều bệnh nhân đến khám ung thư da từ những nốt đen ở gan bàn chân.

TS.Nguyễn Hữu Quang, Phó trưởng khoa cho biết, bệnh nhân với các lứa tuổi khác nhau, họ thấy gan bàn chân của mình có đốm đen giống như dấu hiệu được mô tả về bệnh ung thư da trên các phương tiện thông tin truyền thông đăng tải liên tục thời gian gần đây.

Theo một bệnh nhân hơn 60 tuổi, bà phát hiện tổn thương màu đen gan bàn chân phải khoảng 3-10 năm nhưng chỉ nghĩ là nốt ruồi. Theo thời gian tổn thương tăng dần kích thước và đậm màu hơn.

Sau khi xem tivi và đọc thông tin trên báo chí, bà nghi ngờ đây là ung thư da và đã đến bệnh viện thăm khám. Còn bệnh nhân khác hơn 30 tuổi cho biết, chị phát hiện tổn thương màu đen với kích thước khoảng 11 mm và to dần trong thời gian gần đây. Nghi ngờ mình bị ung thư da, người bệnh đã đến Bệnh viện Da liễu Trung ương khám. 

Sau khi tổng hợp các kết quả cận lâm sàng, bác sỹ nhận định các bệnh nhân đều mắc ung thư tế bào hắc tố gan chân thể tại chỗ. Theo bác sỹ Quang, rất may các bệnh nhân bị ung thư ở giai đoạn đầu, chỉ cần điều trị bằng phương pháp phẫu thuật cắt toàn bộ khối ung thư và tái tạo lại tổn khuyết. Bệnh nhân sau đó sẽ được theo dõi, tái khám định kỳ trong vòng 5 năm.

TS.Nguyễn Hữu Quang cho biết, ung thư tế bào hắc tố là một trong loại ung thư da ác tính nhất vì tiến triển nhanh, di căn xa. Tuy bệnh rất ác tính với tỷ lệ di căn cao, nhưng nếu được phát hiện sớm và điều trị theo đúng phác đồ thì cho kết quả tốt, tỷ lệ sống 5 năm rất cao, đặc biệt đối với ung thư tế bào hắc tố thể tại chỗ.

"Người dân nếu thấy xuất hiện những dấu hiệu trên nên đến thăm khám tại cơ sở y tế chuyên khoa để được phát hiện sớm, điều trị kịp thời. Nếu thấy tổn thương màu đen ở gan bàn chân, hay móng với kích thước trên 6mm thì nên đi khám tại chuyên khoa da liễu", bác sỹ Quang khuyến cáo.