Nỗi lo trẻ hóa bệnh gout 

Anh N.T.H (30 tuổi, Thanh Hóa) đến bệnh viện thăm khám sau khi xuất hiện cơn đau và sưng khớp bất thường. Ban đầu, anh nghĩ rằng mình chỉ bị viêm khớp nhẹ do hoạt động sai tư thế.

Bác sỹ đang tư vấn cho bệnh nhân về cơ chế gây bệnh gout.

Tuy nhiên, kết quả kiểm tra khiến anh không khỏi bất ngờ khi được chẩn đoán mắc bệnh gout. “Tôi thật sự sốc. Trước giờ cứ nghĩ bệnh này chỉ gặp ở người lớn tuổi, uống rượu bia nhiều. Mình còn trẻ, sống điều độ, vậy mà cũng mắc bệnh”, anh H. chia sẻ.

Tương tự, trường hợp của anh H., chị L.A (27 tuổi, Tuyên Quang) cũng không giấu được sự bàng hoàng khi nghe bác sỹ thông báo rằng chị mắc bệnh gout. Chị cho biết, chị cứ nghĩ gout chỉ gặp ở đàn ông, người già hoặc những ai ăn hải sản, uống bia rượu thường xuyên. Khi nghe bác sỹ đọc kết quả, tôi gần như chết lặng.

Theo ThS.BSCKII Ly Rina (Bệnh viện An Việt), gout là một dạng viêm khớp xảy ra khi nồng độ acid uric trong máu tăng cao, dẫn đến việc hình thành các tinh thể muối urat lắng đọng ở khớp.

Những tinh thể sắc nhọn này gây ra hiện tượng sưng đỏ, đau dữ dội tại các khớp, thường gặp ở ngón tay, cổ tay, ngón chân hoặc cổ chân. Gout không chỉ gây đau đớn mà còn có tỷ lệ tái phát cao, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt của người bệnh.

Thực tế hiện nay cho thấy, độ tuổi mắc gout đang ngày càng trẻ hóa. Tỷ lệ nam giới mắc bệnh vẫn cao hơn nữ, đặc biệt ở độ tuổi ngoài 30. Tuy nhiên, số ca mắc ở phụ nữ cũng đang có xu hướng tăng lên.

Nguyên nhân chính đến từ thói quen ăn uống mất cân bằng, tiêu thụ nhiều đạm động vật, uống rượu bia thường xuyên và ít vận động. Một lối sống thiếu khoa học khiến cơ thể dễ bị rối loạn chuyển hóa, trong đó có quá trình chuyển hóa acid uric.

Ở người bình thường, acid uric sau khi hình thành sẽ được hòa tan trong máu, sau đó lọc qua thận và đào thải ra ngoài qua nước tiểu. Tuy nhiên, khi cơ thể sản sinh quá nhiều acid uric hoặc chức năng thận suy giảm khiến việc đào thải bị hạn chế, acid sẽ tích tụ lại và lắng đọng ở các mô, đặc biệt là khớp xương. Càng tích tụ nhiều, nguy cơ hình thành bệnh gout càng cao.

Ngoài yếu tố ăn uống và rượu bia, một số trường hợp bị gout còn do di truyền hoặc ảnh hưởng từ môi trường sống khiến lượng acid uric trong cơ thể tăng cao bất thường. Nếu không được điều trị và kiểm soát, bệnh gout có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng.

Người bệnh có thể bị viêm khớp mạn tính, các khớp sưng tấy, đau nhức kéo dài, gây khó khăn trong vận động, thậm chí có nguy cơ hoại tử khớp. Ngoài ra, các tinh thể urat tích tụ lâu ngày có thể tạo thành sỏi thận, làm giảm chức năng lọc và bài tiết của thận, dẫn đến ứ nước, nhiễm trùng đường tiết niệu và nhiều vấn đề sức khỏe khác.

Một biểu hiện đặc trưng khác của bệnh gout là sự xuất hiện của các cục tophi, là những khối u nhỏ dưới da, thường ở các khớp ngón tay, ngón chân hoặc khuỷu tay. Những cục này không chỉ gây đau đớn mà còn ảnh hưởng lớn đến thẩm mỹ và sinh hoạt của người bệnh.

ThS.BSCKII Ly Rina nhấn mạnh rằng, gout là bệnh mạn tính nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát nếu người bệnh tuân thủ điều trị và thay đổi lối sống. Việc phát hiện sớm và điều trị đúng hướng là chìa khóa để hạn chế các biến chứng nguy hiểm. Người dân, đặc biệt là những người trẻ tuổi có lối sống không lành mạnh, nên chủ động đi khám sức khỏe định kỳ tại các cơ sở uy tín để phát hiện bệnh từ sớm.

Để phòng ngừa bệnh gout, mỗi người cần chú trọng đến chế độ dinh dưỡng hợp lý, hạn chế thực phẩm giàu purin như thịt đỏ, nội tạng động vật, hải sản; giảm tiêu thụ rượu bia, tăng cường rau xanh, trái cây và uống đủ nước mỗi ngày.

Bên cạnh đó, duy trì cân nặng hợp lý, thường xuyên vận động và tránh căng thẳng kéo dài cũng là những biện pháp hiệu quả giúp giảm nguy cơ mắc bệnh.

Gout không còn là căn bệnh của người giàu hay người cao tuổi mà đang ngày càng tiến gần hơn với giới trẻ, và đã đến lúc mỗi người cần nâng cao ý thức bảo vệ sức khỏe bản thân từ những thói quen nhỏ nhất hàng ngày.

Tai nạn hy hữu từ flycam phun thuốc trừ sâu 

Một tai nạn hy hữu xảy ra khi người đàn ông 43 tuổi (trú tại Hà Nội) bị cánh quạt của máy bay phun thuốc trừ sâu điều khiển từ xa (drone nông nghiệp hay còn gọi là flycam) chém liên tiếp vào vùng mông, gây chảy máu ồ ạt, phải nhập viện cấp cứu trong tình trạng mất máu nghiêm trọng.

Bệnh nhân được đưa đến Khoa Phẫu thuật chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện E, trong tình trạng hai bên mông có nhiều vết rách sâu, nham nhở, máu chảy nhiều. Theo bác sỹ chuyên khoa II Kiều Quốc Hiền, Trưởng khoa, đây là lần đầu tiên bệnh viện tiếp nhận một ca chấn thương do thiết bị bay điều khiển từ xa gây ra với mức độ nghiêm trọng như vậy.

Ngay khi tiếp nhận, các bác sỹ đã khẩn trương xử trí cầm máu, sát khuẩn và đánh giá tổng trạng. Do các vết thương khá lớn và phức tạp, với kích thước 6x9cm bên trái và 6x10cm bên phải – bệnh nhân lập tức được chuyển lên phòng mổ cấp cứu để ngăn chặn nguy cơ sốc mất máu và nhiễm trùng nặng.

Theo lời kể của bệnh nhân, khi đang vận hành máy bay phun thuốc trừ sâu tại đồng ruộng, thiết bị bất ngờ gặp sự cố - không thể bay lên dù cánh quạt vẫn quay. Thay vì đợi động cơ dừng hẳn hoặc ngắt thiết bị từ xa, bệnh nhân đã tiến lại gần và cúi người xuống định tháo pin.

Do không tắt nguồn hoàn toàn, cánh quạt vẫn quay với tốc độ cao và bất ngờ chém liên tiếp vào hai bên mông, khiến bệnh nhân ngã quỵ tại chỗ. May mắn, người thân có mặt gần đó đã kịp thời đưa nạn nhân đến bệnh viện.

Ê-kíp phẫu thuật đã tiến hành làm sạch tổ chức dập nát, bơm rửa vết thương, cắt lọc mô hoại tử, kiểm tra tổn thương mạch máu và thần kinh, sau đó tiến hành khâu phục hồi nhiều lớp. Nhờ được xử trí kịp thời, hiện tình trạng của người bệnh đã ổn định, sức khỏe đang dần phục hồi sau mổ.

Theo bác sỹ Hiền, bệnh nhân rất may mắn vì các vết chém tuy rộng nhưng không gây tổn thương đến các dây thần kinh quan trọng vùng mông.

Nếu lưỡi quạt chỉ cần lệch xuống khoảng 1-2cm, nguy cơ cắt trúng dây thần kinh tọa là rất cao. Dây thần kinh này giữ vai trò cực kỳ quan trọng trong việc chi phối cảm giác và vận động toàn bộ chi dưới. Nếu bị tổn thương, người bệnh có thể đối mặt với nguy cơ liệt một phần hoặc toàn bộ chân, ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng đi lại.

Ngoài ra, nếu vết thương lệch lên trên, nguy cơ đứt dây thần kinh mông trên cũng rất đáng lo ngại, vì có thể dẫn đến mất cân bằng cơ thể, dáng đi bất thường và yếu cơ mông gây những biến chứng phức tạp, khó phục hồi và ảnh hưởng lâu dài đến chất lượng cuộc sống.

Tai nạn lần này là lời cảnh tỉnh nghiêm túc cho người vận hành các thiết bị nông nghiệp hiện đại như drone. Theo bác sỹ Hiền, trong vài năm trở lại đây, drone phun thuốc trừ sâu đang được ứng dụng ngày càng rộng rãi, giúp tiết kiệm thời gian, nhân lực và nâng cao hiệu quả sản xuất. Tuy nhiên, nếu không tuân thủ quy trình an toàn khi vận hành, các thiết bị này có thể trở thành mối nguy hiểm thực sự.

Cánh quạt của drone hoạt động với tốc độ rất cao, có thể lên đến hàng nghìn vòng mỗi phút, tạo ra lực cắt lớn đủ để rách sâu mô mềm, đứt gân, cơ, thậm chí tổn thương thần kinh khi tiếp xúc ở khoảng cách gần. Đặc biệt, trong môi trường đồng ruộng chứa nhiều bụi đất, vi khuẩn và hóa chất nguy cơ nhiễm trùng sau tai nạn là rất cao nếu không được xử trí y tế kịp thời và đúng cách.

Các bác sỹ khuyến cáo người dân khi sử dụng drone cần tuyệt đối tuân thủ hướng dẫn an toàn, không tiếp cận thiết bị khi cánh quạt chưa ngừng hẳn.

Tất cả thao tác kiểm tra, sửa chữa phải thực hiện sau khi đã ngắt nguồn điện hoàn toàn. Sự chủ quan, thiếu hiểu biết hoặc thao tác sai có thể dẫn đến những tai nạn nghiêm trọng, ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe và tính mạng của chính người vận hành và cả những người xung quanh.

Đau bụng kéo dài 2 năm do loét tá tràng 

Tim, 16 tuổi, du học sinh Mỹ, bị đau bụng kéo dài nhiều năm không khỏi. Khi về Việt Nam kiểm tra sức khỏe tổng quát, em được phát hiện bị loét tá tràng.

Gia đình cho biết khoảng 2 năm nay, Tim thường xuyên bị đau vùng bụng trên và quanh rốn tái đi tái lại, kèm theo triệu chứng ợ hơi, ợ chua, cảm giác ăn nhanh no và không ngon miệng. Triệu chứng tăng nặng vào các kỳ thi hoặc khi có vấn đề lo lắng. Gia đình đã mua thuốc cho em uống, các biểu hiện có giảm nhưng không khỏi hoàn toàn.

Tháng 6, Tim về Việt Nam thăm gia đình và đến khám tại Phòng khám Đa khoa Tâm Anh Quận 7. Bác sỹ CKII Phan Thị Tường Vân, khoa Nhi, chỉ định nội soi. Kết quả cho thấy toàn bộ niêm mạc dạ dày bị tổn thương, có hình ảnh viêm dạng nốt đặc trưng của nhiễm vi khuẩn HP. Tá tràng (phần đầu của ruột non nối với dạ dày) có một ổ loét lớn đang trong giai đoạn tạo cục máu đông.

Nếu không được điều trị kịp thời, ổ loét có thể tái xuất huyết gây mất máu ồ ạt. Phần tá tràng viêm loét sưng phù, hẹp lòng, cản trở thức ăn lưu thông xuống đoạn ruột non còn lại.

“Bệnh nhân loét dạ dày tá tràng thường được phân độ ổ loét theo bảng Forrest, nhằm đánh giá nguy cơ tái chảy máu và khả năng diễn tiến nặng của bệnh. Độ I là nguy cơ cao nhất, còn độ III tương đối an toàn. Bé Tim bị loét độ IIc, thuộc nhóm có nguy cơ cao, cần được theo dõi sát và điều trị ngay,” bác sỹ Vân cho biết.

Bệnh nhi được chuyển sang điều trị nội trú tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM bằng thuốc kháng tiết axit trong 7 ngày, đồng thời theo dõi các dấu hiệu tái chảy máu tại vị trí ổ loét.

Sau 2 tuần, em đáp ứng thuốc tốt, được xuất viện và chuyển sang điều trị ngoại trú, tức cần đến bệnh viện tiêm thuốc hàng ngày trong vòng 2 tuần, sau đó chuyển sang dùng thuốc uống. Tùy từng bệnh nhi, tổng thời gian điều trị có thể kéo dài 6 - 8 tuần.

Trong quá trình điều trị, bệnh nhi được tư vấn ăn thực phẩm mềm, dễ tiêu, tránh các loại đồ cay, nóng, chua hoặc nhiều dầu mỡ để dạ dày không bị kích thích. Các bữa ăn nên được chia nhỏ và giữ đúng giờ.

Loét dạ dày tá tràng là tình trạng xuất hiện một hoặc nhiều vết thương hở trên lớp niêm mạc dạ dày hoặc tá tràng. Bác sỹ Vân giải thích lớp niêm mạc này giống như lớp sơn bảo vệ bức tường. Khi có yếu tố bào mòn lớp sơn này, axit trong dạ dày sẽ tấn công trực tiếp và gây loét.

Nguyên nhân chính gây viêm loét dạ dày tá tràng ở trẻ em thường do nhiễm vi khuẩn HP, sống trong lớp nhầy của niêm mạc dạ dày, làm suy yếu lớp màng bảo vệ, khiến axit dễ dàng thấm qua gây tổn thương. Trẻ có thể bị lây nhiễm HP qua đường ăn uống chung, dùng chung đồ dùng cá nhân với người mang vi khuẩn hoặc qua nguồn nước, thực phẩm bị ô nhiễm.

Ngoài ra, bệnh còn có thể do sử dụng không đúng cách các thuốc nhóm NSAID (kháng viêm không steroid), thường có trong các thuốc giảm đau, hạ sốt phổ biến. Việc dùng các thuốc này kéo dài hoặc thường xuyên có thể làm suy yếu màng chất nhầy bảo vệ dạ dày, dẫn đến viêm loét.

Triệu chứng viêm loét dạ dày tá tràng ở trẻ em đa dạng, tùy độ tuổi. Trẻ dưới 5 tuổi thường đau quanh rốn, kèm chán ăn, nôn ói tái phát. Trẻ lớn và thanh thiếu niên như Tim có triệu chứng đau bụng rất điển hình: đau vùng bụng trên, tăng khi đói hoặc no, đau ban đêm, kèm buồn nôn, nóng rát sau xương ức, ợ hơi, ợ chua và khó tiêu.

Nếu trẻ nôn ra máu tươi hoặc dịch đen như bã cà phê, đi ngoài phân đen sệt, có mùi hôi là dấu hiệu xuất huyết tiêu hóa. Đau bụng đột ngột, dữ dội, sờ thấy bụng căng cứng là dấu hiệu thủng dạ dày. Hai tình trạng này là biến chứng nguy hiểm, cần cấp cứu ngay, phụ huynh phải nhanh chóng đưa trẻ đến bệnh viện hoặc cơ sở y tế gần nhất.

Đối với bệnh nhi nghi ngờ bệnh lý dạ dày tá tràng, sau khám lâm sàng, bác sỹ thường chỉ định nội soi dạ dày tá tràng để đánh giá mức độ tổn thương và tìm dấu hiệu viêm nhiễm mạn tính do HP nếu có.

Bác sỹ Vân khuyến cáo các gia đình có trẻ bị đau bụng tái phát thường xuyên hoặc kéo dài trên 2 tháng, không rõ nguyên nhân, nên thăm khám và chẩn đoán sớm. Đặc biệt, trẻ nên được khám sức khỏe định kỳ hàng năm nhằm phát hiện bệnh lý có thể điều trị, tránh diễn tiến mạn tính hoặc biến chứng như trường hợp của bé Tim.