UBND TP.HCM vừa gửi kiến nghị Bộ Công thương tháo gỡ hàng loạt vướng mắc trong việc triển khai các Nghị định hướng dẫn Luật Điện lực, đặc biệt liên quan đến cơ chế mua bán điện trực tiếp và quản lý điện mặt trời mái nhà.

Theo UBND Thành phố, tại điểm b Khoản 1 Điều 6 Nghị định số 57/2025/NĐ-CP  3/3/2025 của Chính phủ có quy định giá mua bán điện trực tiếp thông qua lưới điện kết nối riêng: “Giá bán điện do các bên tự đàm phán thỏa thuận và không vượt mức giá tối đa của khung giá phát điện của loại hình nguồn điện tương ứng”. Tuy nhiên, Quyết định số 988/QĐ-BCT ngày 10/4/2025 của Bộ Công Thương phê duyệt khung giá phát điện áp dụng cho loại hình nhà máy điện mặt trời chỉ có khung giá đối với điện mặt trời mặt đất và điện mặt trời nổi, không có điện mặt trời mái nhà.

Việc này dẫn tới, theo phản ánh của nhiều chủ đầu tư dự án điện mặt trời mái nhà thì nhà đầu tư chưa có cơ sở để thực hiện việc ký hợp đồng mua bán điện với các doanh nghiệp là khách hàng sử dụng điện lớn.

Nhiều chủ đầu tư dự án điện mặt trời mái nhà chưa có cơ sở để ký hợp đồng mua bán điện với các doanh nghiệp là khách hàng sử dụng điện lớn.

UBND Thành phố kiến nghị "khẩn" Bộ Công thương xem xét ban hành khung giá phát điện mặt trời mái nhà áp dụng cho cơ chế mua bán điện trực tiếp giữa đơn vị phát điện năng lượng tái tạo và khách hàng sử dụng điện lớn hoặc sửa đổi điểm b Khoản 1 Điều 6 Nghị định số 57/2025/NĐ-CP theo hướng để các bên tự đàm phán thỏa thuận không quy định khung giá mua bán điện.

Bên cạnh đó, theo Nghị định số 58/2025/NĐ-CP ngày 3/3/2025 của Chính phủ hướng dẫn Luật Điện lực về phát triển điện năng lượng tái tạo, điện năng lượng mới  quy định, hộ gia đình sử dụng nhà ở riêng lẻ phát triển nguồn điện mặt trời mái nhà tự sản xuất, tự tiêu thụ có công suất nhỏ hơn 100 kW và đấu nối với hệ thống điện quốc gia gửi Thông báo theo Mẫu số 01 tại Phụ lục kèm theo đến Sở Công thương, đơn vị điện lực, cơ quan quản lý về xây dựng, phòng cháy chữa cháy tại địa phương để quản lý, theo dõi, hướng dẫn thực hiện theo quy định pháp luật.

Nhưng thực tế Thành phố đã gặp khó khi nhiều trường hợp chủ đầu tư không chủ động thông báo việc lắp đặt điện mặt trời mái nhà đến Sở Công thương, đơn vị điện lực hoặc gửi thông báo không đúng mẫu quy định, thiếu hồ sơ đính kèm (Bản vẽ thiết kế lắp đặt nguồn điện, tài liệu liên quan đến công trình có mái nhà theo quy định pháp luật, …).

Nhiều trường hợp hộ gia đình không cung cấp tài liệu liên quan đến công trình có mái nhà theo quy định pháp luật như giấy phép xây dựng, văn bản nghiệm thu về phòng cháy chữa cháy, do Mẫu thông báo phát triển điện mặt trời mái nhà theo Nghị định số 58/2025/NĐ-CP dành cho hộ gia đình chỉ yêu cầu gửi hồ sơ (nếu có), dẫn đến việc chủ đầu tư cho rằng không cần gửi thêm tài liệu nào. Khi yêu cầu bổ sung, khách hàng thường phản hồi rằng mẫu đã ghi rõ là “nếu có”, nên từ chối cung cấp thêm. 

Một khó khăn lớn khác nữa ở Nghị định 58/2025/NĐ-CP là việc xử lý các hệ thống điện mặt trời mái nhà đã lắp đặt từ năm 2021 đến trước khi Nghị định này có hiệu lực.

Theo Nghị định, các công trình này phải thực hiện thủ tục đăng ký theo quy định mới. Hồ sơ đăng ký yêu cầu phải có các tài liệu liên quan đến công trình (giấy phép xây dựng, nghiệm thu PCCC...) được cấp trước khi lắp đặt tấm pin.

Thành phố cảnh báo, việc này có thể vô tình hợp thức hóa các công trình có vi phạm về xây dựng, PCCC. Trên thực tế, nhiều trường hợp sau khi lắp đặt tấm pin đã làm thay đổi kết cấu chịu lực hoặc cản trở lối thoát nạn, thuộc trường hợp phải xin cấp phép sửa chữa/cải tạo mới hoặc thẩm duyệt lại PCCC.

TP.HCM kiến nghị Bộ Công thương có các giải pháp sửa đổi bổ sung các quy định để giải quyết các vướng mắc thực tế trên.