Bà Lê Thị Thanh Thảo, đại diện quốc gia văn phòng UNIDO tại Việt Nam cho biết, chỉ cố công nghiệp của Việt Nam được cải thiện nhanh trong những năm gần đây

Bộ Công Thương vừa tổ chức Hội thảo tổng kết Dự án “Hỗ trợ Chính phủ Việt Nam xây dựng Chiến lược ngành công nghiệp và các chính sách liên quan thông qua xây dựng năng lực thể chế” và công bố Sách trắng Công nghiệp Việt Nam 2019.

Sách trắng Công nghiệp Việt Nam năm 2019 được xây dựng trong khuôn khổ Dự án “Hỗ trợ Chính phủ Việt Nam trong việc xây dựng chiến lược ngành công nghiệp và các chính sách liên quan thông qua xây dựng năng lực thể chế” nhằm góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh công nghiệp Việt Nam thông qua đề xuất chiến lược phát triển công nghiệp cấp ngành và tăng cường thực hiện các chính sách công nghiệp thúc đẩy các ngành ưu tiên và chuỗi giá trị.

Dự án do Chính phủ Hàn Quốc tài trợ, Bộ Công Thương và Tổ chức Phát triển Công nghiệp Liên Hợp quốc (UNIDO) thực hiện từ năm 2016. Dự án là sự tiếp nối của chương trình hợp tác thành công giữa UNIDO và Bộ Công Thương với sản phẩm là Báo cáo Năng lực Cạnh tranh Công nghiệp Việt Nam năm 2011.

Với tựa đề "Năng lực cạnh tranh của ngành chế biến chế tạo", Sách trắng Công nghiệp Việt Nam năm 2019 giúp các nhà hoạch định chính sách, các nhà nghiên cứu và cộng đồng doanh nghiệp có thông tin hữu ích về các ngành công nghiệp Việt Nam, và sẽ là công cụ hữu hiệu trong quá trình phân tích, hoạch định chính sách công nghiệp.

Theo Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải, công nghiệp chế biến chế tạo Việt Nam đã và đang ngày càng khẳng định vai trò quan trọng trong nền kinh tế đất nước, với mức đóng góp trong GDP tăng từ 12% năm 2010 lên 16% năm 2018, tạo ra 9,7 triệu việc làm, và luôn duy trì mức đóng góp trên 80% trong tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam trong suốt thập kỷ vừa qua.

Nhờ đó, Việt Nam đã nhanh chóng cải thiện được vị trí của mình trong bảng xếp hạng cạnh tranh công nghiệp toàn cầu do UNIDO công bố hàng năm, thu hẹp đáng kể khoảng cách của Việt Nam so với các quốc gia trong khu vực

Theo Báo cáo Chỉ số Cạnh tranh Công nghiệp của Tổ chức Phát triển công nghiệp Liên Hợp quốc, chỉ số công nghiệp Việt Nam đứng thứ 42 toàn cầu và thứ 5 trong nhóm các nước Nam và Đông Nam Á. Chỉ số này cho thấy sự cải thiện đáng kể của Việt Nam từ vị trí thứ 69 năm 2006 đã lên 25 bậc sau 10 năm. Tuy nhiên, cải thiện chỉ đến từ khía cạnh xuất khẩu mà chưa có sự đóng góp của giá trị gia tăng.

Sách Trắng cũng cho thấy, xuất khẩu ngành chế biến chế tạo tăng lên trong giai đoạn 2006 - 2016, tỷ trọng xuất khẩu hàng chế biến chế tạo trong tổng xuất khẩu tăng hơn so với Thái Lan, Malaysia, Philippines, Indonesia nhưng hàm lượng nội địa trong xuất khẩu giảm từ 56% năm 2006 xuống còn 52% vào năm 2015.  

Theo Sách Trắng, ngành chế biến thực phẩm phụ thuộc nhiều vào máy móc nhập khẩu, tăng sự phụ thuộc vào nguyên liệu đầu vào từ Trung Quốc. Ngành dệt may da giày thì có giá trị gia tăng trong nước thấp, phụ thuộc quá nhiều vào vải nhập khẩu, vào doanh nghiệp đầu tư nước ngoài thông qua làm thầu phụ.

Sách Trắng kiến nghị cần hỗ trợ và nghiên cứu, tổ chức các chương trình cho thuê máy móc thiết bị nhà xưởng, thúc đẩy hỗ trợ lao động có tay nghề, hình thành các cụm công nghiệp thực phẩm. Đồng thời, đưa ra các kiến nghị chính sách nhằm đạt mục tiêu của Chính phủ là thúc đẩy công nghiệp hóa thông qua nỗ lực nâng cao giá trị gia tăng và cải tiến công nghệ có tính đến tác động của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư và già hóa dân số.