Ứng dụng công nghệ thu phí đường bộ tự động không dừng sẽ không trọn vẹn nếu như làm phát sinh thêm chi phí, tạo gánh nặng cho nhà đầu tư và doanh nghiệp dự án BOT

Tại Công điện số 849/TTg – CN ngày 15/7, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đánh giá, trong thời gian qua, Bộ GTVT và các bộ, ngành, địa phương đã tích cực triển khai hệ thống thu phí theo hình thức điện tử tự động không dừng, đạt kết quả bước đầu. Tuy nhiên, tiến độ triển khai hệ thống thu phí tự động không dừng còn rất chậm, chưa đáp ứng yêu cầu đặt ra.

Để sớm chuyển sang thực hiện thu phí theo hình thức điện tử tự động không dừng, tạo điều kiện thuận lợi cho người tham gia giao thông và minh bạch trong hoạt động thu phí, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ GTVT, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp khẩn trương thực hiện các giải pháp để đẩy nhanh tiến độ triển khai hệ thống thu phí điện tử tự động không dừng theo đúng quy định tại Nghị quyết số 437/NQ-UBTVQH14 ngày 21 tháng 10 năm 2017 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quyết định số 07/2017/QĐ-TTg ngày 27 tháng 3 năm 2017 và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Chỉ thị số 06/CT-TTg ngày 27 tháng 02 năm 2018; bảo đảm chậm nhất trước ngày 31 tháng 12 năm 2019 chuyển sang thu phí tự động đối với tất cả các trạm thu phí trên toàn quốc.

Thủ tướng yêu cầu nhà đầu tư dừng hoạt động thu phí đối với các Dự án có trạm thu phí không chuyển sang thu tự động không dừng theo đúng quy định của pháp luật và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Chỉ thị số 06/CT-TTg ngày 27/3/2018.

Thủ tướng giao Bộ GTVT chủ trì, phối hợp với UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương tổ chức phân luồng giao thông tại các trạm thu phí; hướng dẫn người tham gia giao thông đi đúng làn đường đối với từng cửa thu phí của các trạm (cửa thu tự động, cửa thu hỗn hợp); có biện pháp xử lý nghiêm đối với lái xe cố tình đi không đúng làn đường, gây ùn tắc giao thông và mất an ninh trật tự tại các trạm thu phí. Đồng thời, rà soát, đề xuất sửa đổi, bổ sung Quyết định số 07/2017/QĐ-TTg ngày 27/3/2017 của Thủ tướng Chính phủ quy định về thu phí sử dụng đường bộ theo hình thức điện tử tự động không dừng, bảo đảm phù hợp với yêu cầu trong tình hình mới.

Theo ông Phạm Quốc Vượng, Tổng giám đốc BOT Phước Tượng – Phú Gia (thuộc BOT Bắc Hải Vân) cho rằng, thu phí không dừng là chủ trương đúng đắn của chính phủ, chúng tôi rất ủng hộ. Việc hiện đại hóa công nghệ thu phí sẽ tạo thuận lợi cho các phương tiện tiết kiệm thời gian, chi phí, đặc biệt là đảm bảo an ninh trật tự và tránh nguy cơ xảy ra ùn tắc giao thông tại khu vực các trạm thu phí.

Để sớm tháo gỡ và và đẩy nhanh công tác thu phí tự động không dừng theo lộ trình Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu, PGS-TS Trần Chủng – Chủ tịch VARSI kiến nghị Bộ GTVT cần tuân thủ đúng lộ trình triển khai hệ thống thu phí không dừng bằng cách yêu cầu các cơ quan nhà nước có thẩm quyền (một bên trong hợp đồng BOT) phải ký phụ lục hợp đồng với các nhà đầu tư BOT trước khi ký hợp đồng với nhà cung cấp dich vụ ETC.

Về phần các nhà đầu tư BOT, ông Chủng cho rằng, các đơn vị này cần nghiên cứu kỹ các điều khoản mà nhà cung cấp dịch vụ ETC được áp dụng trong hình thức BOO (Xây dựng – Sở hữu – Vận hành) các trạm thu phí không dừng để có cơ sở đàm phán ký kết phụ lục hợp đồng trước khi ký kết hợp đồng với nhà cung cấp dịch vụ ETC. Trong đó, cần nêu được các rủi ro và yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền có trách nhiệm xử lý.

“Ngân hàng Nhà nước cần yêu cầu các Ngân hàng tài trợ vốn cho dịch vụ ETC các Dự án BOT, có ý kiến về việc Bộ GTVT yêu cầu bàn giao trạm thu phí và áp đặt mức tính chi phí ETC để không ảnh hưởng đến tính pháp lý và phương án tín dụng đã ký kết giữa Ngân hàng tài trợ vốn và nhà đầu tư BOT.

Liên quan đến chỉ đạo của Thủ tướng tại Công điện số 849/TTg-CN về việc rà soát, đề xuất sửa đổi, bổ sung Quyết định số 07/2017/QĐ-TTg ngày 27/3/2017 về thu phí sử dụng đường bộ ETC, bảo đảm phù hợp với yêu cầu trong tình hình mới. Một số nhà đầu tư cho rằng nên sớm xem xét, sửa đổi điều 22 trong Quyết định số 07 vì đây là điều bất hợp lý.

Trước đó, ngày 8/7/2019, tại Tổng cục Đường bộ Việt Nam, Bộ GTVT và một số nhà đầu tư BOT đã có cuộc làm việc về những nội dung còn khúc mắc, chưa thoả thuận được để ký phụ lục hợp đồng về ETC. Tiếp đó, ngày 10/7, Bộ GTVT đã thoả thuận được một số nội dung với nhà đầu tư BOT Phước Tượng – Phú Gia và hai bên đã ký biên bản thoả thuận về việc sẽ điều chỉnh một số nội dung còn bất hợp lý trong triển khai ETC.

Căn cứ văn bản số 6415 ngày 9/7 của Bộ GTVT thông báo kết quả đàm phán, ký kết phụ lục hợp đồng triển khai dịch vụ tự động không dừng giữa Bộ GTVT và nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án, Tổng cục Đường bộ VN đã có thông báo về việc tạm dừng thu phí dịch vụ sử dụng đường bộ tại các trạm thu phí: Bắc Hải Vân; Cam Thịnh Km1517+647, QL1; trạm thu phí Km2079+535 QL1 theo văn bản số 4367, 4368, 4369 ngày 5/7 của Tổng cục Đường bộ VN ban hành trước đó sẽ không thực hiện.

Trước đó, vào sáng ngày 9/7, Tổng cục Đường bộ VN cũng đã có văn bản gửi Công ty cổ phần BOT&BT Đức Long Gia Lai về triển khai thu phí dịch vụ sử dụng đường bộ, Tổng cục Đường bộ VN cho biết, ngày 8/7, nhà đầu tư và doanh nghiệp dự án là Công ty cổ phần BOT&BT Đức Long Gia Lai đã đàm phán và ký kết phụ lục hợp đồng triển khai dịch vụ tự động không dừng với Bộ GTVT tại 2 trạm thu phí này.

"Do đó việc tạm dừng thu phí dịch vụ sử dụng đường bộ tại trạm thu phí Km1610+800 và trạm thu phí Km1667+470 QL14 theo yêu cầu trước đó của Tổng cục Đường bộ VN sẽ không thực hiện", Tổng cục Đường bộ VN cho biết.