Việt Nam vẫn nằm trong tầm ngắm mở rộng quy mô sản xuất của các doanh nghiệp châu Âu.

Kết quả khảo sát mới nhất của Chỉ số Môi trường Kinh doanh (BCI) với hơn 1.300 doanh nghiệp do Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) công bố, được sản xuất bởi YouGov Decision Lab tiếp tục ghi nhận, Việt Nam vẫn là trong tầm ngắm mở rộng đầu tư của cộng đồng doanh nghiệp châu Âu, với động lực đáng kể từ Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) đang thực thi.

Báo cáo cho rằng, mặc dù nền kinh tế Việt Nam đã tăng trưởng 5,92% so với cùng kỳ năm ngoái trong quý 4/2022 và 8,02% trong cả năm, nhưng dữ liệu này được đưa ra trong bối cảnh kinh tế toàn cầu tiếp tục biến động do nhiều yếu tố bao gồm suy giảm tăng trưởng kinh tế toàn cầu, lãi suất tăng vọt, lạm phát kéo dài và niềm tin của người tiêu dùng bị tổn hại.

Với chỉ 27% số người được hỏi dự đoán sự ổn định hoặc cải thiện kinh tế cho quý 1/2023, kết quả BCI cũng cho thấy sự lạc quan đã giảm sút. Dự đoán cho quý trước là 42%, đây là mức giảm 15 điểm. Trong quý vừa qua, số người dự đoán suy thoái kinh tế cũng tăng gấp đôi.

41% số người được hỏi cho biết công ty của họ đang chuyển hoạt động từ Trung Quốc sang Việt Nam, tăng từ 13% trong quý 3. Ngoài ra, khoảng 35% số người được hỏi cho rằng Việt Nam thuộc top 5 điểm đến đầu tư toàn cầu hàng đầu, với 12% cho rằng Việt Nam là điểm đầu tư quốc tế hàng đầu của công ty họ.

Tuy nhiên, có ba rào cản về pháp lý lớn nhất đối với các công ty nước ngoài hoạt động tại Việt Nam được xác định là: Thiếu rõ ràng về các quy tắc và quy định (51%); khó khăn hành chính (41%); khó khăn về thị thực và giấy phép lao động (30%).

Bất chấp những khó khăn này, 58% số người được hỏi về BCI hài lòng với sự quan tâm của các nhà hoạch định chính sách đối với nhu cầu kinh doanh khi thiết lập các chính sách liên quan.

Đề xuất để cải thiện năng lực thu hút FDI, giảm bớt khó khăn thủ tục hành chính vẫn giữ vị trí đầu bảng. Yếu tố này vẫn giữ nguyên vị trí khi câu hỏi này lần đầu tiên được đưa ra với những người trả lời BCI vào quý 2/2022. Trong khi đó, vấn đề giảm khó khăn về thị thực cho các chuyên gia nước ngoài ngày càng được đề xuất nhiều hơn, tăng 8% từ quý 3 lên quý 4.

Chủ tịch EuroCham ông Alain Cany cho biết, đầu tư trực tiếp nước ngoài từ châu Âu và trên toàn thế giới vẫn ở mức cao và tiếp tục tăng, đặc biệt là trong các ngành sản xuất và công nghiệp xanh của Việt Nam. Nguồn vốn FDI này, nền tảng kinh tế vững chắc và cam kết bền vững của Việt Nam, Việt Nam vẫn là một trong những điểm đến đầu tư hàng đầu trên thế giới. Nhờ đó, cộng đồng doanh nghiệp châu Âu vẫn tin tưởng vào thị trường Việt Nam.

Theo khảo sát, 63% người được hỏi tin rằng họ có đủ hiểu biết về EVFTA. Hơn nữa, gần một nửa số người được hỏi cho rằng EVFTA có liên quan hoặc rất liên quan đến hoạt động kinh doanh của họ.

Đặc biệt. các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới, đặc biệt là EVFTA có tác động tích cực đến sự phát triển của doanh nghiệp, sức khỏe tài chính của họ thông qua cắt giảm thuế quan và sức mạnh của chuỗi cung ứng.

Đánh giá những lợi ích mà EVFTA đã mang lại, nhiều doanh nghiệp EU cho biết hiệp định đã giúp tiết kiệm chi phí nguyên liệu do được miễn thuế nhập khẩu; khách hàng được hưởng lợi từ việc giảm thuế nên có xu hướng đặt hàng tại Việt Nam; các nhà đầu tư sản xuất có thể bắt đầu hoạt động tại Việt Nam dễ dàng hơn…

Tuy nhiên, doanh nghiệp còn lo ngại về thủ tục hành chính của EVFTA, sự thiếu hiểu biết về hiệp định và các rào cản kỹ thuật đối với thương mại.

Thương mại Việt Nam - EU tiếp tục khởi sắc mạnh mẽ trong năm 2022 với tổng kim gạch 62,3 tỷ USD, trong đó xuất khẩu sang EU đạt 47,1 tỷ USD, tăng 17,5% so với năm 2021 và nhập từ EU 15,2 tỷ USD hàng hóa, bằng 90,2% so với năm ngoái.

EVFTA cũng được đánh giá là hiệp định thương mại tự do thế hệ mới được các doanh nghiệp xuất khẩu nắm bắt nhanh, tận dụng tốt để thúc đẩy xuất khẩu, mở rộng thị trường, tăng tận dụng ưu đãi thuế quan.

Tính đến tháng 8/2022, hiện có 25 quốc gia thuộc EU27 tham gia đầu tư vào Việt Nam, với tổng số dự án là 2.378 dự án với tổng giá trị vốn đăng ký là 27,59 tỷ USD.

Các dự án FDI của EU vào Việt Nam tập trung chủ yếu ở lĩnh vực công nghiệp chế biến chế tạo. Các doanh nghiệp EU đã đầu tư vào 18/21 ngành trong hệ thống phân ngành kinh tế quốc dân vào Việt Nam. Trong đó, 3 lĩnh vực được quan tâm đầu tư nhiều chính là: Công nghiệp chế biến chế tạo; sản xuất phân phối điện và kinh doanh bất động sản.

Gần đây, các doanh nghiệp EU có xu hướng quan tâm tới các ngành dịch vụ như logistics, bưu chính viễn thông, tài chính, văn phòng cho thuê, bán lẻ, năng lượng sạch, công nghiệp phụ trợ, chế biến thực phẩm, nông nghiệp công nghệ cao…