Anh Trần Thanh Tùng, người sáng lập Hội quán Di sản và cũng là người chịu trách nhiệm thiết kế chính cho bức tượng “Thông điệp ngàn năm” cho biết, để chọn lựa và làm ra một món quà biểu trưng cho văn hóa Việt dành tặng nhân vật tầm cỡ như Tổng thống Obama không đơn giản chút nào. Khi bức tượng đầu rồng được công bố, đã có rất nhiều ý kiến trái chiều.

Vì sao lại chọn Rồng chứ không phải linh vật nào khác? Vì sao lại là chế tác đầu rồng chứ không phải toàn bộ thân rồng? Thực ra, câu chuyện này mang nhiều ý nghĩa sâu xa. Anh Trần Thanh Tùng lý giải: “Người Việt từ xưa đã coi mình thuộc dòng dõi “con rồng cháu tiên”.

Hình tượng rồng gắn bó với người dân trong cuộc sống hàng ngày, là biểu tượng cho mưa thuận gió hòa và nền văn minh lúa nước. Bởi vậy, chế tác hình tượng rồng là thể hiện nguồn gốc của người Việt, chứ không nhằm phô trương sức mạnh, quyền lực của hoàng gia. Hơn nữa, đầu rồng là biểu tượng của trí tuệ và kết tinh tinh hoa của linh vật. 

 “Mọi người có thể thấy hình tượng đầu rồng này có nhiều điểm giống với di vật được phát lộ trong cuộc khai quật khảo cổ ở Hoàng thành Thăng Long. Ý tưởng làm vật phẩm này lấy cảm hứng từ di vật đó. Trong tất cả các triều đại phong kiến xưa, hình tượng rồng thời Lý được coi là đỉnh cao của nghệ thuật Việt Nam. Đây không chỉ mang ý nghĩa về chính trị - biểu trưng cho quyền lực mà còn thể hiện sự độc đáo, không lẫn với bất cứ hình tượng rồng nào của các triều đại sau này, cũng như trên thế giới” - anh Trần Thanh Tùng chia sẻ. 

Ít ai biết rằng, để chọn ra món quà ý nghĩa nhất tặng Tổng thống Mỹ Barack Obama, rất nhiều sản phẩm đã được đặt lên bàn cân như bình gốm Minh Long, tranh đá quý, tranh gạo… Tuy nhiên, đến “giờ chót”, bức tượng đầu rồng “Thông điệp ngàn năm” đã được Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đích thân lựa chọn để làm quà tặng gửi đến ông Obama.

Yêu cầu hoàn hảo đến từng chi tiết

3 tháng là khoảng thời gian vật phẩm “Thông điệp ngàn năm” được hoàn thành. Để chọn ra tác phẩm ưng ý nhất, đơn vị chế tác phải thể hiện không dưới 20 mẫu tượng. “Hoàn hảo đến từng chi tiết” là yêu cầu đặt ra đối với nhóm chế tác. Một vết xước hay một chi tiết không chuẩn thì sản phẩm cũng không được chấp nhận.

Phức tạp hơn cả đó là công đoạn phủ men cho vật phẩm vì nhiều kỹ thuật chế tác đến nay đã thất truyền. Cuối cùng, nhóm chế tác đã quyết định chọn vật phẩm phủ men “Thanh lưu ly” để tặng ông Obama. Theo lý giải của tác giả thì sắc xanh vừa mang tính thẩm mỹ, hài hòa, vừa truyền đi thông điệp hòa bình, hữu nghị, không quá phô trương hay thể hiện quyền uy. 

Không chỉ chú trọng tới phần lõi, mà “vỏ” đựng vật phẩm cũng được thiết kế khá công phu. Phần hộp da ngoài cùng được chế tạo đặc biệt chắc chắn, có thể chứa được sức nặng 20kg, đảm bảo an toàn trong quá trình vận chuyển. Còn phần đế gỗ tự nhiên và hộp mica chứa đựng tin song ngữ Việt - Anh, giới thiệu về tên gọi, ý nghĩa biểu tượng và những giá trị nhân văn mà rồng Việt Nam truyền tải.

Nội dung này do dịch giả nổi tiếng Trịnh Lữ và một nhóm chuyên gia chịu trách nhiệm chuyển ngữ. Tỉ mỉ đến từng chi tiết, đến ngày 5-5-2015, vật phẩm về cơ bản đã hoàn thiện. 

Chia sẻ về vinh dự mà không phải ai cũng có được, anh Trần Thanh Tùng bày tỏ: “Khi vật phẩm này đến tay một người có sức ảnh hưởng lớn như ông Obama, tôi cho rằng di sản văn hóa Việt Nam sẽ gián tiếp được quảng bá và có thêm nhiều người biết đến. Bởi vậy, không chỉ riêng tôi mà đây là niềm tự hào, niềm vui chung của người Việt Nam. Đồng thời, đây cũng là động lực, sự khích lệ đối với những nghệ sỹ như chúng tôi tiếp tục sáng tạo, tìm tòi cái mới để sáng tạo những sản phẩm tốt hơn, giúp những giá trị văn hóa của đất nước mình có thể tỏa sáng trên thế giới”.