Chuẩn bị toàn diện cho mô hình chính quyền mới

Chuyển đổi số không còn là xu hướng mà là yêu cầu bắt buộc trong tổ chức bộ máy chính quyền hiện đại. Trong bối cảnh đó, Hà Nội đang triển khai nhiều giải pháp mạnh mẽ, đồng bộ để vừa tinh gọn tổ chức, vừa nâng cao hiệu quả quản trị và phục vụ nhân dân.

Tại Hội nghị trực tuyến triển khai Kế hoạch số 02-KH/BCĐTƯ của Ban Chỉ đạo Trung ương về thúc đẩy chuyển đổi số sáng 23/6, Trưởng Ban tổ chức Thành ủy Hà Nội Hà Minh Hải nhấn mạnh cần giải quyết thủ tục hành chính không phụ thuộc vào địa giới hành chính.

Trưởng ban Tổ chức Thành ủy Hà Nội Hà Minh Hải phát biểu tại hội nghị. Ảnh: Quang Thái

Ngay trong tháng 6 này, Thành ủy Hà Nội đã hoàn tất công tác chuẩn bị về tổ chức bộ máy và nhân sự cho 126 xã, phường mới theo lộ trình sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã. Mô hình chính quyền hai cấp (cấp thành phố và cấp xã/phường/thị trấn) được vận hành thử nghiệm từ ngày 20 - 26/6 với đầy đủ các yếu tố: cơ cấu tổ chức, quy chế hoạt động, con người, cơ sở hạ tầng và hệ thống công nghệ thông tin.

UBND Thành phố đã lập 11 tổ công tác đặc biệt do các Phó chủ tịch UBND Thành phố và Giám đốc sở làm Tổ trưởng, trực tiếp kiểm tra và chỉ đạo công tác sắp xếp tại 30 quận, huyện, thị xã, thể hiện sự quyết liệt, có trọng tâm, bảo đảm tính đồng bộ trên toàn địa bàn.

Đặc biệt, Trung tâm Phục vụ hành chính công Thành phố đã bố trí tối thiểu một nhân sự công nghệ thông tin và một nhân sự tư vấn pháp lý thường trực tại mỗi điểm tiếp nhận hồ sơ thuộc xã, phường mới. Việc này giúp giải quyết kịp thời các vướng mắc phát sinh, tạo thuận lợi tối đa cho người dân và doanh nghiệp.

Một trong những mục tiêu trọng tâm là bảo đảm kết nối Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính của Hà Nội với Cổng dịch vụ công quốc gia trở thành “một cửa số” duy nhất cho người dân tra cứu, nộp hồ sơ và nhận kết quả. Thành phố đặt thời hạn hoàn thành tích hợp hệ thống trước ngày 25/6.

Tính đến nay, Hà Nội đã công bố 100% thủ tục hành chính thuộc thẩm quyền trên hệ thống và cung cấp 1.457 dịch vụ công trực tuyến, trong đó có 442 dịch vụ công toàn trình. Đây là mức độ 4 - cao nhất trong phân loại dịch vụ công, cho phép người dân làm thủ tục hoàn toàn qua mạng mà không cần đến cơ quan công quyền.

Một số thủ tục trước đây chưa từng thực hiện trực tuyến, nay đã đạt tỷ lệ 100%, như thủ tục đăng ký biện pháp bảo đảm bằng quyền sử dụng đất, hay cấp giấy phép xây dựng, những lĩnh vực có số lượng hồ sơ lớn và thường gây áp lực cho bộ máy hành chính.

Cùng với đó, Hà Nội duy trì cơ chế “thông báo hằng tuần” danh sách các thủ tục chỉ tiếp nhận trực tuyến, không nhận hồ sơ trực tiếp. Để người dân không bị động, Thành phố bố trí các đại lý dịch vụ công tại 476 điểm trên toàn địa bàn, miễn phí hỗ trợ thực hiện. Kết quả thủ tục hành chính được trả về tận nhà hoàn toàn miễn phí nếu thực hiện qua mạng.

Trong khi dữ liệu còn phân mảnh, trùng lặp và thiếu kết nối giữa các ngành, lĩnh vực là một trong những nút thắt cản trở hiệu quả cải cách hành chính, Hà Nội đã chủ động xây dựng đề án tạo lập cơ sở dữ liệu dùng chung.

Kho dữ liệu sẽ bao gồm cả dữ liệu có cấu trúc (số liệu thống kê, bảng biểu…) và dữ liệu phi cấu trúc (tài liệu, văn bản, hình ảnh…), tích hợp từ nhiều nguồn: hệ thống dân cư, tư pháp, đất đai, bảo hiểm xã hội, dịch vụ công… Thành phố triển khai theo cơ chế thử nghiệm quy định tại Nghị định 82/2023/NĐ-CP nhằm lựa chọn giải pháp công nghệ tối ưu, tránh đầu tư dàn trải.

Ba trụ cột dữ liệu đang được Hà Nội xây dựng gồm: số hóa hồ sơ, chuẩn hóa danh mục dùng chung và làm sạch dữ liệu nền tảng. Trong đó, làm sạch dữ liệu dân cư, hộ tịch, đất đai, doanh nghiệp là ưu tiên hàng đầu để chuẩn bị cho giai đoạn kết nối và chia sẻ thông tin liên thông giữa các cơ quan, đơn vị.

6 kiến nghị trọng điểm của Thành phố

Tại hội nghị, Trưởng ban Tổ chức Thành ủy đã nêu 6 kiến nghị, đề xuất của thành phố Hà Nội để chuyển đổi số toàn diện, thực chất, hiệu quả trong cung cấp dịch vụ công trực tuyến toàn trình.

Một là, ứng dụng dịch vụ công trên thiết bị di động: Thành phố đề xuất phát triển ứng dụng tích hợp với Cổng dịch vụ công quốc gia, giúp người dân sử dụng thuận tiện, đơn giản, rút ngắn thao tác, tăng trải nghiệm.

 Hai là, cơ chế hỗ trợ nhóm yếu thế: Bao gồm người cao tuổi, người khuyết tật, người dân ở vùng sâu, vùng xa - những đối tượng dễ bị “bỏ lại phía sau” trong quá trình chuyển đổi số.

 Ba là, thực hiện “một cửa không bản giấy”: Cho phép triển khai thí điểm tại một số lĩnh vực; hồ sơ điện tử được ký số có giá trị như bản gốc, không cần in ra hoặc chứng thực.

 Bốn là, chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm: Giảm các bước kiểm tra, xác minh ban đầu, trao quyền cho người dân và doanh nghiệp với điều kiện có xác thực điện tử tin cậy.

 Năm là, thí điểm cơ chế “ủy quyền số”: Thay cho việc chứng thực chữ ký trong giấy ủy quyền, người dân có thể ủy quyền điện tử cho người khác nộp hộ, nhận hộ thủ tục hành chính.

Sáu là, liên thông thủ tục vượt địa giới hành chính: Một trong những đề xuất quan trọng nhất, Hà Nội kiến nghị kết nối và chia sẻ dữ liệu giữa các tỉnh, thành trong những lĩnh vực đã số hóa đầy đủ như tư pháp - hộ tịch, đất đai, nhằm giải quyết thủ tục hành chính không phụ thuộc nơi cư trú, nơi nộp hồ sơ hay địa phương có thẩm quyền.

Các đại biểu tham dự hội nghị trực tuyến tại điểm cầu trụ sở UBND Thành phố. Ảnh: Quang Thái

Phát biểu tại hội nghị, ông Hà Minh Hải khẳng định: “Chuyển đổi số không chỉ là giải pháp công nghệ, mà là bước chuyển đổi sâu sắc, toàn diện về tư duy, cách thức tổ chức và vận hành hệ thống dựa trên dữ liệu số dùng chung”.

Hà Nội xác định rõ, chỉ có dựa trên dữ liệu với tính mở, minh bạch, dễ truy cập mới có thể cải cách thủ tục một cách bền vững, tiết kiệm nguồn lực và gia tăng hiệu quả phục vụ.

Chuyển đổi số không còn là nhiệm vụ đơn lẻ của ngành công nghệ thông tin, mà là nội dung xuyên suốt của cải cách hành chính, cải cách thể chế, nâng cao năng lực bộ máy và phục vụ người dân tốt hơn. Hà Nội đang chứng minh vai trò tiên phong của mình trong thực hiện các mô hình mới, sẵn sàng thí điểm các giải pháp đột phá, từ “ủy quyền số” đến “một cửa không giấy”, từ tích hợp dữ liệu đến giải quyết thủ tục không phụ thuộc địa giới hành chính.

Trong tương lai gần, người dân Hà Nội có thể nộp hồ sơ ở quận Ba Đình, nhận kết quả ở Thanh Xuân, hoặc ngược lại mà không cần băn khoăn về thủ tục rườm rà hay thẩm quyền phân cấp.

Với quyết tâm chính trị cao, cơ chế hành động cụ thể, Hà Nội đang từng bước hiện thực hóa mục tiêu trở thành địa phương tiên phong trong xây dựng chính quyền số, xã hội số và nền kinh tế số, phục vụ tốt hơn, nhanh hơn và minh bạch hơn cho người dân và doanh nghiệp.