Ông Jerome Powell, Chủ tịch Cục dự trữ liên bang Mỹ (Fed). Ảnh: Reuters

Không có tín hiệu hạ lãi suất

Phát biểu tại hội nghị kinh tế thường niên Jackson Hole được tổ chức ở thành phố Kansas vào ngày 25/8, Chủ tịch Fed ghi nhận tiến bộ đã đạt được trong cuộc chiến chống lạm phát, đồng thời cho biết cơ quan này sẽ thận trọng đối với các bước đi sắp tới.

Theo Bộ Thương mại Mỹ, tháng 6 chứng kiến chỉ số chi tiêu tiêu dùng cá nhân (PCE) không bao gồm thực phẩm và năng lượng, chỉ tăng 0,2% so với tháng 5. Các quan chức Fed luôn theo sát chỉ số PCE vì nó điều chỉnh hành vi thay đổi của người tiêu dùng và đem đến một cái nhìn khác về xu hướng giá cả so với chỉ số thường được sử dụng nhiều như chỉ số giá tiêu dùng (CPI).

So với một năm trước, chỉ số PCE lõi tháng 6 đã tăng 4,1%, sát với ước tăng 4,2% của Dow Jones. Đây là mức tăng theo năm nhỏ nhất kể từ tháng 9/2021 và đánh dấu mức giảm đáng kể so với mức 4,6% trong tháng 5.

Như vậy, lạm phát Mỹ vẫn đang trên mục tiêu 2% mà các nhà hoạch định chính sách nước này đề ra. Chủ tịch Fed lưu ý rằng cơ quan này sẽ vẫn linh hoạt khi cân nhắc các động thái chính sách tiếp theo, nhưng ông tiết lộ rất ít dấu hiệu cho thấy Fed sẽ sớm bắt đầu nới lỏng chính sách.

"Mặc dù lạm phát đã giảm so với mức đỉnh điểm - một diễn biến đáng mừng, nhưng nó vẫn ở mức quá cao", Chủ tịch Fed đánh giá. "Chúng tôi sẵn sàng tăng lãi suất cao hơn nữa nếu phù hợp và dự định giữ chính sách ở mức hạn chế cho đến khi chúng tôi thấy lạm phát giảm dần về mục tiêu".

Bài phát biểu trên tương tự quan điểm mà ông Powell từng đưa ra tại hội nghị kinh tế Jackson Hole năm ngoái, trong đó Chủ tịch Fed cảnh báo "một số tổn thất" có thể xảy ra khi cơ quan này tiếp tục nỗ lực kéo lạm phát cao kỷ lục trở lại mục tiêu 2%.

Tuy nhiên, sau phát biểu của Chủ tịch Fed tại hội nghị kinh tế Jackson Hole năm ngoái, lạm phát Mỹ tiếp tục tăng cao hơn trước khi "hạ nhiệt" trong vài tháng gần đây. Bất luận sức nóng lạm phát đã hạ, ông Powell vẫn cho rằng còn quá sớm để tuyên bố chiến thắng lạm phát, ngay cả khi dữ liệu mùa hè này phần nhiều có lợi để điều chỉnh chính sách.

Theo Cơ quan thống kê lao động Mỹ, tháng 6 và tháng 7 đều chứng kiến tốc độ tăng giá đã giảm bớt, với lạm phát lõi chỉ tăng 0,2% mỗi tháng.

"Lạm phát lõi giảm đi cả trong tháng 6 và tháng 7 là điều đáng mừng, nhưng số liệu tích cực của hai tháng này chỉ là bước khởi đầu để xây dựng niềm tin rằng lạm phát đang giảm dần về mục tiêu của chúng tôi", ông Powell nhấn mạnh.

Ngoài ra, Chủ tịch Fed lưu ý đến rủi ro hai mặt từ việc hành động quá nhiều và quá ít. "Việc hành động quá ít có thể khiến lạm phát cố thủ ở trên mục tiêu (2% - BTV) và cuối cùng đòi hỏi chính sách tiền tệ phải kiềm chế lạm phát dai dẳng hơn mà hậu quả gây ra cho nền kinh tế là vấn đề việc làm", ông Powell phân tích. Ngược lại, "hành động quá nhiều cũng có thể gây ra tác hại không cần thiết cho nền kinh tế Mỹ".

"Như thường lệ, chúng tôi đang định hướng theo các ngôi sao dưới trời đầy mây", người đứng đầu Fed ví von.

Thị trường tài chính Mỹ biến động tích cực sau bài phát biểu của Chủ tịch Fed. Chứng khoán Mỹ tăng điểm vào cuối ngày 25/8 và lợi suất trái phiếu kho bạc cũng hầu hết đều tăng. Năm 2022, chứng khoán Mỹ lao dốc sau bài phát biểu của Chủ tịch Fed tại hội nghị kinh tế Jackson Hole.

"Ông ấy (ông Powell - BTV) có quan điểm diều hâu không? Câu trả lời là có. Nhưng với sự tăng vọt của lợi suất trái phiếu gần đây, ông ấy không diều hâu như một số người lo ngại", ông Ryan Detrick, giám đốc chiến lược thị trường tại công ty tư vấn tài chính Carson Group (Mỹ), nhìn nhận.

Năm ngoái Fed đã có những động thái tăng lãi suất mạnh mẽ và tỏ ra diều hâu hơn dự đoán. "Lần này ông ấy (Chủ tịch Fed - BTV) nhấn mạnh nhiều hơn vào mức trung lập, với việc không có thay đổi lớn nào trong các đợt tăng lãi suất trong tương lai là một dấu hiệu đáng mừng", đại diện Carson Group nói thêm.

Sẽ "hành động thận trọng"

Fed đã tiến hành 11 đợt tăng lãi suất trong hai năm qua, đẩy lãi suất cơ bản lên ngưỡng 5,25 - 5,5%, mức cao nhất trong hơn 22 năm. Ngoài ra, cơ quan này đã thu hẹp bảng cân đối kế toán xuống mức thấp nhất trong hơn hai năm qua và quá trình này chứng kiến khoảng 960 tỷ USD trái phiếu được tung ra thị trường kể từ tháng 6/2022.

Giới giao dịch gần đây cho rằng có rất ít khả năng Fed tiến hành thêm một đợt tăng lãi suất trong cuộc họp tháng 9 của Ủy ban thị trường mở liên bang (FOMC) - cơ quan hoạch định chính sách tiền tệ của Fed, nhưng khả năng thực hiện đợt tăng lãi suất cuối cùng trong cuộc họp tháng 11 là 50:50.

Các dự đoán được công bố gần đây chỉ ra rằng hầu hết các quan chức FOMC tin rằng sẽ có thêm một đợt tăng lãi suất trong thời gian còn lại của năm.

Trái lại, Chủ tịch Fed đã không đưa ra tín hiệu rõ ràng nào về quyết định tăng lãi suất sắp tới. "Cho dù chúng tôi đã đi được bao xa, tại các cuộc họp sắp tới, chúng tôi sẵn sàng tiến hành một cách cẩn trọng khi đánh giá dữ liệu sắp tới cũng như triển vọng và rủi ro đang gia tăng", người đứng đầu Fed khẳng định.

Thêm vào đó, ông Powell cũng không đưa ra bất kỳ tín hiệu nào về việc xem xét hạ lãi suất. "Tại các cuộc họp sắp tới, chúng tôi sẽ đánh giá bước tiến của chúng tôi dựa trên tổng thể dữ liệu cũng như triển vọng và rủi ro ngày càng tăng", Chủ tịch Fed nói thêm.

Người đứng đầu Fed lưu ý thêm rằng tăng trưởng kinh tế Mỹ có thể phải chậm lại trước khi cơ quan này chuyển hướng chính sách.

Theo chi nhánh Fed tại Atlanta, tổng sản phẩm quốc nội của Mỹ đã tăng đều đặn kể từ khi bắt đầu tăng lãi suất và quý III/2023 đang trên đà đạt tăng trưởng 5,9%. Việc làm cũng vẫn duy trì ở mức cao, với tỷ lệ thất nghiệp dao động quanh mức thấp nhất được ghi nhận vào cuối những năm 1960.

"Đánh giá cơ bản là họ (Fed - BTV) sắp hoàn thành nhiệm vụ, họ nghĩ có lẽ họ còn phải làm thêm một chút nữa… đó là câu chuyện mà họ đã kể được một thời gian. Và đó chính là trọng tâm của những gì ông ấy (ông Powell - BTV) nói hôm nay", ông Bill English, cựu quan chức Fed và hiện là giáo sư tài chính tại Đại học Yale, bình luận.

"Tôi không nghĩ đó là việc gửi tín hiệu. Tôi nghĩ đây thực sự là điều họ (Fed - BTV) nghĩ đến", GS. Bill English nhận định. "Nền kinh tế Mỹ đã chững lại phần nào nhưng vẫn chưa đủ để khiến họ tin rằng lạm phát sẽ giảm", ông English nói thêm.

Thật vậy, Chủ tịch Fed đã lưu ý đến nguy cơ tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ, trái ngược với những dự đoán về suy thoái kinh tế lan rộng. Điều đó có thể khiến Fed đẩy lãi suất lên cao hơn trong thời gian dài hơn.

Đánh giá về bài phát biểu của Chủ tịch Fed tại hội nghị kinh tế Jackson Hole năm nay, ông Jack McIntyre, giám đốc quản lý danh mục đầu tư tại công ty tư vấn tài chính Brandywine Global (Mỹ) cho rằng: "Đó là một bài phát biểu cân bằng nhưng đường hướng không thay đổi, ngay cả khi Fed giữ kín đánh giá của riêng mình rằng 'sứ mệnh đã hoàn thành'". "Nó khiến Fed có quyền lựa chọn cần thiết để tăng thêm hoặc giữ nguyên lãi suất", ông McIntyre nhận xét.