Sở Tài nguyên và Môi trường Phú Yên vừa chỉ ra hàng loạt vi phạm về lĩnh vực môi trường tại Dự án Cơ sở chế biến hạt điều xuất khẩu (xã Hòa Quang Bắc, huyện Phú Hòa, tỉnh Phú Yên).

Theo đó, Công ty TNHH Quang Sơn không thu gom lưu trữ chất thải nguy hại theo quy định: “Bóng đèn huỳnh quang hỏng thải, dầu bôi trơn thải ra từ hoạt động sửa chữa các loại máy móc của Công ty thải ra trên sân nền, can nhựa chứa dầu thải, mỡ bôi trơn động cơ và hộp số thải… để ngoài trời không có mái che”.

Công ty TNHH Quang Sơn không ký hợp đồng với đơn vị có giấy phép xử lý chất thải nguy hại phù hợp trước khi chuyển giao chất thải nguy hại để xử lý theo quy định.

Năm 2021, Công ty TNHH Quang Sơn đầu tư mở rộng nhà xưởng, mua sắm máy móc, thiết bị phục vụ sản xuất và đến nay đã đưa hoạt động sản xuất với quy mô công suất 3.000 tấn sản phẩm/năm, được UBND huyện Phú Hòa cấp Giấy xác nhận đăng ký kế hoạch bảo vệ môi trường số 331 (ngày 29/3/20210) là không thực hiện đúng chủ trương của UBND tỉnh.

Quá trình hoạt động sản xuất, người dân sống gần nhà máy nhiều lần gửi đơn đến các cấp chính quyền phản ánh về việc xả thải của Công ty. Do đó, ngày 16/3/2021, Sở Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với Phòng Cảnh sát môi trường, UBND huyện Phú Hòa, UBND xã Hòa Quang Bắc kiểm tra việc chấp hành pháp luật về môi trường của Công ty thì phát hiện có nhiều nội dung bản cam kết bảo vệ môi trường dự án xưởng chế biến hạt điều tại Thông báo số 272 (ngày 15/10/20130, như sử dụng nguyên liệu đốt lò là vỏ hạt điều (cam kết là củi…), nước thải thu gom về hồ đất tự nhiên không chống thấm (cam kết nước thải > bể tác dầu > bể sụt khí oxy > bể lắng > bể lọc > thải ra môi trường), nên đã đề nghị Công ty khắc phục trước ngày 31/3/2021.

Tuy nhiên, Công ty không khắc phục mà sau đó lập hồ sơ đăng ký kế hoạch bảo vệ môi trường với quy mô công suất 3.000 tấn sản phẩm/năm, nguyên liệu chính là hạt điều thô khoảng 18.000 tấn/năm và được UBND huyện Phú Hòa xác nhận đăng ký kế hoạch bảo vệ môi trường số 331 (ngày 29/3/2021). Tuy nhiên, nội dung xác nhận có những sai sót nêu trên.

Theo hồ sơ bảo vệ môi trường được UBND huyện Phú Hòa xác nhận tại Thông báo số 272, quy trình xử lý nước thải (nước thải > bể tách dầu > bể sụt khí oxy > bể lắng > bể lọc > thải ra môi trường).

Tuy nhiên, tại thời điểm ngày 16/3/2021, Sở Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với Phòng Cảnh sát môi trường, UBND huyện Phú Hòa, UBND xã Hòa Quang Bắc kiểm tra thì không có hệ thống này, mà nước thu gom về về đất tự nhiên không chống thấm.

Đáng chú ý, tại thời điểm Đoàn Thanh tra Sở Tài nguyên và Môi trường làm việc vào ngày 25/5/2021, Công ty không có hệ thống xử lý nước thải như hồ sơ môi trường. Nước thải nhà ăn không được xử lý và nước thải sản xuất cho chảy trực tiếp vào các đường dẫn nằm âm dưới lớp bê tông chảy vào hầm bị và các hố đất, ao đất cho tự thấm trong khuôn viên của Công ty.

Do hệ thống kênh mương dẫn nước thải của Công ty nằm âm dưới lớp bê tông và dẫn đi qua các kho chứa, các nhà xưởng và không có bản vẽ thiết kế hệ thống kênh dẫn cụ thể, nên việc quan sát và kiểm tra rất khó khăn. Do đó, Đoàn Thanh tra chỉ quan sát được một số vị trí nằm lộ thiên và tiến hành lấy mẫu.

Đáng chú ý, nguồn nước lộ tại tường rào phía Nam chảy ra từ bên trong diện tích đất của Công ty, nguồn nước này đã được cơ quan chức năng lấy mẫu phân tích và có nhiều chỉ tiêu nhiễm bẩn vượt ngưỡng cho phép.

Sở Tài nguyên và Môi trường khẳng định nguồn nước tại tường rào phía Nam không phải là nguồn nước mặt (nước mưa) và cũng không phải nguồn nước dưới đất, mà đây là nguồn nước được thẩm thấu từ các hố chứa nước thải, rãnh nước thải lâu ngày thẩm thấu và di chuyển trong diện tích đất của Công ty rồi chảy ra ngoài.

Theo Sở Tài nguyên và Môi trường, Công ty còn có hành vi xả nước thải (một phần nước thải chưa qua xử lý tại khu vực chao và toàn bộ nước thải khu vực phun ẩm hạt điều nguyên liệu) vào hầm đất nằm ở phía Bắc tiếp giáp với khu trộn hạt điều nguyên liệu.

Bên cạnh đó, Sở Tài nguyên và Môi trường còn phát hiện Công ty TNHH Quang Sơn có hành vi xả khí thải tại ống khói lò hơi có 2 thông số CO và Phenol vượt quy chuẩn kỹ thuật với lưu lượng 1.577 m3/giờ; xả khí thải tại ống khói khu vực chao có thông số Phenol vượt quy chuẩn kỹ thuật cả 2 lần lấy mẫu (ngày 31/5 và ngày 1/6/2021) là vi phạm quy định.

Ngoài ra, Công ty TNHH Quang Sơn không báo cáo định kỳ tình hình phát sinh, quản lý chất thải rắn thông thường cho cơ quan có thẩm quyền theo quy định. Đặc biệt, Công ty này không ký được hợp đồng với các đơn vị chức năng thu gom, vận chuyển chất thải công nghiệp thông thường theo quy định.

Sở Tài nguyên và Môi trường yêu cầu Công ty TNHH Quang Sơn chấm dứt ngay việc để nước thải chảy từ công ty ra bên ngoài tại khu vực phía Nam và phía Bắc khu đất của Công ty.  Đồng thời, Công ty này phải xây dựng hệ thống xử lý nước thải đảm bảo đạt tiêu chuẩn kỹ thuật về bảo vệ môi trường theo quy định. Các hầm bị phải cải tạo và có đáy chống thấm và được thu gom vào hệ thống xử lý nước thải theo quy định.

Sở Tài nguyên và Môi rường cũng yêu cầy Công ty Quang Sơn xây dựng hệ thống thu gom nước mưa để tách nước mưa riêng biệt với nước thải theo quy định của pháp luật, cải tạo hệ thống làm giảm mùi trong quá trình sản xuất, nhất là ở khu chao, khu cắt tách, khu cắt sót…