Ông Vũ Quốc Huy, Giám đốc Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia (NIC). Ảnh: NIC

Sau khi Chính phủ ban hành Chiến lược phát triển ngành công nghiệp bán dẫn Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn 2050, nhiều tập đoàn quốc tế đã bày tỏ sự quan tâm mạnh mẽ tới việc đầu tư, hợp tác và chuyển giao công nghệ tại Việt Nam. Với vai trò là đầu mối triển khai chiến lược, Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia (NIC) không chỉ giữ trọng trách kết nối các thành tố trong hệ sinh thái bán dẫn mà còn đóng vai trò cầu nối giữa Chính phủ và cộng đồng doanh nghiệp trong nước - quốc tế. Phóng viên Báo Điện tử Đầu tư - Baodautu.vn đã có cuộc trao đổi với ông Vũ Quốc Huy, Giám đốc NIC để làm rõ hơn về cơ hội, thách thức và hướng đi của Việt Nam trong quá trình kiến tạo ngành công nghiệp bán dẫn mang tầm chiến lược toàn cầu.

Với vai trò là cơ quan quản lý nhà nước và kết nối các thành tố trong hệ sinh thái bán dẫn Việt Nam, NIC nhận diện như thế nào về những cơ hội của Việt Nam trong phát triển ngành công nghiệp bán dẫn hiện nay?

Việt Nam đúng là quốc gia đi sau trong lĩnh vực bán dẫn, nhưng đây lại là thời điểm rất thuận lợi để chúng ta đi tắt, đón đầu và vươn lên trong một số công đoạn của chuỗi giá trị toàn cầu. Nhờ vị trí địa lý chiến lược, môi trường đầu tư kinh doanh ngày càng cải thiện, cùng với chính sách ưu đãi mạnh mẽ dành cho lĩnh vực công nghệ cao, Việt Nam đang trở thành điểm đến hấp dẫn với các nhà đầu tư quốc tế trong lĩnh vực bán dẫn.

Một trong những lợi thế nổi bật của Việt Nam chính là nguồn nhân lực trẻ, năng động và dồi dào tiềm năng công nghệ. Trong bối cảnh cuộc đua bán dẫn toàn cầu đang diễn ra khốc liệt, yếu tố con người trở thành chìa khóa quyết định năng lực cạnh tranh của mỗi quốc gia. Việt Nam hiện đang hợp tác với nhiều tập đoàn, trường đại học và tổ chức quốc tế để triển khai chương trình đào tạo 50.000 kỹ sư bán dẫn nhằm nhanh chóng hình thành lực lượng nhân lực chất lượng cao cho cả thị trường trong nước lẫn quốc tế. 

Khi các kỹ sư trẻ được tiếp cận chuẩn công nghệ toàn cầu, được làm việc trong môi trường thực tiễn của các doanh nghiệp hàng đầu, họ không chỉ đáp ứng nhu cầu nhân lực trong nước mà còn giúp Việt Nam từng bước định vị vai trò trong chuỗi cung ứng nhân tài của ngành bán dẫn thế giới. Đây chính là nền tảng cốt lõi để Việt Nam khẳng định vị thế mới trong bản đồ công nghiệp công nghệ cao.

Bên cạnh những lợi thế đó, Việt Nam đang phải đối diện với những thách thức nào trong quá trình phát triển ngành bán dẫn, thưa ông?

Thách thức lớn nhất hiện nay là làm thế nào để huy động và tập trung được nguồn lực trong và ngoài nước, qua đó phát triển những công đoạn mà Việt Nam có thể mạnh nhất trong chuỗi giá trị. Đồng thời, Việt Nam cần tận dụng thật tốt cơ hội khi các doanh nghiệp công nghệ quốc tế đang quan tâm sâu sắc đến khu vực Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam.

Bài toán đặt ra là phải thúc đẩy nhanh hơn nữa hoạt động đầu tư của các tập đoàn bán dẫn lớn vào Việt Nam, mở rộng hợp tác trong đào tạo, nghiên cứu và chuyển giao công nghệ. Chỉ khi kết nối hiệu quả giữa doanh nghiệp trong nước và quốc tế, chúng ta mới có thể tạo nên hệ sinh thái bán dẫn đủ sức cạnh tranh và bền vững.

Vậy NIC sẽ triển khai những kế hoạch gì để góp phần giúp Việt Nam nắm bắt cơ hội và vượt qua thách thức đó?

Hiện nay, Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia (NIC) đang tập trung triển khai Chiến lược phát triển ngành công nghiệp bán dẫn Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn 2050, cùng Chương trình phát triển nguồn nhân lực bán dẫn đến năm 2050 do Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. 

Với vai trò là cầu nối giữa Nhà nước, doanh nghiệp và các tổ chức quốc tế, NIC đang đẩy mạnh các hoạt động kết nối đầu tư, hợp tác nghiên cứu - đào tạo, và phát triển hệ sinh thái bán dẫn trong nước. Trung tâm đã xây dựng những kế hoạch hợp tác cụ thể với các tập đoàn công nghệ hàng đầu thế giới, hướng tới việc hình thành mạng lưới đối tác chiến lược, cùng chia sẻ tri thức, chuyển giao công nghệ và đào tạo nhân lực chất lượng cao cho ngành.

Điển hình là Triển lãm Ngành công nghiệp Bán dẫn Việt Nam 2025 (SemiExpo Vietnam 2025) diễn ra ngày 7 - 8/11 vừa qua, với sự tham gia của hàng trăm doanh nghiệp và tổ chức lớn đến từ nhiều quốc gia. Sự góp mặt của các tên tuổi hàng đầu thế giới trong các công đoạn từ thiết kế chip, sản xuất vật liệu đến đóng gói và kiểm định cho thấy sức hút ngày càng mạnh của môi trường đầu tư Việt Nam, nơi chính sách, hạ tầng và nguồn nhân lực đang được định hình rõ nét để phục vụ chiến lược phát triển công nghiệp công nghệ cao.

Triển lãm cũng phản ánh sự hưởng ứng tích cực của cộng đồng doanh nghiệp và chuyên gia trong, ngoài nước đối với định hướng phát triển ngành bán dẫn mà Đảng và Nhà nước đã đề ra. Từ những gian trưng bày công nghệ, phiên tọa đàm chuyên sâu đến các hoạt động kết nối đầu tư, SemiExpo Vietnam 2025 đã khẳng định quyết tâm của Việt Nam trong việc kiến tạo một ngành công nghiệp bán dẫn mang tầm chiến lược toàn cầu, đặt nền móng cho chặng đường phát triển dài hạn của nền kinh tế tri thức trong kỷ nguyên số.

Nhiều đối tác tham gia Triển lãm lần này cũng được xem là tiềm năng hợp tác quan trọng của Việt Nam và NIC trong giai đoạn tới, mở ra cơ hội đẩy mạnh chuỗi liên kết quốc tế, thu hút vốn đầu tư chất lượng cao và củng cố vị thế của Việt Nam trong bản đồ bán dẫn khu vực.