Khảo sát năm 2024 của KPMG Việt Nam cho thấy, 43% doanh nghiệp trong nước đã công bố báo cáo phát triển bền vững theo chuẩn quốc tế GRI, trong đó một nửa gắn với 17 mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hợp Quốc.

Doanh nghiệp ngày càng chú trọng đào tạo ESG, xây dựng dữ liệu minh bạch và đưa tiêu chí này vào quy trình ra quyết định. Đáng chú ý, trong ngành sản xuất, hơn 40% doanh nghiệp đã đặt mục tiêu sử dụng năng lượng sạch, 35% cam kết khai thác các nguồn tái tạo hiện hữu. 

“Điều này cho thấy ESG không chỉ là khẩu hiệu mà đang trở thành định hướng chiến lược,” bà Trương Hạnh Linh, Trưởng dịch vụ tư vấn phát triển bền vững của KPMG Việt Nam, nhấn mạnh.

Nhiều doanh nghiệp ngày càng chú trọng đào tạo ESG.

Không chỉ sản xuất, các lĩnh vực dịch vụ, tài chính, y tế… nhiều doanh nghiệp cũng đang tích cực triển khai ESG, vừa nâng cao chất lượng dịch vụ, vừa giảm thiểu tác động môi trường và gia tăng trách nhiệm xã hội. Tuy vậy, theo bà Linh, khi đi sâu khảo sát và tư vấn, vẫn có nhiều nút thắt lớn kìm hãm quá trình thực thi.

Trở ngại đầu tiên chính là nhân lực. Hầu hết bộ phận phụ trách phát triển bền vững trong doanh nghiệp hiện nay đều kiêm nhiệm, thiếu nền tảng chuyên môn vững chắc và ít cập nhật các khung chuẩn mới. Trong khi đó, hệ thống quy định và tiêu chuẩn quốc tế ngày càng đa dạng, từ EU CSRD, ISSB Standards cho đến SASB, khiến yêu cầu về báo cáo ESG trở nên phức tạp hơn nhiều.

Khó khăn tiếp theo là dữ liệu. Thông tin liên quan đến phát triển bền vững thường nằm rải rác ở nhiều phòng ban, không được chuẩn hóa, gây trở ngại cho việc tích hợp và xây dựng lộ trình phát triển phù hợp. Cùng với đó, sự chồng chéo giữa chính sách trong nước và chuẩn mực quốc tế càng làm tăng chi phí tuân thủ, tạo thêm gánh nặng cho doanh nghiệp.

Để tháo gỡ, các chuyên gia cho rằng doanh nghiệp cần chủ động tham gia đối thoại chính sách, cập nhật kịp thời các sáng kiến mới, tận dụng cơ chế hỗ trợ như ưu đãi thuế, tín dụng xanh hay các chương trình kỹ thuật. 

Đặc biệt, việc xây dựng bộ phận chuyên trách ESG để theo dõi, phân tích và ứng phó kịp thời trước các thay đổi pháp lý sẽ giúp doanh nghiệp không chỉ hạn chế rủi ro mà còn giữ vững lợi thế cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

Theo bà Trương Hạnh Linh, ngoài vốn vay truyền thống, doanh nghiệp có thể khai thác thêm nguồn lực từ trái phiếu xanh, quỹ đầu tư khí hậu hay ngân sách công cho các dự án trọng điểm. Tham gia các liên minh, hiệp hội ESG cũng mở ra cơ hội hợp tác và huy động vốn hiệu quả hơn.

Đặc biệt, đào tạo nhân lực là chìa khóa. ESG không thể chỉ dừng ở cấp lãnh đạo mà cần được lan tỏa tới mọi bộ phận, trở thành một phần trong văn hóa doanh nghiệp. Khi mục tiêu bền vững gắn chặt với chiến lược kinh doanh, doanh nghiệp mới có thể tạo ra giá trị dài hạn và khẳng định vị thế trong bối cảnh phát triển xanh đang là xu thế toàn cầu.