Doanh nhân Công Tằng Tôn Nữ Thùy Trang, Tổng giám đốc Công ty ITO Việt Nam

1.

Trong xưởng sản xuất của Ito Việt Nam, tiếng máy rì rầm hòa cùng nhịp lắp ráp đều đặn của các kỹ sư. Người tỉ mỉ nối từng bo mạch, người gõ nhanh trên bàn phím để hiệu chỉnh chương trình… Phía cuối dây chuyền, một nhóm kỹ sư kiểm tra từng chi tiết, rồi lắp ráp vào khung thiết bị. Không ai bảo ai, tất cả vận hành như một guồng quay nhịp nhàng.

Bên phải, những chiếc máy sản xuất thiết bị trợ thính đang hoàn thiện, chuẩn bị gửi sang châu Âu. Bên trái, hệ thống lắp ráp điện thoại thông minh của hãng smartphone hàng đầu thế giới đang bước vào công đoạn cuối.

Những dây chuyền công nghệ cao này được chế tạo ngay trong nước, do chính các kỹ sư Việt Nam trực tiếp thiết kế và lắp ráp. Từ năm 2019, “ông lớn” smartphone toàn cầu đã chọn Ito là nhà cung cấp duy nhất tại Việt Nam về dây chuyền robot tự động, xuất khẩu đi khắp thế giới. Từng công đoạn, từ dán bo mạch, khắc laser, kiểm tra, đến đóng gói, tất cả đều do hệ thống tự động của Ito Việt Nam đảm nhiệm.

Ito Việt Nam là doanh nghiệp FDI, nhưng đội ngũ ở đây, khoảng 200 kỹ sư, đều là người Việt. Và ít ai hình dung, người đứng sau những thành công ấy lại là một phụ nữ gốc Huế, thuộc thế hệ 7x. Bà Công Tằng Tôn Nữ Thùy Trang cùng các cộng sự của mình đã ghi danh Việt Nam lên bản đồ công nghệ cao toàn cầu theo cách rất riêng.

Bà Trang không phải “dân” kỹ thuật. Hơn 20 năm trước, bà chọn bắt đầu sự nghiệp tại các tập đoàn toàn cầu như Nike, YCH, NNR…, vì muốn được rèn mình trong môi trường chuyên nghiệp, minh bạch, chuẩn mực quốc tế. Chính những trải nghiệm ở đó đã dạy bà rằng, dù ở đâu, yếu tố con người vẫn là cốt lõi. Chỉ khi có đội ngũ xuất sắc, tổ chức mới có thể vận hành trơn tru và bền vững.

“Tôi luôn mong muốn những điều tốt đẹp mình học được có thể áp dụng và cải tiến cho phù hợp với thị trường trong nước”, bà Trang bày tỏ. Thực tế, những năm tháng ở doanh nghiệp nước ngoài đã cho bà nền tảng vững chắc để sau này, khi xây dựng và phát triển công ty tại Việt Nam, bà có thể kết hợp được cả tinh thần toàn cầu và sự thấu hiểu địa phương, tạo ra giá trị bền vững.

Bà Trang nhớ mãi một kỷ niệm ở Nike, khi nhóm kỹ sư Việt Nam tự thiết kế, tối ưu quy trình sản xuất, giúp tiết kiệm chi phí đáng kể và được Tập đoàn đánh giá cao. Trong buổi họp với đối tác, nhiều người không tin đó là sáng kiến của kỹ sư Việt, cho đến khi bà trình bày chi tiết.

“Khi đó, tôi nhận ra, người Việt có thể cạnh tranh toàn cầu, miễn là có môi trường đào tạo và điều kiện để chứng minh bản thân”, bà nhớ lại.

Năm 2014, lời khẳng định ấy thành hiện thực, khi bà chính thức bắt đầu tại Ito Việt Nam, bước vào lĩnh vực công nghệ tự động hóa hoàn toàn xa lạ. Bà cùng đội ngũ Ito cam kết và quyết tâm không dừng lại ở việc “ngang hàng” với kỹ sư nước ngoài, theo đó, các kỹ sư Việt Nam phải tạo ra những sáng kiến mang tầm thế giới, được các tập đoàn quốc tế ghi nhận.

2.

Khi bắt đầu với Ito Việt Nam, điều khó khăn nhất với bà Trang không phải là công nghệ hay thị trường, mà là con người, làm thế nào để thu hút và giữ chân nhân tài.

“Với tôi, những người đồng hành tại Ito không phải nhân viên, mà là những cộng sự tuyệt vời, là đồng nghiệp, là anh chị em, là con cháu trong một đại gia đình công nghệ”, bà Trang nói. Chính tinh thần ấy đã tạo nên một môi trường làm việc, nơi mỗi cá nhân đều được trân trọng, có cơ hội phát triển và được tiếp thêm cảm hứng sáng tạo.

Trong kinh doanh, nhất là với lĩnh vực công nghệ, đôi khi, chần chừ đồng nghĩa với đánh mất cơ hội. Ở bà Trang, phẩm chất nổi bật mà ai cũng có thể nhận thấy chính là sự tự tin và quyết đoán.

Một kỷ niệm khiến bà không bao giờ quên, đó là khi cùng Chủ tịch Ito Group dự buổi gặp gỡ quan trọng với Sharp. Đối tác đưa ra yêu cầu lắp ráp một dây chuyền sản xuất trong vòng 3 tháng. Không do dự, bà Trang khẳng định: “Ito Việt Nam sẽ làm được”. Chủ tịch Ito Group quay sang nói với bà bằng giọng rất nghiêm: “Wendy, bà không phải kỹ sư, sao bà dám khẳng định mà không hỏi ý kiến của kỹ sư Ito trước?”.

Giữ bình tĩnh, bà Trang xin 5 phút để trao đổi với đội ngũ của mình: “Các em có làm được không?”. Câu trả lời dứt khoát bà Trang nhận lại là: “Chúng em tin chắc mình làm được”.

Thế nhưng, mọi việc không suôn sẻ. Khi sản phẩm gần như hoàn tất, đội ngũ kỹ sư báo rằng, lớp sơn bị lỗi, nhưng không còn cách khắc phục, mà thời hạn giao hàng đã cận kề. Không để cam kết bị vi phạm, bà lập tức gọi cho một vị tổng giám đốc để nhờ hỗ trợ. Chỉ sau một đêm, sản phẩm được xử lý xong, kịp bàn giao đúng hẹn.

Thành công đó không chỉ giúp Ito Việt Nam tạo dựng niềm tin với đối tác, mà còn trở thành bước đệm mở ra chuỗi hợp đồng quan trọng từ Mỹ, châu Âu, Singapore, Nhật Bản… trong lĩnh vực sản xuất, lắp ráp linh kiện điện tử và điện thoại thông minh.

Khoảnh khắc bà xúc động nhất là khi tận mắt nhìn thấy dòng chữ “Made in Vietnam” in trên dây chuyền tự động hoàn chỉnh do chính kỹ sư Ito Việt Nam thiết kế, lập trình và vận hành. “Nước mắt tôi đã rơi! Tôi luôn có niềm tin mãnh liệt rằng, người Việt Nam hoàn toàn có khả năng chinh phục đỉnh cao công nghệ, khi họ có đủ niềm tin và cơ hội để tỏa sáng”, bà Trang nói.

Bà tự hào kể, các hãng công nghệ lớn khi được trực tiếp chứng kiến quy trình của Ito Việt Nam đã thừa nhận, họ phải thay đổi hoàn toàn suy nghĩ về trình độ của kỹ sư Việt Nam. Thậm chí, các đối tác lớn từ Nhật Bản, Hàn Quốc và châu Âu còn cử kỹ sư sang để học hỏi kinh nghiệm và cùng nghiên cứu với đội ngũ của Ito Việt Nam.

Từ trải nghiệm ấy, bà đúc kết, “bí quyết” để doanh nghiệp công nghệ Việt Nam có thể đứng vững trong chuỗi giá trị toàn cầu không phải là giấu kín công nghệ hay chiến lược, mà chính là chia sẻ. Chia sẻ càng nhiều, càng học hỏi được nhiều. Tri thức chỉ thực sự có giá trị khi nó được lan tỏa và kết nối.

Đó là lý do Ito Việt Nam luôn hợp tác chặt chẽ với các trường đại học, viện nghiên cứu, chia sẻ kinh nghiệm và tạo điều kiện để sinh viên giỏi có cơ hội tham gia các dự án thực tế.

“Chúng tôi sẽ tiếp tục chứng minh rằng, doanh nghiệp Việt, kỹ sư Việt có khả năng đi đầu trong lĩnh vực lắp ráp điện tử, vi mạch và công nghệ cao, đặc biệt là smartphone. Mục tiêu của Ito Việt Nam là trở thành đơn vị dẫn đầu châu Á về chất lượng và tiến độ”, bà Trang khẳng định.

3.

Doanh nhân Công Tằng Tôn Nữ Thùy Trang mang trong mình dòng máu của hai nhân sĩ lịch sử - bên nội là cựu hoàng Thành Thái, bên ngoại là GS-TS. Trần Văn Giàu. Nhưng ít ai biết, tuổi thơ của bà gắn liền với những ngày lam lũ ở miền quê Long An. Cứ hết giờ học, cô bé Trang thời ấy lại tất bật cùng cha mẹ ra đồng. Gia cảnh khó khăn đến mức, nhiều khi không đủ tiền đóng học phí.

Trong ký ức tuổi thơ ấy, có một hình ảnh đã khắc sâu vào tâm trí bà. Một buổi chiều, khi đang cuốc đất, bà ngẩng đầu lên và bắt gặp một chiếc xe hơi chạy ngang, rồi thầm hứa: “Một ngày nào đó, mình sẽ có một chiếc xe riêng. Khi về quê, mình sẽ dừng lại giữa đồng, tháo giày, đi chân đất trên ruộng bùn, để nhớ rằng, ngày xưa từng nhìn theo người khác với một ý chí quật cường”.

Nhiều năm sau, lời hứa ấy thành hiện thực. Bà làm điều đó với niềm tự hào về nỗ lực không ngừng, về khả năng vượt qua hoàn cảnh và khẳng định giá trị bản thân.

Nhưng có lẽ, một trong những trải nghiệm quý giá giúp bà Trang định hình tư duy là khi đang làm việc tại nhà máy Nike, giữa hơn 20.000 nhân viên, bà may mắn được chọn để chào đón Tổng thống Mỹ Bill Clinton trong chuyến thăm lịch sử đầu tiên của ông, sau khi Mỹ và Việt Nam bình thường hóa quan hệ.

Từ trải nghiệm đó, bà luôn tự nhủ rằng: “Hãy sống như hôm nay là ngày cuối cùng. Phải cháy hết mình và tốt hơn ngày hôm qua”. Triết lý này đã theo bà nhiều năm, tiếp thêm sức mạnh để bà không ngừng hoàn thiện bản thân, vượt qua thử thách và chưa bao giờ bỏ cuộc.

Nhìn lại hành trình từ những ngày khởi đầu đến hôm nay, điều khiến bà tự hào nhất không phải doanh số hay quy mô của Công ty, mà là việc xây dựng được một đội ngũ kỹ sư tài năng, những người đang từng ngày thiết kế và sản xuất ra sản phẩm công nghệ cao mang thương hiệu Việt.

“Tôi là người Việt Nam” - với bà Trang, 5 chữ ấy không chỉ mang ý nghĩa quốc tịch, mà còn thể hiện ý chí vươn lên, sự kiên cường và khát vọng cống hiến. Đó là lý do bà cùng đội ngũ cộng sự tại Ito Việt Nam luôn nỗ lực để chứng minh rằng, người Việt Nam có thể thành công ở bất cứ đâu, trong bất cứ lĩnh vực nào, miễn là chúng ta giữ được cái tâm và sự kiên định, thì sẽ chiến thắng trên mọi mặt trận.