Áp lực từ các yếu tố bên ngoài

Kết thúc cuộc họp hôm 18/12 (theo giờ địa phương), Fed đã quyết định hạ lãi suất thêm 25 điểm cơ bản, đánh dấu lần giảm thứ ba liên tiếp trong năm nay, cùng dự báo sẽ cắt giảm nhẹ hơn vào năm 2025, do rủi ro lạm phát cao hơn từ các chính sách của ông Donald Trump. Các quan chức Fed, bao gồm cả Chủ tịch Jerome Powell chỉ ra rằng, Ngân hàng Trung ương Mỹ đang khá thận trọng trong lộ trình cắt giảm lãi suất điều hành.

Tuy Fed cắt giảm tiếp lãi suất USD, song Chỉ số USD-Index tiếp tục tăng. Giá USD trên thị trường thế giới tiếp tục tăng cao ngày cuối tuần qua, USD-Index tăng thêm 0,3 điểm, lên trên 108 điểm. USD tăng sau khi giảm vào đầu phiên giao dịch, sau dữ liệu GDP quý III/2024 của Mỹ mạnh hơn dự kiến, cho thấy nền kinh tế tăng trưởng ở mức 3,3% hằng năm. Fed tiến hành cắt giảm lãi suất và báo hiệu một lộ trình nới lỏng chính sách tiền tệ chậm hơn nhiều vào năm 2025, cho dù được dự báo thận trọng.

Trong nước, Ngân hàng Nhà nước tiếp tục tăng tỷ giá trung tâm thêm 20 VND, lên 24.324 VND/USD. Các ngân hàng tăng giá USD lên cao gần mức kỷ lục trong năm đạt được hồi tháng 4. Cụ thể, các ngân hàng thương mại tăng giá USD 21 đồng, lên mức kịch trần. VietinBank mua vào 25.235 VND/USD, bán ra 25.540 VND/USD; Sacombank mua vào 25.245 VND/USD, bán ra 25.540 VND/USD.

Ông Ngô Đăng Khoa, Giám đốc Khối Ngoại hối, thị trường vốn và Dịch vụ chứng khoán, HSBC Việt Nam cho rằng, những biến số trước thềm bầu cử Tổng thống Mỹ cho tới khi ông Donald Trump đắc cử, cùng những số liệu kinh tế khả quan, đặc biệt liên quan tới việc làm của Mỹ thời gian qua thổi bùng lên đà tăng giá chỉ số USD, cũng như hạ đi kỳ vọng về cường độ giảm lãi suất của Fed trong chu kỳ mới này.

Tương tự giai đoạn trước, NHNN đã áp dụng chính sách điều hành tỷ giá linh hoạt thông qua việc đặt giá bán USD hỗ trợ thị trường tại mức 25.450 VND/USD, đồng thời tiếp tục giới thiệu lại công cụ phát hành tín phiếu nhằm điều tiết nguồn vốn trên thị trường liên ngân hàng, qua đó gián tiếp góp phần củng cố niềm tin thị trường và giảm áp lực lên tỷ giá. Vào thời điểm này, ngay cả khi sự kiện bầu cử Tổng thống Mỹ đã qua, vẫn rất khó để đặt ra được một kịch bản rõ nét về diễn biến của tỷ giá trong thời gian sắp tới. 

Tỷ giá sẽ dần giảm nhiệt?

Ông Ngô Đăng Khoa cho rằng, ngoài thuế quan, mối quan ngại về tỷ giá có thể tái diễn như một vấn đề với cơ quan điều hành. Việt Nam từng bị Bộ Tài chính Mỹ dán nhãn là “quốc gia thao túng tiền tệ” tháng 12/2020, trước khi bị xóa khỏi danh sách vào tháng 4/2021. Dù vậy, Việt Nam vẫn nằm trong danh sách giám sát gần đây nhất của Bộ Tài chính Mỹ.

Theo ông Khoa, việc có tên trong danh sách trên có ít tác động trực tiếp trong ngắn hạn, nhưng khả năng là các nhà chức trách Hoa Kỳ sẽ theo dõi chặt dữ liệu thương mại của Việt Nam. Bên cạnh các tác động từ chính sách điều hành của Fed, diễn biến của USD trên thị trường quốc tế, đây cũng là một trong các yếu tố cân nhắc cho xu hướng tỷ giá sắp tới.

Trong khi đó, với sự phục hồi chưa đồng đều, cùng mục tiêu tăng trưởng năm sau duy trì ở mức cao, Nhóm Nghiên cứu Toàn cầu HSBC kỳ vọng, NHNN sẽ duy trì chính sách tiền tệ linh hoạt và giữ nguyên lãi suất điều hành ở mức 4,5% cho đến cuối năm 2025.

Trong năm 2024, chính sách ưu tiên ổn định tỷ giá USD/VND, qua đó tạo dựng niềm tin đến các nhà đầu tư nước ngoài trong đảm bảo giá trị vốn đầu tư vào Việt Nam đã được cơ quan quản lý thực hiện nhất quán và hiệu quả. Trong hơn 11 tháng qua, USD tiếp tục khẳng định giá trị vượt trội nhờ vào sự tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ từ Mỹ, đồng thời lãi suất USD tiếp tục neo ở mức cao kỷ lục trong nhiều thập kỷ.

Theo đánh giá của UOB, sự ổn định tỷ giá được hỗ trợ mạnh mẽ nhất từ cán cân thương mại thặng dư lớn, dòng tiền giải ngân từ thu hút đầu tư nước ngoài tiếp tục ổn định đi cùng nguồn cung từ kiều hối, du lịch. Bên cạnh đó, NHNN đã, đang sử dụng hài hòa các công cụ trên thị trường tiền tệ (phát hành tín phiếu, mua bán có kỳ hạn giấy tờ có giá, bán can thiệp…), nhằm điều tiết thanh khoản VND, nhu cầu ngoại tệ biến động từng thời kỳ.

Tuy nhiên, nhìn sang năm 2025, UOB nhận thấy, rủi ro lớn nhất Việt Nam có thể gặp phải tiếp tục là sự biến động khó lường từ các diễn biến chính trị và kinh tế thế giới, trong đó trọng tâm có thể nằm ở các chính sách thương mại và can thiệp xung đột toàn cầu từ chính quyền mới tại Mỹ sẽ bắt đầu trong năm 2025.

“Không chỉ Việt Nam có thể bị ảnh hưởng lớn từ những thay đổi toàn cầu này, mà hầu như toàn bộ các nền kinh tế đang phát triển đều đang tìm mọi cách để vượt qua các khó khăn đó. Chính quyền mới tại Mỹ đã phát tín hiệu mạnh mẽ với các biện pháp bảo hộ thương mại thông qua việc tăng thuế nhập khẩu hàng hóa vào Mỹ, trục xuất lao động nhập cư bất hợp pháp, giảm thuế nội địa… Các biện pháp này nhìn chung có thể tạo áp lực lạm phát cao hơn tại Mỹ”, ông Đinh Đức Quang, Giám đốc Khối Kinh doanh tiền tệ (UOB Việt Nam) nói.

Theo UOB, các đợt cắt giảm lãi suất tổng cộng 1% trong năm 2025 của Fed sẽ đưa lãi suất USD xuống quanh mức 3,5% vào cuối năm. Dự báo trên là cơ sở thuận lợi cho NHNN tiếp tục ổn định lãi suất VND và tỷ giá USD/VND như hiện nay.