Chủ tịch Fed Jerome Powell tham gia phiên điều trần trước Ủy ban Dịch vụ tài chính Hạ viện Mỹ vào ngày 3/3/2022. Ảnh: AFP

Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) dự kiến tăng lãi suất thêm 0,25 điểm phần trăm sau cuộc họp chính sách hai ngày kết thúc vào ngày 16/3 (giờ Mỹ), một bước đi quan trọng nhằm đảo ngược chính sách siêu nới lỏng mà cơ quan này đã áp dụng trong hai năm qua để giúp nền kinh tế Mỹ chống đỡ tác động của đại dịch Covid-19.

Giới quan sát kỳ vọng Fed sẽ đưa ra dự báo chính sách hàng quý mới với những tín hiệu về việc họ sẽ tiến hành thêm 5 hoặc 6 đợt tăng lãi suất nữa trong năm nay và 3 hoặc 4 đợt tăng lãi suất trong năm tới. Fed đã tỏ rõ quan điểm "diều hâu" với dự định tiếp tục tăng lãi suất để ứng phó lạm phát đang ở mức kỷ lục.

Bộ Lao động Mỹ cho biết, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 2/2022 đã tăng 7,9% so với cùng kỳ năm trước, mức cao nhất trong 40 năm qua. Tháng 2 chứng kiến lạm phát Mỹ tăng nhanh nhất kể từ tháng 1/1982 do nền kinh tế lớn nhất thế giới đối mặt với mối đe dọa kép là lạm phát tăng cao còn tăng trưởng kinh tế thấp đi.

Theo khảo sát mới nhất của đài CNBC, xác suất kinh tế Mỹ rơi vào suy thoái trong 12 tháng tới đã lên tới 33%, tăng 10 điểm phần trăm so với cuộc khảo sát ngày 1/2. Trong khi đó, xác suất suy thoái ở châu Âu là 50%.

Những người tham gia khảo sát của đài CNBC đã tranh luận về khả năng giá cả hàng hóa tăng cao sẽ buộc Fed phải tăng lãi suất nhanh hơn, thay vì mức tăng 0,25 điểm phần trăm mỗi đợt như dự kiến.

"Tôi dự đoán Fed sẽ tăng lãi suất 6 đợt, mỗi đợt 0,25 điểm phần trăm trong năm 2022. Nếu CPI (chỉ số giá tiêu dùng - BTV) đạt 9% trong tháng 3 hoặc tháng 4, Fed có thể chịu áp lực tăng tới 0,5 điểm phần trăm vào tháng 5 tới", ông Rob Morgan, Phó chủ tịch cấp cao tại Công ty nghiên cứu thị trường Mosaic (Mỹ) cho biết.

Đã có 33 người tham gia khảo sát của đài CNBC, họ là các nhà quản lý quỹ, chiến lược gia và chuyên gia kinh tế. Họ dự báo Fed sẽ tăng lãi suất trung bình 4,7 lần trong năm 2022, đẩy lãi suất cơ bản cuối năm lên mức 1,4% và tăng lên 2% vào cuối năm 2023. Gần một nửa trong số những người được hỏi cho rằng Fed sẽ tiến hành từ 5 - 7 đợt tăng lãi suất trong năm 2022.

Chu kỳ tăng lãi suất được cho là kết thúc khi chạm mức 2,4% - mức lãi suất trung lập của Fed. Nhưng một nửa trong số các chuyên gia được khảo sát tin rằng Fed có thể phải tăng lãi suất vượt mức trung lập để kiểm soát lạm phát.

Việc tăng lãi suất vượt mức trung lập sẽ được thúc đẩy khi chỉ số giá tiêu dùng đạt đỉnh 8,5% trong tháng 3, nhưng sau đó sẽ giảm dần về mức 5,2% vào cuối năm. Mức lạm phát này sẽ cao hơn gần 1 điểm phần trăm so với kết quả khảo sát vào tháng 2 vừa qua. Chỉ số CPI năm 2023 của Mỹ được dự báo sẽ tăng 3,3%, vẫn cao hơn mục tiêu lạm phát mà Fed hướng đến.

Ông Peter Boockvar, Giám đốc đầu tư tại Tập đoàn tư vấn tài chính Bleakley Advisory Group (Mỹ) cho rằng: "Chúng ta có thể đang ở thời kỳ đỉnh điểm khi Fed tăng lãi suất cùng lúc xuất hiện tín hiệu suy giảm GDP". Đại diện Bleakley Advisory Group đánh giá: "Đó quả là một tình thế tồi tệ, nhưng cho đến khi lạm phát giảm mạnh, họ (Fed - BTV) không còn lựa chọn nào khác ngoài việc tiếp tục tăng lãi suất".

Mặc dù những người tham gia khảo sát của đài CNBC cho rằng xác suất xảy ra suy thoái kinh tế Mỹ đã tăng thêm nhiều so với tháng 2, nhưng đó không phải là vấn đề cơ bản đối với hầu hết những người được hỏi. Dự báo GDP năm 2022 của Mỹ sẽ giảm 0,8 điểm phần trăm nhưng vẫn nhỉnh hơn so với dự báo tăng trưởng 2,8%. Năm 2023, GDP Mỹ ước giảm khoảng 0,5 điểm phần trăm so với cuộc khảo sát trước, xuống còn 2,4%.

Lạm phát Mỹ vốn đã được cảnh báo sẽ tiếp tục tăng cao trong năm nay, nên khi chiến sự Nga - Ukraine nổ ra, tình hình lạm phát Mỹ càng trở nên trầm trọng hơn. Gần 90% đối tượng khảo sát của đài CNBC cho biết họ đã nâng cao triển vọng lạm phát năm 2022 của Mỹ do chiến sự, đồng thời tăng 0,8 điểm phần trăm trong dự báo lạm phát của họ. Có đến 60% số người được hỏi cho biết họ đã hạ 0,5 điểm phần trăm tăng trưởng GDP năm 2022 của Mỹ do xung đột Nga - Ukraine.