Cán bộ Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh Gia Lai cùng địa phương, người dân thực hiện kiểm kê, đo đạc đất và tài sản trên đất để bồi thường, giải phóng mặt bằng xây dựng khu tái định cư ở xã An Nhơn Tây phục vụ Dự án Đường sắt cao tốc. Ảnh: T.S.

Liên quan đến công tác chuẩn bị triển khai Dự án Đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam qua địa bàn tỉnh, UBND tỉnh Gia Lai thông tin, tổng chiều dài tuyến qua địa bàn tỉnh khoảng 115,7 km (từ lý trình km 886+300 đến km 1002) đi qua 18 xã, phường.

Dự án qua địa bàn tỉnh sẽ bố trí 2 nhà ga hành khách (ga Bồng Sơn thuộc phường Hoài Nhơn Nam và ga Diêu Trì thuộc xã Tuy Phước Tây), không bố trí ga hang hóa và depot. Tổng nhu cầu chiếm dụng đất của dự án đoạn qua tỉnh Gia Lai khoảng 758 ha (đất chuyên trồng lúa 264,8 ha).

Kinh phí giải phóng mặt bằng cho toàn tuyến khoảng 6.410 tỷ đồng. Để phục vụ cho dự án, tỉnh Gia Lai dự kiến sẽ đầu tư xây dựng 38 khu tái định cư, 6 khu cải táng và 10 mỏ đất (với tổng kinh phí là 2.501 tỷ đồng).

Đến ngày 4/8, Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh Gia Lai hoàn thiện thủ tục triển khai xây dựng 38 khu tái định cư phục vụ dự án với diện tích đầu tư xây dựng là 135 ha để phục vụ tái định cư cho 1.380 hộ dân bị ảnh hưởng giải tỏa tuyến đường sắt; số lô đất dự kiến quy hoạch bố trí tái định cư khoảng 3.173 lô.

7 khu đã có quy hoạch chi tiết 1/500; 31 khu còn lại đang hoàn thiện hồ sơ quy hoạch để trình thẩm định phê duyệt. 4 khu tái định cư (rộng 14,41 ha, 467 lô, tổng mức đầu tư khoảng 231,2 tỷ đồng) dự kiến khởi công vào ngày 19/8.

Hiện nay, các địa phương trong tỉnh đã cắm mốc giải phóng mặt bằng 37/38 khu. Đồng thời, 18/18 địa phương trong tỉnh có dự án đi qua đã thành lập Hội đồng bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng để kịp thời triển khai giải phóng mặt bằng phục vụ dự án.

Về nhu cầu vật liệu, theo báo cáo của Ban Quản lý Dự án Đường sắt, hồ sơ Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án chưa thể hiện nhu cầu vật liệu xây dựng thông thường để phục vụ dự án. Do đó, sau khi Ban Quản lý Dự án Đường sắt lựa chọn xong đơn vị tư vấn lập Báo cáo nghiên cứu khả thi (trong tháng 9/2025) và sau khi có hồ sơ, Ban quản lý sẽ phối hợp ngay với các địa phương để rà soát, cung cấp số liệu cụ thể.

Theo UBND tỉnh Gia Lai, trong quá trình triển khai thực hiện dự án có một số vấn đề khó khăn, vướng mắc. Cụ thể, Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh Gia Lai chưa có Tài khoản định danh điện tử nên chưa trình thẩm duyệt thiết kế hạng mục PCCC đến cơ quan công an để phê duyệt nên chưa đủ cơ sở để thẩm định, phê duyệt hồ sơ đầu tư xây dựng các khu tái định cư.

Nghị quyết số 172/2024/QH15, ngày 30/11/2024 của Quốc hội chỉ áp dụng các cơ chế, chính sách cho phần tuyến chính của dự án; chưa nêu rõ việc cho phép địa phương được áp dụng hay không các cơ chế, chính sách tương tự như phần tuyến chính của dự án đối với toàn bộ các nội dung công việc thuộc công tác bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng và tái định cư dẫn đến địa phương lúng túng trong quá trình triển khai thực hiện.

Đồng thời, Dự án Đường sắt tốc độ cao là dự án trọng điểm quốc gia, khối lượng công việc thực hiện rất lớn, thời gian triển khai thực hiện rất gấp, trong khi hồ sơ dự án chưa được phê duyệt nên chủ đầu tư chưa thể bàn giao cọc giải phóng mặt bằng tại hiện trường gây khó khăn cho việc triển khai công tác bồi thường giải phóng mặt bằng.

Tại phiên họp thứ nhất của Ban Chỉ đạo các công trình trọng điểm Quốc gia tỉnh Gia Lai chiều ngày 5/8, Bí thư Tỉnh ủy Gia Lai Hồ Quốc Dũng nhấn mạnh, cùng với Dự án Đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Quy Nhơn - Pleiku, Dự án Đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam qua địa bàn tỉnh là 2 dự án trọng điểm quốc gia, sau khi hoàn thành sẽ mở ra cơ hội mới cho phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Ban Chỉ đạo các công trình trọng điểm Quốc gia tỉnh Gia Lai vừa tổ chức họp phiên thứ nhất liên quan đến các công tác chuẩn bị triển khai 2 dự án trọng điểm. Ảnh: Minh Ngọc.

Do đó, Bí thư Tỉnh uỷ  Gia Lai đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo các sở, ngành chức năng hướng dẫn các địa phương ban hành bảng giá đất, đây là cơ sở, căn cứ để thực hiện giải phóng mặt bằng. Cùng với đó, UBND tỉnh khẩn trương xây dựng phương án đền bù; công tác cắm mốc; quy hoạch các khu tái định cư; quy hoạch quỹ đất xung quanh 2 nhà ga dự án đường sắt cao tốc Bắc - Nam; quy hoạch các bãi đổ thải khi thực hiện dự án

Đối với Dự án Đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam qua địa bàn tỉnh, Bí thư Tỉnh ủy Gia Lai giao Trung tâm Phát triển quỹ đất chịu trách nhiệm giải phóng mặt bằng; Sở Tài chính cân đối, bố trí nguồn vốn trong kế hoạch trung hạn, chuẩn bị sẵn sàng ứng tiền để giải phóng mặt bằng; Sở Nông nghiệp và Môi trường chỉ đạo các chủ đầu tư chuẩn bị sẵn các mỏ đất để sẵn sàng cho việc khởi công xây dựng…