Né tránh minh bạch thông tin

Trong số báo 76 (3371) ra ngày 25/6/2018, Báo Đầu tư có bài viết phản ánh về những tranh cãi trong công tác lựa chọn nhà thầu gói thầu mua sắm thủy tinh thể nhân tạo đơn tiêu do Bệnh viện Mắt TP.HCM đóng vai trò là bên mời thầu.

Để tìm hiểu quan điểm chính thức của bên mời thầu, phóng viên Báo Đầu tư có cuộc làm việc với lãnh đạo Bệnh viện Mắt TP.HCM, nhưng rất tiếc, đại diện đơn vị này đã thẳng thừng từ chối cung cấp Báo cáo đánh giá hồ sơ dự thầu, bất chấp tài liệu này đã hết thời hiệu bảo mật theo luật định.

.

Trong cuộc tiếp xúc chóng vánh với phóng viên, ông Phí Duy Tiến, Phó giám đốc Bệnh viện Mắt TP.HCM chỉ khẳng định “Bệnh viện thực hiện theo đúng luật định, đầy đủ và chính xác quy trình”. Tuy nhiên, vị lãnh đạo này từ chối lý giải thế nào là đúng quy trình và chính xác ra sao trước làn sóng kiến nghị trái chiều gay gắt từ nhiều nhà thầu. 

Cần nhắc lại rằng, bên mời thầu, thay vì phải gửi thông báo kết quả chấm thầu kỹ thuật cho các nhà thầu như quy định tại khoản 4, Điều 5, Thông tư 23/2015/TT - BKHĐT ngày 21/12/2015 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, thì 5 phút trước khi mở hồ sơ đề xuất tài chính, đơn vị này mới niêm yết danh sách. Dù thực tế như vậy, nhưng ông Tiến vẫn khẳng định, “Bệnh viện Mắt đã thông báo tới các nhà thầu và nhà thầu nào có thắc mắc, Bệnh viện sẽ trả lời”.

Để giải đáp ý kiến của một số nhà thầu về việc “đánh giá hồ sơ dự thầu không căn cứ tiêu chí quy định trong hồ sơ mời thầu” và “không công khai các tiêu chí đánh giá hàng mẫu”, ông Phí Duy Tiến khẳng định rằng, “Tổ chuyên gia và Tổ thẩm định đấu thầu đã làm việc nghiêm túc và độc lập. Các thông tin đều chính xác, các tiêu chí rõ ràng”. 

Tuy nhiên, khi phóng viên Báo Đầu tư yêu cầu giải thích về việc sử dụng 2 tiêu chí “lọc ánh sáng xanh” và “mẫu mới chưa sử dụng tại bệnh viện, tại sao không sử dụng tại nước sản xuất” để loại nhà thầu một nhà thầu (yêu cầu không nêu tên), thì ông Tiến… từ chối giải thích!

Về nghi vấn chia nhỏ gói thầu thành nhiều phần/lô dù, nhiều phần/lô có cấu hình kỹ thuật giống nhau, vị lãnh đạo Bệnh viện Mắt TP.HCM lý giải rằng, việc phân chia là phù hợp dựa trên yêu cầu điều trị rất đa dạng, thắc mắc của các nhà thầu là do “các nhà thầu không có chuyên môn”.  

“Độc diễn” thắng thầu và nguy cơ đối mặt với cơ quan điều tra

Trong lúc ngờ vực về tính công bằng, minh bạch của cuộc thầu này đang “nóng hừng hực”, khi nhiều nhà thầu liên tiếp khiếu nại tới các cơ quan chức năng, thì ngày 25/6/2018, lãnh đạo Bệnh viện Mắt TP.HCM ban hành Quyết định số 358/QĐ - BVM (Quyết định 358) phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu.  

Theo Quyết định 358, 6 nhà thầu chia nhau thắng thầu 14 trong tổng số 32 phần/lô của gói thầu (18 phần/lô chưa lựa chọn được nhà thầu) với tổng giá trị 98,4 tỷ đồng. Cũng theo quyết định trên, 33 lượt nhà thầu trượt vì lý do không đáp ứng yêu cầu hồ sơ mời thầu về tiêu chuẩn kỹ thuật, năng lực kinh nghiệm; 1 nhà thầu trượt thầu vì hồ sơ dự thầu không hợp lệ và  8 lượt nhà thầu đề xuất giá cao hơn giá kế hoạch của phần dự thầu.

Nhận xét về kết quả “chung cuộc” của cuộc thầu, đại diện một nhà thầu cho biết, ngoài những bất cập như đã nêu trên, việc chủ đầu tư không công khai các tiêu chí đánh giá hàng mẫu đã tạo thêm nhiều “hạt sạn” rất đáng quan ngại.

“Bệnh viện Mắt TP.HCM không công khai giá kế hoạch để các nhà thầu biết và hơn nữa việc xây dựng giá kế hoạch không bám sát thực tế. Đi thi đề bài phải công khai, nhưng ở đây, tiêu chí đánh giá hàng mẫu đã bị bên mời thầu giấu nhẹm”, nhà thầu C. nói và cho biết, hệ quả của những việc trên đã khiến giá trúng thầu ở các phần thầu cao hơn giá thực tế ngoài thị trường từ 400.000 - 1,5 triệu đồng/1 thủy tinh thể. Kết quả là, quỹ bảo hiểm y tế và bệnh nhân sẽ phải tốn thêm chi phí khi chữa bệnh.

Điểm đáng chú ý nữa trong Quyết định 358 là, Hội đồng thầu Bệnh viện Mắt TP.HCM đã dùng tiêu chí cũ để chấp thuận cho nhà thầu Công ty TNHH Thương mại Tâm Hợp trúng thầu phần 24, với giá trị lên tới 25,2 tỷ đồng. 

Cụ thể, tiêu chí cũ trong hồ sơ mời thầu quy định 5 tiêu chí cho “thủy tinh thể nhân tạo đơn tiêu mềm 1 mảnh”, thì tại Văn bản số 61/BVM - BVM ngày 12/2/2018 của Bệnh viện Mắt TP.HCM đã sửa đổi hồ sơ mời thầu, theo đó, chỉ số “đặt qua vết mổ nhỏ hơn hoặc bằng 1,8 mm” được điều chỉnh thành “đặt qua vết mổ lớn hơn hoặc bằng 1,8 mm”. Tuy nhiên, theo danh sách các nhà thầu được lựa chọn trúng thầu đính kèm theo Quyết định 358 cho thấy, Hội đồng thầu lại “ưu ái” khi vẫn dùng tiêu chí cũ “đặt qua vết mổ  nhỏ hơn hoặc bằng 1,8 mm” để nhà thầu Tâm Hợp lọt qua vòng kỹ thuật và thắng thầu trong vòng chấm tài chính bởi… “độc diễn”!   

Cuối tuần qua, thông tin cho Báo Đầu tư, đại diện nhà thầu C. cho biết, họ đang tiến hành các thủ tục cần thiết để gửi đơn tố cáo tới cơ quan chức năng, bởi “những khuất tất tại cuộc thầu này có dấu hiện của tham nhũng và lợi ích nhóm”. 

Liên quan tới sự việc trên, Báo Đầu tư cũng nhân được phản ánh của 3 nhà thầu khác và văn bản của Bảo hiểm Xã hội TP.HCM.