Cụ thể, vào chiều ngày 5/10, hai bé trai sinh đôi, 19 tháng tuổi, trú tại Hà Nội, được phát hiện rơi xuống ao gần nhà. Thời điểm được vớt lên, bé M.Đ trong tình trạng tím tái, ngừng thở.

Bệnh viện Nhi Trung ương tiếp nhận nhiều ca nhập viện trong tình trạng nguy kịch vì đuối nước, trong đó có trường hợp hai anh em sinh đôi tử vong thương tâm.

Gia đình nhanh chóng tiến hành sơ cứu tại chỗ bằng phương pháp ép tim, thổi ngạt trong khoảng 10 phút theo những kiến thức được tuyên truyền trước đó, thay vì thực hiện động tác dốc ngược và chạy vòng quanh như nhiều người vẫn lầm tưởng. Tuy nhiên, do không thành thạo kỹ thuật nên nhịp tim của trẻ vẫn chưa trở lại.

Trên đường đến trạm y tế xã và bệnh viện địa phương, người thân tiếp tục duy trì ép tim và thổi ngạt. Sau khoảng 10 phút cấp cứu tại cơ sở y tế, trẻ có tim trở lại, được đặt nội khí quản, sử dụng thuốc vận mạch và chuyển đến Bệnh viện Nhi Trung ương.

Tại đây, các bác sỹ đã nỗ lực cứu chữa bằng các biện pháp hồi sức tích cực như thở máy, lọc máu, kiểm soát thân nhiệt theo đích. Tuy nhiên, sau 4 ngày điều trị, trẻ rơi vào tình trạng suy đa cơ quan, tổn thương não không hồi phục và hôn mê sâu, không qua khỏi.

Người anh song sinh của bé M.Đ được phát hiện và đưa đi cấp cứu sau đó, chậm khoảng 45 phút. Mặc dù tim đập trở lại sau khi cấp cứu tại bệnh viện địa phương, nhưng khi chuyển đến Bệnh viện Nhi Trung ương, bé đã trong tình trạng hôn mê sâu, đồng tử giãn tối đa, được xác định mất não.

Gia đình đã xin đưa bé về trong đêm. Cả hai trường hợp đều tử vong do tổn thương não không hồi phục và suy đa cơ quan kéo dài vì thiếu oxy.

Từ sự việc đau lòng này, Ths.Trần Bá Dũng (Khoa Điều trị tích cực Nội khoa, Bệnh viện Nhi Trung ương) khuyến cáo, mùa mưa lũ là thời điểm nguy hiểm cao đối với trẻ nhỏ vì môi trường xung quanh tiềm ẩn nhiều rủi ro như nước ngập sâu, ao hồ tràn bờ, cống rãnh lộ thiên…

Trẻ nhỏ vốn tò mò, hiếu động, chưa có nhận thức đầy đủ về nguy hiểm nên rất dễ gặp tai nạn nếu không được giám sát chặt chẽ.

Các bậc cha mẹ, người chăm sóc cần tuyệt đối không rời mắt khỏi trẻ, đặc biệt trong điều kiện thời tiết bất thường. Nơi trẻ sinh hoạt và vui chơi cần được di chuyển lên cao, tránh xa khu vực ngập nước hoặc ao hồ.

Các vật dụng chứa nước như xô, chậu, chum, bể cần được đậy kín, để ngoài tầm với của trẻ nhỏ. Ao, hồ, giếng khơi phải có rào chắn an toàn để phòng ngừa trẻ tiếp cận.

Ngoài ra, phụ huynh cần chủ động trang bị kỹ năng phòng chống đuối nước cho trẻ từ lớp 1 trở lên, bao gồm dạy bơi an toàn, hướng dẫn trẻ nhận biết các khu vực nguy hiểm, không chơi đùa hoặc tự ý tắm ở ao hồ, sông suối. Trẻ lớn cần được giáo dục không trêu đùa, xô đẩy khi đang bơi hoặc tham gia các hoạt động dưới nước.

Đặc biệt, trong các trường hợp trẻ bị đuối nước, việc sơ cấp cứu ban đầu là yếu tố sống còn. Bác sỹ Dũng nhấn mạnh rằng não người chỉ có thể chịu đựng thiếu oxy trong khoảng 4-5 phút.

Nếu không được cấp cứu kịp thời và đúng cách, nguy cơ tổn thương não vĩnh viễn hoặc tử vong là rất cao. Do đó, khi gặp trẻ bị đuối nước ngừng thở, cần lập tức tiến hành ép tim, thổi ngạt đúng kỹ thuật và duy trì liên tục cho đến khi có hỗ trợ y tế chuyên sâu. Tuyệt đối không dốc ngược trẻ lên và chạy vòng quanh một cách làm sai lầm và nguy hiểm vẫn còn phổ biến ở nhiều địa phương.

Sau sự cố, người nhà hai nạn nhân chia sẻ trong đau xót, chỉ vài phút lơ là, chúng tôi đã mất cả hai đứa con. Đây là bài học quá đắt. Mong các gia đình khác đừng chủ quan, hãy luôn trông chừng con trẻ, nhất là sau mưa bão.

Tai nạn đuối nước là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ em tại Việt Nam và hoàn toàn có thể phòng tránh nếu người lớn có kiến thức và sự cẩn trọng.

Sự việc đau lòng này là lời cảnh tỉnh mạnh mẽ, nhấn mạnh sự cần thiết của giám sát chặt chẽ, kỹ năng phòng chống và sơ cứu đúng cách để bảo vệ an toàn tính mạng cho trẻ nhỏ.

Theo các chuyên gia y tế, khi xảy ra đuối nước, việc sơ cứu ban đầu là hết sức quan trọng. Trong trường hợp này, vác nạn nhân đuối nước dốc ngược nạn nhân xuống là cách sơ cứu chưa phù hợp.

Với cách sơ cứu như vậy nhiều người lầm tưởng động tác này giúp loại bỏ nước ra khỏi hệ hô hấp của trẻ và giúp trẻ có thể tự thở được.

Tuy nhiên, việc đó chỉ làm chậm trễ các bước sơ cứu quan trọng hơn, bao gồm hồi sức tim phổi. Lượng nước đi vào phổi khi bị đuối nước thường không nhiều và có thể được thải ra ngoài khi thực hiện ép tim ngoài lồng ngực và khi trẻ có thể tự thở. Trì hoãn việc hô hấp nhân tạo và ép tim ngoài lồng ngực làm tăng nguy cơ tổn thương não không hồi phục do thiếu oxy.

Để cấp cứu đuối nước theo bác sĩ, việc cần làm đầu tiên trong sơ cứu trẻ đuối nước là đưa trẻ lên khỏi mặt nước. Sau đó đánh giá tình trạng của trẻ xem trẻ có ngừng thở, ngừng tim hay không.

Nếu có, cần nhanh chóng tiến hành hồi sinh tim phổi đồng thời báo người xung quanh gọi cấp cứu 115.

Vị trí ép tim: Trên xương ức, ngang với đường nối 2 núm vú. Ấn xuống ngực sâu khoảng 1/3 -1/2 lồng ngực. Tốc độ ép tim 100 lần/phút. Nếu chỉ có một mình bạn cấp cứu: Hãy thực hiện 30 lần ép tim, sau đó thổi ngạt 2 lần.

Nếu có 2 người cấp cứu: Hãy thực hiện 15 lần ép tim, sau đó thổi ngạt 2 lần. Sau mỗi 2 phút cần đánh giá lại xem trẻ có thở lại hay không, có mạch không? Sau khi trẻ có nhịp tim và nhịp thở trở lại, cần nhanh chóng đưa trẻ đến các cơ sở y tế để kiểm tra chức năng sau hồi sinh tim phổi.

Được biết thời gian qua rất đau lòng khi chỉ trong một thời gian ngắn tại các điểm nghỉ dưỡng (khách sạn, căn hộ nghỉ dưỡng) đã xảy ra 2 vụ đuối nước khiến 3 trẻ gặp nguy hiểm.

Đáng tiếc, ở vụ việc thứ nhất, do không được phát hiện kịp thời và sơ cứu đúng cách, 2 cháu bé là con của một cặp vợ chồng thuê căn hộ nghỉ dưỡng đã không qua khỏi.

Đây là lời cảnh báo đối với các bậc phụ huynh khi đưa trẻ đi nghỉ dưỡng ở những nơi có bể bơi, biển, hồ ao, sông ngòi...: phụ huynh cần phải hết sức chú ý, không rời mắt các cháu trong quá trình bơi lội để tránh các tình huống đáng tiếc xảy ra.

TS. Lê Ngọc Duy, Trưởng khoa Cấp cứu và Chống độc, Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết, vài phút đầu là thời gian vàng để cấp cứu trẻ đuối nước.

Việc sơ cứu không đúng sẽ gây chậm trễ khoảng thời gian cấp cứu này thậm chí gây thêm các tổn thương cho trẻ. Có một số trường hợp sau thấy trẻ tỉnh lại thì đưa trẻ về nhà nghỉ ngơi. Tuy nhiên, điều này là không nên và vẫn cần đưa trẻ đến các cơ sở y tế để tiếp tục kiểm tra và theo dõi các biến chứng sau đuối nước.

Các dấu hiệu có thể rất khó phát hiện như: khó thở, đau ngực kèm theo ho, cơ thể mệt mỏi, thay đổi hành vi… đặc biệt ở nhóm trẻ nhỏ. Nếu không được phát hiện và xử trí kịp thời các biến chứng có thể làm nặng thêm tình trạng sức khỏe của trẻ.

Vậy làm gì để phòng ngừa đuối nước? Theo TS. Duy, các cơ quan chức năng cần tổ chức tuyên truyền cho mọi người dân cùng tham gia phòng tránh đuối nước trẻ em. Giáo dục kiến thức, kỹ năng (cho trẻ từ lớp 1) phòng, chống đuối nước và dạy trẻ bơi an toàn.

Tuyên truyền cho người chăm sóc trẻ luôn để ý, quản lý, giám sát trẻ mọi lúc, mọi nơi. Loại bỏ nguy cơ đuối nước cho trẻ em tại cộng đồng, gia đình, trường học.

Các khu vực bơi công cộng phải được giám sát bởi nhân viên cứu hộ được huấn luyện về các kỹ thuật cứu hộ.

Ao, hồ, dụng cụ chứa nước trong gia đình phải có rào chắn, nắp đậy. Có các biển cảnh báo tại các sông ngòi, hồ nước,... nơi công cộng.

Giáo dục, hướng dẫn cho trẻ lớn nhận biết các nơi nguy hiểm có nguy cơ cao xảy ra đuối nước. Cần tuyên truyền phổ biến các biện pháp phòng ngừa và sơ cứu đúng cho người dân. Tổ chức các lớp cấp cứu cơ bản cho cộng đồng.