Mô hình HTX chuẩn thế giới

Mọi việc bắt đầu từ tháng 9/2011, tổ chức phi chính phủ hỗ trợ phong trào hợp tác xã thế giới của Canada có tên gọi Socodevi đã mang mô hình HTX trong trường học đến giới thiệu với sinh viên của trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn TP.HCM. Ban giám hiệu nhà trường nhận thấy đây là một mô hình hay, nên giao Đoàn thanh niên phối hợp với Phòng Hợp tác quốc tế của trường nghiên cứu để thực hiện. Trường đã thành lập một nhóm sinh viên là cán bộ đoàn trường để tiếp cận nghiên cứu mô hình này.

Tổ chức Socodevi không chỉ nhiệt tình giới thiệu mô hình HTX này, mà họ còn tích cực hỗ trợ nhóm về kinh nghiệm xây dựng HTX, cử chuyên gia trực tiếp tập huấn đội ngũ ban đầu và còn tài trợ về tài chính. Nhóm đã được Tổ chức Socodevi mời sang Canada để tham quan, học tập 6 mô hình thành công của họ. Sau chuyến đi “mục sở thị”, cả nhóm đã cảm nhận được tiềm năng rất lớn của mô hình này, tiếp cận cách tổ chức chuyên nghiệp của sinh viên nước bạn, học hỏi cách điều hành mỗi mô hình.

Cửa hàng tích hợp cà phê sách - Youth Station luôn đông khách.

Mô hình hợp tác xã trong trường học được tổ chức Socodevi sáng lập đã có bề dày lịch sử gần 50 năm với sự liên kết chặt chẽ giữa 62 trường đại học, tạo thành một liên hiệp rất phát triển tại Canada, sinh viên xem hợp tác xã trong trường học như một dịch vụ mặc định. Theo đó, nhà trường chỉ cung cấp việc giáo dục, đào tạo chuyên môn, còn việc cung cấp dịch vụ để phục vụ cho sinh viên đều do HTX đảm trách. Tất cả các sinh viên khi đóng tiền học, đều buộc phải đóng một khoản tiền gọi là góp vốn xây dựng hợp tác xã.

Sau một thời gian nghiên cứu, học hỏi và tham vấn các thủ tục pháp lý, ngày 22/5/2013, HTX Thanh niên (Youthcoop) chính thức thành lập, do sinh viên góp vốn và làm chủ. HTX có điều lệ hoạt động và được cấp giấy phép kinh doanh. Tuy nhiên, phải đến ngày 3/11/2015 thì “sản phẩm” đầu tiên có tên Youth Station mới khai trương, đánh dấu thành quả đầu tiên của HTX.

Youth Station có không gian lý tưởng, đầy đủ tiện nghi, phục vụ chuyên nghiệp trên diện tích 200 m2, trong đó có tới 40 m2 được bố trí dành riêng cho không gian sách, diện tích còn lại được sử dụng để phục vụ café với bàn ghế và quầy bar.

Cửa hàng tích hợp cà phê sách - Youth Station cung cấp các dịch vụ như: giáo trình học tập đại cương, chuyên ngành, tiếng Anh không chuyên, truyện ngắn, tiểu thuyết của các tác giả trẻ đang được nhiều người hâm mộ; văn phòng phẩm, túi xách, ba lô; cà phê, thức uống giải khát. Nơi đây còn cung cấp dòng sản phẩm quà lưu niệm có in tên và logo trường. Ngoài ra, sinh viên có thể sử dụng địa điểm này để hội họp, tổ chức sự kiện cùng các dịch vụ đi kèm miễn phí khác như máy lạnh, nước lọc, wifi…

Là mô hình trong trường học nên Youth Station mang nét đặc trưng theo đúng khung chuẩn trên thế giới, mỗi thành viên của HTX được cấp một thẻ thành viên dùng để mua hàng giống như thẻ khách hàng tại các siêu thị.

Trở thành xã viên chỉ với 80.000 đồng

Với 80.000 đồng, sinh viên sẽ trở thành xã viên của HTX Thanh niên, trong đó 50.000 đồng là vốn góp, số còn lại là phí làm thẻ, phí quản lý thành viên. Quyền lợi của xã viên là được sử dụng các dịch vụ của HTX với mức giá ưu đãi nhất. Đặc biệt, xã viên có quyền ứng cử vào Ban lãnh đạo HTX, làm quản lý các loại hình dịch vụ của HTX. Đây là cơ hội để các bạn sinh viên được trải nghiệm thực tế và học hỏi được nhiều lĩnh vực như kinh doanh, quản trị, kế toán, marketting…

Hơn nữa, khi trở thành xã viên, sinh viên sẽ có nhiều cơ hội làm việc nhóm, nâng cao trách nhiệm cá nhân trước tập thể và chủ động hơn với các hoạt động cộng đồng khác. Xã viên sẽ được ưu tiên để trở thành nhân viên làm việc bán thời gian trong các mô hình dịch vụ của HTX với mức thu nhập hấp dẫn.

Chị Nguyễn Thị Hoàng Triều, Chủ tịch Hội đồng Quản trị HTX Thanh niên cho biết, sau thành công của Youth Station, để phù hợp với xu hướng năng động và thị hiếu đa dạng của các bạn sinh viên, HTX sẽ có thêm Youth Food hay Youth Canteen (dịch vụ ăn uống), Youth Travel (dịch vụ du lịch)… Nhớ lại những ngày đầu, chị Triều cho biết, khó khăn lớn nhất mà Nhóm sáng lập gặp phải chính là sức ép quá lớn từ sự thành công của mô hình HTX tại nước ngoài đã trải qua chặng đường lịch sử gần 50 năm, hơn thế, họ còn có sự liên kết đặc biệt giữa 62 trường đại học để tạo thành một liên hiệp.

Một khó khăn nữa, đó là đội ngũ sáng lập đều là sinh viên thuộc các ngành nhân văn, không được đào tạo chuyên ngành về kinh tế, nên tất cả đều mò mẫm. Về mặt pháp lý, giai đoạn 2012 - 2014 là giai đoạn chuyển tiếp của Luật Hợp tác xã, nên dù ngày 22/5/2013 Đại hội HTX Thanh niên đã chính thức thành lập, nhưng vẫn phải đợi một năm sau đó mới được cấp giấy phép kinh doanh. Số lượng thành viên lúc sơ khai chỉ là 30 người, hiện tại là 120 người và dự kiến đến tháng 10/2016 sẽ đạt 500 thành viên.

Đánh giá cao về mô hình này, TS. Nguyễn Khắc Cảnh, Phó hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn TP.HCM, cho rằng, một trường đại học tiên tiến không chỉ là nơi đào tạo chất lượng, mà còn là môi trường để sinh viên có cơ hội trải nghiệm những dịch vụ tốt nhất về sinh hoạt, rèn luyện kỹ năng và giải trí. “Ngay từ những ngày đầu tiếp cận mô hình này, Ban giám hiệu đã ủng hộ việc thực hiện dự án”, ông Cảnh nói.

Được biết, mô hình này sẽ được mở thêm 2 hợp tác xã nữa ở 2 trường đại học khác.