Trong xu thế xây dựng môi trường làm việc văn minh, hiện đại và bền vững, mô hình “Công sở xanh - sạch - đẹp, không khói thuốc” đang được nhiều cơ quan, đơn vị triển khai mạnh mẽ.

Các cơ sở y tế đang tích cực thực hiện mô hình cơ sở y tế không khói thuốc.

Không chỉ đơn thuần là nơi chăm sóc sức khỏe cho người dân, các cơ sở y tế ngày nay đang từng bước trở thành những không gian sống lành mạnh, trong lành và thân thiện với môi trường.

Mô hình “Cơ sở y tế không khói thuốc” được triển khai đồng bộ tại nhiều địa phương trên cả nước, không chỉ kết hợp giữa chất lượng chuyên môn với không gian xanh mát, sạch đẹp mà còn góp phần nâng cao hiệu quả điều trị, cải thiện tinh thần và chất lượng cuộc sống cho người bệnh.

Tại Bệnh viện Việt Nam - Thụy Điển Uông Bí, bên cạnh việc đầu tư nâng cao chất lượng khám chữa bệnh, bệnh viện còn chú trọng thực hiện nghiêm túc các quy định về môi trường và sức khỏe cộng đồng.

Việc “nói không với thuốc lá” được thể hiện rõ qua các biển báo, khu vực cấm hút thuốc và các hoạt động tuyên truyền thường xuyên, góp phần xây dựng môi trường y tế trong lành, an toàn cho bệnh nhân, người nhà và đội ngũ cán bộ y tế.

Song song đó, Bệnh viện đã triển khai hiệu quả công tác quản lý, phân loại và xử lý rác thải y tế, nước thải theo đúng quy chuẩn, góp phần giữ gìn cảnh quan sạch đẹp, bảo vệ môi trường và đảm bảo an toàn trong toàn bộ hoạt động khám chữa bệnh.

Không gian xanh tại bệnh viện cũng được đầu tư bài bản với hệ thống cây xanh phong phú, tiểu cảnh và khu vực thư giãn được bố trí hợp lý, tạo cảm giác dễ chịu, giảm stress cho bệnh nhân và người nhà trong quá trình điều trị.

Bệnh viện Việt Nam - Thụy Điển Uông Bí còn tổ chức nhiều chương trình truyền thông, giáo dục sức khỏe đa dạng, hướng đến khuyến khích người dân thực hiện lối sống lành mạnh, thân thiện với môi trường, trong đó có việc từ bỏ thuốc lá. Những hoạt động này không chỉ nâng cao nhận thức cộng đồng mà còn góp phần giảm thiểu nguy cơ bệnh tật liên quan đến thuốc lá và bảo vệ môi trường sống lâu dài.

Trong khi đó, tại Bệnh viện Sản Nhi tỉnh Phú Thọ, một trong những cơ sở y tế tuyến tỉnh hàng đầu khu vực miền núi phía Bắc việc xây dựng môi trường y tế xanh - sạch - hiện đại cũng đang được triển khai đồng bộ và hiệu quả.

Bệnh viện không chỉ đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế hiện đại mà còn đặc biệt quan tâm đến việc xây dựng không gian thân thiện, gần gũi thiên nhiên nhằm nâng cao trải nghiệm chăm sóc sức khỏe cho phụ nữ và trẻ em.

Đặc biệt, bệnh viện đã thực hiện nghiêm quy định “không khói thuốc trong khuôn viên”, tạo nên một môi trường y tế an toàn, trong lành cho mọi đối tượng, từ phụ nữ mang thai, trẻ sơ sinh đến người cao tuổi. Bệnh viện cũng chú trọng triển khai các dịch vụ tư vấn tâm lý, hỗ trợ tinh thần cho bệnh nhân và gia đình, giúp nâng cao hiệu quả điều trị và chăm sóc toàn diện.

Tại một số đơn vị trực thuộc Bộ Nông nghiệp và Môi trường, mô hình này không chỉ dừng lại ở khẩu hiệu mà đã trở thành một phần trong đời sống công sở thường nhật, góp phần định hình lối sống lành mạnh, tạo dựng không gian làm việc trong lành, văn hóa và đầy tính nhân văn.

Ngay từ khi Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá chính thức có hiệu lực, Viện Khoa học Đo đạc và Bản đồ đã chủ động xác định việc xây dựng môi trường công sở không khói thuốc không chỉ là tuân thủ pháp luật, mà còn là trách nhiệm trong bảo vệ sức khỏe cộng đồng và gìn giữ nếp sống văn minh nơi công sở.

Với tinh thần đó, Viện đã đưa quy định không hút thuốc lá vào quy chế văn hóa công sở, coi đây là một trong những tiêu chí quan trọng để đánh giá cán bộ, đảng viên hằng năm.

Cùng với đó, mô hình công sở xanh được đẩy mạnh bằng việc khuyến khích trồng cây xanh trong phòng làm việc, hành lang, khuôn viên trụ sở, tạo nên những khoảng không gian thân thiện, gần gũi với thiên nhiên, góp phần làm dịu đi áp lực công việc, đồng thời nâng cao chất lượng môi trường lao động.

Điều đặc biệt làm nên sự thành công của mô hình không nằm ở các quy định hành chính, mà ở sự thay đổi nhận thức và hành vi của mỗi cán bộ, công chức, viên chức và người lao động.

Thay vì cưỡng chế, Viện lựa chọn hình thức tuyên truyền sâu rộng, thông qua các buổi sinh hoạt chuyên đề, các cuộc thi tìm hiểu về tác hại thuốc lá, tọa đàm, ký cam kết cá nhân… để mỗi người hiểu rõ về tác động tiêu cực của khói thuốc đối với sức khỏe bản thân và những người xung quanh.

Từ nhận thức chuyển thành hành động, từng cán bộ đã dần hình thành thói quen chủ động nói không với thuốc lá tại nơi làm việc, từ bỏ thói quen hút thuốc lâu năm, góp phần xây dựng một môi trường công sở thực sự lành mạnh và an toàn.

Sau một thời gian triển khai, mô hình đã ghi nhận nhiều kết quả rõ rệt. Số lượng người hút thuốc tại công sở giảm đáng kể. Không còn tình trạng hút thuốc trong phòng làm việc, phòng họp, hành lang. Không khí văn phòng trở nên trong lành, dễ chịu hơn, tinh thần làm việc của cán bộ, công chức được cải thiện tích cực.

Có người từng hút một gói thuốc mỗi ngày, nay đã cắt giảm còn vài điếu, và không ít người đã quyết tâm bỏ hẳn thuốc. Đáng nói hơn, việc từ bỏ thuốc không chỉ mang lại lợi ích cho bản thân, mà còn nhận được sự ủng hộ, đồng thuận từ gia đình, đồng nghiệp, điều tạo nên động lực bền vững và sâu sắc nhất.

Không riêng Viện Khoa học Đo đạc và Bản đồ, Cục Viễn thám quốc gia cũng là đơn vị đi đầu trong việc xây dựng môi trường công sở không khói thuốc.

Tại đây, công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá được gắn kết chặt chẽ với các tiêu chí xây dựng cơ quan văn hóa, xanh - sạch - đẹp - an toàn.

Lãnh đạo Cục đặc biệt quan tâm, chỉ đạo sát sao và lồng ghép nội dung này vào trong các hoạt động thường niên, sinh hoạt công đoàn, sinh hoạt chuyên môn. Các bảng biển “Cấm hút thuốc” được treo trang trọng tại hành lang, phòng họp, phòng làm việc. Những thông điệp truyền thông được thể hiện sinh động, dễ tiếp cận, từ đó nâng cao ý thức và trách nhiệm của mỗi cán bộ, viên chức.

Những thay đổi về hành vi đã dần trở thành nếp sống. Nếu như trước kia, việc hút thuốc trong giờ làm việc vẫn còn phổ biến, thì nay, thói quen đó đã được thay thế bằng sự tự giác và tôn trọng không gian chung.

Cán bộ tự ý thức hơn trong hành động của mình, không còn khói thuốc len lỏi trong các phòng làm việc, không còn sự khó chịu hay ám ảnh vì mùi thuốc trong những cuộc họp kéo dài. Mỗi người đều thấy rõ giá trị của môi trường không khói thuốc, không chỉ tốt cho sức khỏe mà còn mang lại cảm giác chuyên nghiệp, hiện đại, văn minh cho toàn thể cơ quan.

Để duy trì và nhân rộng mô hình, các đơn vị đã và đang tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, đưa nội dung phòng, chống tác hại của thuốc lá vào tiêu chí thi đua cuối năm.

Những tập thể, cá nhân có sáng kiến hay, thực hiện tốt mô hình sẽ được khen thưởng kịp thời, tạo động lực nhân rộng phong trào.

Cùng với đó, việc khuyến khích cán bộ xây dựng “góc làm việc xanh - sạch - đẹp” cũng được đẩy mạnh, hướng đến một không gian làm việc không chỉ sạch về hình thức mà còn “sạch” cả trong lối sống, suy nghĩ và hành vi.

Từ những hành động cụ thể, bền bỉ và nhất quán, mô hình “Công sở xanh - sạch - đẹp, không khói thuốc” đã và đang trở thành một chuẩn mực mới trong văn hóa công sở tại các đơn vị ngành đo đạc, bản đồ và viễn thám quốc gia.

Mỗi tấm biển “Cấm hút thuốc” được treo, mỗi chậu cây xanh được trồng, mỗi buổi sinh hoạt được tổ chức đều là một phần của quá trình chuyển đổi, từ nhận thức đến hành động, từ cá nhân đến tập thể, từ khẩu hiệu đến văn hóa nội tại.

Theo kết quả khảo sát cho thấy, sau hơn một thập kỷ thực hiện Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, tỷ lệ phơi nhiễm khói thuốc thụ động tại các cơ sở y tế đã giảm từ 23,6% (năm 2010) xuống còn 21,3% (năm 2023); trong khi đó, tỷ lệ người dân được tư vấn bỏ thuốc khi đến khám, chữa bệnh đã tăng mạnh từ 40,5% lên 90%.

Qua 13 năm thực hiện Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, cùng với sự chỉ đạo quyết liệt từ Chính phủ, sự hỗ trợ của Tổ chức Y tế Thế giới và các đối tác quốc tế, nhiều cơ sở y tế tại Việt Nam đã chủ động triển khai các giải pháp đồng bộ như hoàn thiện hệ thống biển báo, tăng cường truyền thông, tư vấn bỏ thuốc, kiểm tra giám sát, và lồng ghép tiêu chí không hút thuốc vào đánh giá thi đua.

Những nỗ lực này đã góp phần tạo nên một môi trường điều trị an toàn, thân thiện và tích cực tác động đến hành vi của người bệnh cũng như cán bộ y tế.

Tuy nhiên, trong bối cảnh các sản phẩm mới như thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng ngày càng len lỏi vào giới trẻ với chiến lược tiếp thị tinh vi, cuộc chiến chống lại tác hại của thuốc lá càng trở nên cam go hơn bao giờ hết.