Bán khoản đầu tư ngoài ngành và một phần cảng

Trong nỗ lực mở rộng hệ sinh thái lĩnh vực cảng biển, những năm gần đây, Viconship (mã VSC) đẩy mạnh vay nợ, phát hành thêm cổ phiếu để bổ sung nguồn vốn triển khai chiến lược mua bán - sáp nhập (M&A) các doanh nghiệp cùng ngành, cùng chuỗi giá trị.

Cụ thể, giai đoạn năm 2023 và đầu năm 2024, Viconship hoàn tất đầu tư 3.178,4 tỷ đồng để mua 99,99% vốn điều lệ tại Công ty TNHH Cảng Nam Hải Đình Vũ - đơn vị sở hữu cảng Nam Hải Đình Vũ; giai đoạn cuối năm 2024 đầu tư 365,1 tỷ đồng để mua 40,01% vốn điều lệ tại Công ty cổ phần Vận tải biển Vinaship.

Đầu năm 2025, nhóm cổ đông Viconship nâng sở hữu 15,31% vốn điều lệ tại Công ty cổ phần Vận tải và Xếp dỡ Hải An và đề cử Chủ tịch Viconship là ông Nguyễn Xuân Dũng và Tổng giám đốc Viconship là ông Tạ Công Thông vào HĐQT Hải An tại Đại hội đồng cổ đông ngày 26/6 tới.

Lý giải việc tập trung đầu tư vào doanh nghiệp vận tải như Hải An, Vinaship, Viconship cho biết, những năm qua, đã tìm kiếm cơ hội và thực hiện đầu tư vào các doanh nghiệp có cùng ngành nghề để bổ sung năng lực kinh doanh chuỗi logistics. Trong đó, Vinaship và Hải An đều là các mắt xích quan trọng để Viconship hoàn thiện chuỗi cung ứng của mình.

Trái với động thái đẩy mạnh thực hiện chiến lược M&A, Viconship có dấu hiệu bắt đầu bán đi một số khoản đầu tư và vốn tại đơn vị thành viên. Trong đó, hai công ty con của Viconship (Công ty TNHH một thành viên Trung tâm Logistics Xanh và Công ty TNHH một thành viên Dịch vụ Cảng Xanh) đã góp vốn với Tập đoàn T&D Group để triển khai Dự án Khách sạn Hyatt Place Hải Phòng năm 2022.

Tuy nhiên, nửa đầu năm 2024, nhóm công ty của Viconship đã rút vốn khỏi dự án trên và thanh lý hợp đồng hợp tác đầu tư. Đồng thời, Tập đoàn T&D Group hoàn trả số tiền góp vốn là 823,6 tỷ đồng cho nhóm Viconship năm 2024 và nhóm chính thức rút vốn khỏi Dự án.

Thêm nữa, Viconship đang lên kế hoạch bán 6.325.000 cổ phiếu Công ty cổ phần Cảng Xanh Vip để giảm sở hữu từ 74,35% về 64,35% vốn điều lệ, giao dịch dự kiến thực hiện tới ngày 18/7. Công ty cổ phần Cảng Xanh Vip là đơn vị sở hữu cảng VIP Green Port (Hải Phòng) - đang hoạt động với 2 bến có tổng chiều dài 400 m, sở hữu bãi container có sức chứa 12.000 TEU…

Áp lực nợ vay “phình to”

Cùng với quá trình thâu tóm, Viconship cũng thực hiện nhiều giải pháp tăng vốn như chào bán cho cổ đông hiện hữu tỷ lệ 1:1 trong năm 2024, tương ứng huy động 1.333,96 tỷ đồng và tính tới ngày 31/3/2025, tổng nợ vay lên tới 2.115,25 tỷ đồng, bằng 41,3% vốn chủ sở hữu.

Được biết, kể từ năm 2021 không sử dụng nợ vay, từ năm 2022 tới nay, Viconship liên tục gia tăng nợ vay, tỷ lệ nợ vay đã vượt trung bình ngành. Trong đó, riêng năm 2024, tỷ lệ nợ vay lên tới 39,8%, cao hơn trung bình ngành là 21%.

Tính tới cuối năm 2024, Viconship sở hữu 4 cảng lớn gồm VIP Green, Nam Hải Đình Vũ, Green Port và VIMC Đình Vũ, với tổng công suất 2,6 triệu TEU/năm, chiếm 30% cụm cảng tại Hải Phòng, là doanh nghiệp cảng lớn tại khu vực.

Tuy nhiên, tại khu vực Hải Phòng, các chủ đầu tư lớn đang đồng loạt triển khai và dự kiến sớm đưa vào vận hành các cảng lớn. Trong đó, Dự án cảng Lạch huyện 3-4 với tổng vốn đầu tư 6.946 tỷ đồng, công suất 1,1 triệu TEU/năm, dự kiến đi vào hoạt động đầu năm 2025. Dự án cảng Lạch huyện 5-6 với vốn đầu tư 8.951 tỷ đồng, công suất 1,8 triệu TEU/năm, vừa đi vào vận hành đầu năm 2025. Dự án cảng Nam Đình Vũ 3 với tổng vốn đầu tư 2.800 tỷ đồng, công suất 0,7 triệu TEU/năm, dự kiến vận hành năm 2026. Dự án cảng Lạch huyện 7-8 với tổng vốn đầu tư 12.793 tỷ đồng, công suất 1,5 triệu tấn/năm, dự kiến vận hành năm 2027.

Nếu 4 dự án trên hoàn thành theo kế hoạch, giai đoạn 2025-2027, cụm cảng Hải Phòng sẽ nâng công suất khoảng 5,1 triệu TEU/năm - vượt tổng công suất hiện hữu của 4 cảng mà Viconship đang sở hữu và gây áp lực cạnh tranh gay gắt đối với khu vực.

Thêm nữa, Viconship đánh giá, các cảng mới đi vào hoạt động nhưng chưa có nguồn hàng ổn định, khiến hiệu quả khai thác chưa cao. Đồng thời, việc nguồn cung cảng gia tăng sẽ tạo áp lực lớn lên Viconship trong việc duy trì thị phần và lợi thế cạnh tranh.