Lương Thị Thu Huyền, Đồng sáng lập, giám đốc điều hành ECO Solutions

Biến rác thải thực phẩm thành phân bón

“Bạn có biết, mỗi gia đình ở Việt Nam trung bình thải ra bao nhiêu rác hữu cơ mỗi ngày?”, CEO Lương Thị Thu Huyền đặt câu hỏi cho phóng viên Báo Đầu tư trong một lần chia sẻ gần đây. Đáp án chị đưa ra là 1 - 4 kg rác hữu cơ. Điều đáng quan tâm là, hầu hết lượng rác này đều không được phân loại hay chôn lấp, mà xả thẳng ra môi trường.

Trăn trở với các vấn đề môi trường, 4 năm trước, chị Huyền bắt đầu tìm hiểu về kinh nghiệm phân loại rác tại nguồn, trong đó có rác thực phẩm (hữu cơ). Trong quá trình tìm hiểu, chị tình cờ biết được thông tin về 2 thương hiệu đi đầu là SmartCara (Hàn Quốc) và Oklin International (Hồng Kông, Trung Quốc).

Thời gian đó, Covid-19 bùng phát, phải tự giãn cách tại nhà, chị Huyền quyết định đặt thử một chiếc máy SmartCara về tự nghiên cứu. Chỉ với một vài thao tác đơn giản: cho rác hữu cơ vào máy, ấn nút, chờ 5 - 7 tiếng, chiếc máy “hô biến” rác thải thực phẩm thành giá thể phân bón.

Khu ban công nhỏ của nhà chị lúc đó ngập tràn các loại cây, hoa và rau được chăm sóc bằng chính giá thể phân bón từ vỏ rau, củ, quả và thực phẩm thừa. Trong 45 ngày giãn cách, chị Huyền chỉ cần ra nhà rác 2 lần để bỏ những thứ không thể tái chế; rác hữu cơ đã được “người bạn” SmartCara xử lý gọn gàng.

Thế giới ngoài kia rất nhiều người giỏi. Tại sao mình không bắt tay với người giỏi?

- CEO Lương Thị Thu Huyền

Sau giai đoạn thử nghiệm đó, chị Huyền quyết tâm thành lập ECO Solutions, tiên phong kết nối với nhà sản xuất trên thế giới để đưa các thiết bị tái chế hiện đại về Việt Nam. “Tôi mong muốn chia sẻ tới nhiều người đang tìm kiếm giải pháp xử lý rác hữu cơ giống mình, và mong muốn lớn hơn nữa là lan tỏa để mọi người cùng ứng xử với rác - nguồn tài nguyên mới của chúng ta - một cách tốt hơn”, chị Huyền bộc bạch.

Ngoài SmartCara, chị còn nhắm tới Oklin International, thiết bị biến rác thải hữu cơ thành phân bón với công nghệ vi sinh. Nếu SmartCara phù hợp với quy mô hộ gia đình (xử lý 2 - 5 kg rác hữu cơ/lần), thì Oklin International phù hợp với khách hàng doanh nghiệp như nhà máy chế biến thực phẩm, quán cà phê, nhà hàng...

Thiết bị SmartCara hoạt động theo nguyên lý sấy khô, nghiền nhuyễn và khử mùi, trong khi thiết bị Oklin hoạt động theo nguyên lý ủ vi sinh kết hợp nhiệt độ. Cả hai thiết bị đều không gây mùi hôi, hiệu quả và tiết kiệm thời gian, công sức so với phương pháp ủ phân từ rác hữu cơ theo kiểu truyền thống.

Tuy nhiên, việc thuyết phục các hãng lớn đồng ý chọn ECO Solutions là đối tác phân phối độc quyền không hề đơn giản. Ban đầu, cả hai hãng đều từ chối, vì cho rằng, thị trường Việt Nam không có tiềm năng, nhiều người chưa quan tâm đúng mức đến những vấn đề môi trường. Chưa kể, mức giá thấp nhất của SmartCara là 25 triệu đồng/chiếc, con số không hề nhỏ so với thu nhập của nhiều hộ gia đình.

Chị Huyền kiên trì thuyết phục và nhận được cái gật đầu từ đại diện hai hãng để thử nghiệm trong vòng một năm. Trong giai đoạn Covid-19 bùng phát và kéo dài, những chiếc máy xử lý rác hữu cơ thành phân bón được nhiều khách hàng đón nhận, trong đó chủ yếu là các hộ gia đình trẻ, từng có thời gian du học nước ngoài và đã được tiếp cận các công nghệ tương tự.

Sau thời gian hợp tác thử nghiệm, từ năm 2022, ECO Solutions trở thành đối tác chính thức của SmartCara và Oklin. Đến nay, tại Việt Nam, ECO Solutions đã bán ra khoảng 1.000 thiết bị, ở cả quy mô hộ gia đình và doanh nghiệp, trong đó có nhiều khách hàng lớn như Honda Việt Nam, C.P. Việt Nam, Standard Chartered Bank, HSBC, Vinamilk, Mainetti…

Ngoài các dòng máy xử lý rác thải thực phẩm, ECO Solutions còn kết hợp với đối tác tại Malaysia sản xuất enzyme dạng bột để xử lý mỡ, bùn thải đóng tắc dưới đường ống, bồn rửa, giúp làm sạch và khử mùi. Đến nay, giải pháp đã được ứng dụng tại nhiều khách sạn, nhà hàng như JW Marriott Hà Nội, Mövenpick Phú Quốc, 4P’s Pizza, Park Hyatt Đà Nẵng...

Chọn bắt tay với người giỏi

Trước khi dấn thân khởi nghiệp, CEO Lương Thị Thu Huyền có 13 năm làm trưởng đại diện tại Việt Nam cho một tập đoàn hàng đầu thế giới trong lĩnh vực sản xuất và phát triển thiết bị an ninh cao cấp.

Đến năm 2019, chị quyết định nghỉ việc để tìm hướng đi riêng, sau đó tập trung nghiên cứu lĩnh vực mà mình yêu thích là môi trường.

Khi được hỏi vì sao không tự phát triển các công cụ, giải pháp, mà chọn đưa các giải pháp có sẵn trên thế giới về Việt Nam, chị Huyền chia sẻ: “Nếu như chỉ tập trung vào phát triển một sản phẩm, thì mình sẽ chỉ nhìn vào sản phẩm ấy, tầm mắt không thể rộng mở được. Trong khi tôi muốn có cái nhìn bao trùm, hỗ trợ được các hộ gia đình và doanh nghiệp Việt Nam một cách hiệu quả nhất. Thế giới ngoài kia rất nhiều người giỏi. Tại sao mình không bắt tay với người giỏi?”.

Dù không trực tiếp phát triển sản phẩm, nhưng nữ CEO cho biết, ECO Solutions có nhiều cách để sáng tạo trong quá trình hoạt động. Ví dụ, start-up có kế hoạch kết nối với một số bên trung gian, đẩy mạnh hoạt động cho thuê máy tái chế rác thải thực phẩm. Hiện tại, ECO Solutions đang xây dựng nền tảng để kiểm soát hoạt động cho thuê máy.

Khởi nghiệp tay ngang, chị Huyền thừa nhận mình gặp không ít khó khăn. Gần đây, nhiều người tiêu dùng thắt chặt chi tiêu, nên hoạt động kinh doanh của ECO Solutions cũng bị ảnh hưởng. Ngoài ra, vì không có chuyên môn về kinh doanh hay quản lý tài chính, chị cũng trải qua khoảng thời gian chật vật khi không quản lý tốt dòng tiền. Nhưng sau đó, chị may mắn tìm được một nhà đầu tư thiên thần, tin tưởng ECO Solutions sẽ thực hiện tốt sứ mệnh của mình, nên đã rót vốn và đồng hành.

ECO Solutions đang bền bỉ tiến về phía trước. Start-up đã thực hiện tái cơ cấu, tinh giản bộ máy, đồng thời tích cực tham gia chia sẻ trong các hội thảo, tọa đàm về chủ đề môi trường. Nhiều doanh nghiệp, hộ gia đình cũng tự tìm đến ECO Solutions, sau khi người quen của họ sử dụng sản phẩm, thấy hiệu quả và giới thiệu

“ECO Solutions đang tập trung đưa các giải pháp tốt từ nước ngoài về Việt Nam. Hy vọng, trong tương lai, ECO Solutions có thể trở thành cầu nối cho các giải pháp, sản phẩm tốt của Việt Nam ra thế giới”, CEO Lương Thị Thu Huyền bày tỏ.