Theo đó nữ bệnh nhân này có dấu hiệu đột quỵ khi tắm vào lúc khoảng 19 giờ. Ngay sau đó, gia đình gọi xe cấp cứu, đưa bà từ huyện Cái Bè, tỉnh Tiền Giang đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM vào lúc 22 giờ đêm.

Ảnh minh họa.

BS.CKII Trần Lê Thanh Tâm, Khoa Thần kinh, Trung tâm Khoa học Thần kinh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TPHCM, cho biết bà Loan nhập viện trong tình trạng huyết áp tăng cao 180/100 mmHg. Sức cơ tay và chân trái giảm còn 3/5.

“Chúng tôi lập tức phát y lệnh khẩn Code stroke dành riêng cho cấp cứu đột quỵ kết nối các chuyên khoa cấp cứu, thần kinh, chẩn đoán hình ảnh, ưu tiên mở lối đi riêng để cứu người bệnh”, bác sĩ Tâm cho biết.

Kết quả chụp CT 768 lát cắt sọ não loại trừ khả năng người bệnh bị đột quỵ xuất huyết não. Hội chẩn nhanh, các bác sĩ xác định bà Loan bị đột quỵ nhồi máu não cấp giờ thứ 3 (tức từ lúc người bệnh có dấu hiệu đột quỵ đến lúc vào bệnh viện chụp chiếu là 3 giờ).

Đây là thời gian còn nằm trong khung giờ vàng cấp cứu đột quỵ nhồi máu não (3-4,5 giờ đầu, có thể mở rộng hơn trong một số trường hợp).

Chỉ 15 phút sau nhập viện, bà Loan được điều trị bằng thuốc tiêu sợi huyết đường tĩnh mạch ngay tại phòng chụp CT, giúp tái thông mạch máu não sớm, giảm tối đa tổn thương não.

Bệnh nhân không ghi nhận bị tắc mạch máu lớn nên không cần can thiệp nội mạch lấy huyết khối lớn, tiếp tục theo dõi sinh hiệu theo quy trình điều trị thuốc tiêu sợi huyết. Sau 90 phút truyền thuốc tiêu sợi huyết, sức khỏe bà Loan cải thiện rõ rệt. Huyết áp còn 150/90 mmHg, hết yếu liệt.

Sau bốn ngày, bệnh nhân tự đi đứng, nói chuyện, vận động gần như bình thường. Ghi nhận điểm mRS 1 điểm. Thang điểm mRS phản ánh khả năng tự chăm sóc của bệnh nhân sau đột quỵ và các bệnh lý khác của não, với 7 mức độ đánh giá từ 0 đến 6 điểm. Điểm 1 nghĩa là bệnh nhân không có di chứng nặng và có thể thực hiện các động tác, hoạt động thông thường.

Bệnh nhân tiếp tục được tầm soát kỹ các yếu tố nguy cơ tái phát đột quỵ não như siêu âm tim, điện tâm đồ, xét nghiệm mỡ máu. Nếu không có dấu hiệu nguy hiểm, bệnh nhân có thể xuất viện trong vài ngày tới và tái khám sau một tuần, tiếp tục uống thuốc phòng ngừa đột quỵ, kiểm soát tốt huyết áp và các bệnh nền.

Bác sĩ Tâm cho biết thêm, đột quỵ là một tình trạng y tế khẩn cấp, càng để lâu người bệnh càng có nguy cơ cao gặp biến chứng, di chứng nghiêm trọng, thậm chí tử vong.

Khi có các dấu hiệu nghi ngờ đột quỵ như miệng méo, yếu liệt tay chân hoặc nửa người, nói ngập ngừng hoặc không nói được, đau đầu, mờ mắt, người bệnh cần được đưa đến bệnh viện càng sớm càng tốt.

Nói về việc tái phát đột quỵ theo PGS-TS.Mai Duy Tôn, Giám đốc Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai, tỷ lệ đột quỵ não tái phát trong 5 năm đầu tiên là 25%. Điều đó có nghĩa là cứ 100 bệnh nhân sống sót sau đột quỵ não, sẽ có 25 trường hợp bị tái phát.

Theo Hiệp hội Đột quỵ Quốc gia Hoa Kỳ, 10% những người bị đột quỵ não phục hồi gần như hoàn toàn; 25% phục hồi với những khiếm khuyết nhỏ và 40% khác trải qua các khiếm khuyết từ trung bình đến nặng, cần được chăm sóc đặc biệt.

PGS-TS.Mai Duy Tôn cho biết, phục hồi chức năng giúp những người sống sót sau đột quỵ não học lại các kỹ năng bị mất sau khi một phần não bị tổn thương.

Liệu pháp phục hồi chức năng bắt đầu trong bệnh viện ngay giai đoạn cấp, sau khi tình trạng chung của bệnh nhân đã ổn định (Thông thường là trong vòng 24 đến 48 giờ sau đột quỵ não).

Thời gian nằm viện trung bình trong giai đoạn cấp cho bệnh nhân đột quỵ não là từ 4 ngày (thiếu máu cục bộ) và 7 ngày (chảy máu não).

Những người sống sót sau đột quỵ thường được chuyển từ chăm sóc cấp tính đến một cơ sở phục hồi chức năng nội trú, một cơ sở điều dưỡng lành nghề hoặc một bệnh viện chăm sóc sau giai đoạn cấp dài hạn.

Tuy nhiên, PGS.Tôn nhấn mạnh, nhà là nơi tốt nhất cho các bệnh nhân đột quỵ não trong tiến trình phục hồi. Bệnh nhân phục hồi sau đột quỵ não nên được đưa về nhà càng sớm càng tốt. Thời gian tốt nhất để phục hồi sau đột quỵ não là trong một vài tháng đầu tiên.

Bệnh nhân sẽ dần ổn định sau 3 đến 6 tháng và một tỷ lệ nhỏ bệnh nhân vẫn có cơ hội phục hồi trong một đến hai năm tiếp theo. Phục hồi sau đột quỵ não là một quá trình cần phải kiên trì và tập luyện liên tục.

Tập thể dục, chơi thể thao hay bất kỳ hoạt động nào đòi hỏi nỗ lực thể chất luôn được khuyến khích. Tuy nhiên, việc luyện tập và cường độ luyện tập ra sao thì mỗi người bệnh nên lắng nghe cơ thể mình.

Đại diện Bệnh viện Bạch Mai chia sẻ, tập thể dục là một phần quan trọng của phục hồi chức năng đột quỵ não. Người bệnh cần dành thời gian khởi động 5-10 phút (kể cả khởi động với các bài tập trên giường).

Các môn thể thao phù hợp: đi bộ ngoài trời hoặc đi bộ trên máy; đạp xe tại chỗ; đi theo đường kẻ vạch có sẵn hoặc đi cầu thang.

Tần suất tập luyện tối thiểu 3 lần/tuần (tốt nhất là hầu hết các ngày trong tuần). Về cường độ, nếu tính theo thang điểm 10 thì người bệnh nên tập ở mức độ 4 - 5. Thời gian lý tưởng cho mỗi lần luyện tập là 20-30 phút.

Chế độ ăn nhiều chất béo bão hòa, chất béo chuyển hóa và cholesterol có thể làm tăng mức cholesterol trong máu.

Chế độ ăn nhiều muối có thể góp phần làm tăng huyết áp. Chế độ ăn nhiều calo có thể góp phần gây béo phì. Vì vậy, thói quen sử dụng thực phẩm lành mạnh có thể giúp bạn giảm các yếu tố nguy cơ đột quỵ não.

Hiệp hội Tim mạch và Đột quỵ não Hoa Kỳ đã đưa ra khuyến nghị cho chế độ ăn kiêng, cụ thể như chế độ ăn nhiều rau và trái cây, chọn thực phẩm nguyên hạt, nhiều chất xơ

Giảm thịt trong bữa ăn sao cho ít nhất 50% khẩu phần ăn là trái cây và rau quả; 25% là ngũ cốc giàu chất xơ.

Ăn cá ít nhất 2 lần/tuần. Chọn cá giầu omega 3 như cá hồi hoặc cá ngừ. Hạn chế cholesterol, chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa.

Chọn thịt nạc, thịt gia cầm và không sử dụng chất béo bão hóa hoặc chất béo chuyển hóa khi chế biến.

Tránh đồ uống và thực phẩm có thêm đường. Chọn lựa, chuẩn bị thực phẩm với gia vị cùng hỗn hợp gia vị không có muối hoặc hạn chế muối. Học cách đọc nhãn thực phẩm. Điều này sẽ giúp bạn chọn các mặt hàng có ít hơn 140mg natri mỗi khẩu phần.

Hạn chế rượu bia tối đa vì nó có thể tương tác bất lợi với một số thuốc mà bệnh nhân đang sử dụng để ngăn ngừa tái phát đột quỵ não (ví dụ như warfarin). Lạm dụng rượu bia sẽ gây tăng huyết áp, do đó làm tăng nguy cơ đột quỵ não tái phát.

Tuy nhiên, sẽ không có vấn đề gì với lượng rượu ở mức độ vừa phải  (tức là khoảng 1 - 2 đơn vị cồn tiêu chuẩn mỗi ngày; tương đương 100 ml rượu vang hay một chén rượu mạnh 30ml).

Về câu hỏi khi nào có thể trở lại làm việc? PGS.Mai Duy Tôn đưa ra khuyến cáo, sau đột quỵ não, người bệnh thường cảm thấy mệt mỏi và gặp khó khăn trong việc tập trung hay thực hiện các hoạt động thể chất.

Người bệnh nên bắt đầu trở lại với công việc bằng việc làm bán thời gian, sau đó xem xét hiệu quả công việc để quyết định. Cuối cùng, người bệnh chính là người đánh giá tốt nhất về việc có nên quay lại làm việc hay không (trừ khi, họ bị suy giảm nhận thức và tàn tật nặng).