FTSE Russell công bố thị trường chứng khoán Việt Nam đáp ứng toàn bộ các tiêu chí chính thức và được nâng hạng từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi thứ cấp với ngày hiệu lực dự kiến là Thứ Hai, ngày 21/9/2026 tuy nhiên vẫn cần trải qua thêm kỳ rà soát vào tháng 3/2026. Ông đánh giá thế nào về quyết định này? 

Trên thực tế, việc thông báo có thêm đợt rà soát là một quyết định chưa có tiền lệ. Tuy nhiên theo quan điểm của tôi, dù có thêm điều kiện này thì chủ yếu vẫn mang tính thủ tục và thị trường Việt Nam sẽ không mất thời gian để đánh giá lại từ đầu. Trong đợt rà soát tháng 3, thị trường chỉ còn thông qua thêm một bước đánh giá của Hội đồng Quản trị Chỉ số FTSE Russell (IGB) mà thôi. 

Ở bước này, tôi đánh giá đây sẽ là bước về thủ tục chứ không phải về mặt kỹ thuật, và FTSE cũng đã nêu ra hai vấn đề.

Vấn đề đầu tiên là non-prefunding. Vấn đề non-prefunding của nhà đầu tư nước ngoài tại Việt Nam tương đối đặc biệt và sẽ được FTSE theo dõi, không chỉ vậy, kể cả sau khi nâng hạng, đây cũng sẽ là một yếu tố mà FTSE tiếp tục theo dõi. 

Vấn đề lớn thứ hai là Global Brokers, tạm gọi là Môi giới toàn cầu, thể hiện sự kết nối với các đơn vị môi giới lớn trên toàn cầu. Cụ thể, việc tháo gỡ khó khăn trong thủ tục mở tài khoản cho nhà đầu tư nước ngoài mới chỉ được sửa đổi trong thời gian gần đây và FTSE cần có thời gian theo dõi tiếp để xác định sự ổn định. 

Như vậy tất cả những vấn đề có liên quan đều đã được ban hành chính sách sửa đổi để giải quyết, nhưng vẫn sẽ cần thêm theo dõi. Do đó, kỳ rà soát tới sẽ chỉ mang tính thủ tục và chính chứ không phải là rào cản kỹ thuật.

Vậy ông dự báo thế nào về phản ứng của thị trường ngay sau thông tin nâng hạng? Liệu thông tin này sẽ quyết định xu hướng chung của thị trường từ giờ đến cuối năm như thế nào? 

Tôi cho rằng thị trường sẽ tăng điểm sau thông tin này, tuy nhiên sẽ không rơi vào trạng thái “hưng phấn” quá mức. Nhà đầu tư có thể sẽ vẫn hoài nghi về kết quả này, nhưng cho dù là vậy, thị trường vẫn sẽ có được tác động tốt từ thông tin nâng hạng. 

Theo thống kê của tôi, đối với các thị trường khác trong lịch sử, ví dụ như là Kuwait, Saudi hay là Romania, kể từ thời điểm thông báo, thông tin sẽ có tác động tích cực trong 3 tháng, tức 3 tháng tới sẽ là giai đoạn tăng điểm của thị trường. 

Nhưng về dài hạn, thông tin về nâng hạng thị trường không còn là yếu tố duy nhất tác động nữa mà thị trường sẽ còn chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố khác, như vĩ mô, địa chính trị, nội tại… của các thị trường nữa. 

Cho nên về mặt tác động, xu hướng chính từ đây cho đến cuối năm, thị trường Việt Nam sẽ tiếp tục đi lên, tuy nhiên không hoàn toàn đến từ ảnh hưởng của thông tin nâng hạng mà còn là câu chuyện tăng trưởng của cả nền kinh tế.  

Ông Nguyễn Thế Minh - Giám đốc phân tích Công ty Chứng khoán Yuanta Việt Nam.

Vậy theo ông, nhà đầu tư nên có chiến lược thế nào trong giai đoạn này, đặc biệt khi các nhà đầu tư đang rất quan tâm đến việc nhóm ngành nào sẽ được hưởng lợi đầu tiên từ quyết định nâng hạng? 

Theo quan điểm của tôi, từ giờ đến cuối năm với môi trường lãi suất thấp như hiện nay, việc đầu tư vào những tài sản rủi ro cao hơn kèm lợi tức tốt hơn vẫn là xu hướng. Do đó, chứng khoán vẫn sẽ là kênh hưởng lợi. Trong khi đó, giá vàng hiện nay đã leo lên một mức đã rất cao rồi và dư địa để hưởng lợi từ đầu tư vàng tương đối khó. 

So sánh một cách tương quan về định giá của thị trường, so với mức lợi suất hiện nay của kênh tiết kiệm, rõ ràng là lợi suất của thị trường chứng khoán vẫn hấp dẫn hơn rất nhiều. 

Do đó, tôi cho rằng nhà đầu tư vẫn nên ưu tiên cho việc nắm giữ tỷ trọng cổ phiếu cao để tìm kiếm lợi nhuận ở thị trường này. Và nhóm cổ phiếu vốn hoá lớn vẫn sẽ là nhóm được hưởng lợi trực tiếp từ phiên nâng hạng và các đại diện từ nhóm ngân hàng, chứng khoán hay bất động sản sẽ là những cổ phiếu hưởng lợi trực tiếp và rất rõ ràng. 

Đặc biệt, những cổ phiếu trong nhóm VN30 hay VN100 là những cổ phiếu vừa có quy mô vốn hoá lớn và định giá của nhóm này cũng đang ở mức thấp. Đây là những cơ hội cho nhà đầu tư. 

Liên quan đến cái diễn biến của khối ngoại, hiện nhóm này vẫn đang liên tục bán ròng. Vậy thì thị trường Việt Nam hiện tại cần thêm chất xúc tác gì để có thể thu hút lại dòng vốn của khối ngoại? 

Theo tôi, về vốn ngoại, chúng ta đang ở trạng thái bị động và khó có thể thu hút vào ròng trong một thời gian ngắn. 

Tuy nhiên có một điểm cộng để mà chúng ta thu hút cái dòng vốn ngoại trong cái thời gian tới, đó là việc đưa làn sóng IPO trở lại. Rõ ràng hiện tại, vốn ngoại đã bán và thoát ra khỏi những vị thế mua những cổ phiếu trong lịch sử họ đã nắm giữ. 

Chúng ta cũng thấy rằng bấy nhiêu lâu nay, thị trường chứng khoán Việt Nam không đón nhận những nhóm cổ phiếu mới trên thị trường, nên khó thu hút được dòng vốn ngoại mới vào. 

Do đó tôi cho rằng, chất xúc tác hiện nay để thu hút dòng vốn ngoại trong thời gian tới, ngoài việc nâng hạng đón dòng vốn mới thì câu chuyện chính là xúc tiến, đẩy mạnh hoạt động IPO trong giai đoạn tới. Trong thời gian vừa qua, Nghị định 245 cũng đã được sửa đổi, đây cũng là yếu tố để niêm yết thêm những cổ phiếu vốn hoá lớn lên thị trường, thu hút thêm đầu tư.

Như trong lịch sử, thị trường Việt Nam đã có một giai đoạn đón làn sóng IPO năm 2017 - 2019. Đây là cái thời điểm tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài đã được tăng lên rất cao, 22%.Vì vậy thời gian tới, IPO sẽ là một chất xúc tác đủ mạnh để gọi lại dòng vốn từ nhà đầu tư ngoại. 

Nhìn về tương lai xa hơn, về mặt kỹ thuật, để tăng được tỷ lệ room của nhà đầu tư nước ngoài, đặc biệt là về nhóm ngành nghề kinh doanh có điều kiện, tôi cho rằng nên cơ cấu lại giấy phép kinh doanh của các doanh nghiệp niêm yết. Các doanh nghiệp niêm yết thông thường đăng ký hàng loạt các ngành nghề kinh doanh, nhưng chỉ có 1-2 ngành nghề kinh doanh cốt lõi và có thể ảnh hưởng đến tỷ lệ room của các nhà đầu tư nước ngoài. Do đó, việc thay đổi giấy phép kinh doanh có thể là một giải pháp để tăng được tỷ lệ sở hữu đầu tư nước ngoài. 

Một giải pháp khác là phát hành NVDR (Non-Voting Depositary Receipt - Chứng chỉ lưu ký không có quyền biểu quyết). Đây là một công cụ đã rất thành công trên thị trường chứng khoán Thái Lan giúp nhà đầu tư nước ngoài tiếp cận được các cổ phiếu đã full-room. Đây là một sản phẩm có thể giúp Việt Nam thu hút thêm vốn đầu tư từ nhà đầu tư nước ngoài.