TS. Cao Sỹ Kiêm, nguyên Thống đốc Ngân hàng Nhà nước

Thưa ông, so với hồi đầu năm, dường như ông có vẻ lạc quan hơn về tình hình sản xuất, kinh doanh?

Hồi đầu năm, tôi rất lo ngại trước thực trạng nhiều doanh nghiệp (DN) có tâm lý buông xuôi, chờ thời, co cụm. Nếu tâm lý này lan rộng và trở thành xu hướng thì rất đáng lo ngại.

Bởi một khi DN - lực lượng lòng cốt để phát triển kinh tế - mà buông xuôi, thì các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho sản xuất - kinh doanh, hỗ trợ thị trường, giải quyết nợ xấu, mà cụ thể ở đây là Nghị quyết 02/NQ-CP được Chính phủ ban hành từ đầu năm, sẽ chẳng đạt nhiều hiệu quả.

Song rất mừng là tâm lý tiêu cực trên đã giảm, thậm chí tôi còn thấy niềm tin của DN đối với thị trường, đối với các giải pháp mà Chính phủ đã đặt ra và đang thực hiện từng bước bắt đầu có dấu hiệu quay trở lại.

Căn cứ vào đâu mà ông cho rằng, niềm tin của DN có dấu hiệu quay trở lại?

Trong tháng 5, cả nước có hơn 7.200 DN thành lập mới, với số vốn đăng ký hơn 33.000 tỷ đồng, cho dù giảm 11% về số DN và 25% về vốn đăng ký so với tháng 4, nhưng tính chung 5 tháng đầu năm, số DN thành lập mới vẫn tăng gần 5% so với cùng kỳ năm 2012.

Điều đáng nói, đây là lần đầu tiên kể từ đầu năm, số DN đăng ký mới tăng so với cùng kỳ năm 2012.

Cũng trong tháng 5 này, cả nước chỉ có 570 DN giải thể và 3.020 DN ngừng hoạt động, giảm theo mức tương ứng 27% và 15% so với tháng trước. Bên cạnh đó, trong vòng 30 ngày vừa qua, đã có thêm hơn 500 DN tạm ngừng hoạt động quay trở lại thị trường, nâng tổng số DN quay trở lại hoạt động từ đầu năm đến nay lên con số 8.792.

Cho dù số DN thành lập mới và hoạt động trở lại chưa nhiều, nhưng là dấu hiệu đáng mừng cho thấy, bước đầu, niềm tin của DN đã quay trở lại.

Dẫu sao thì những con số trên chưa nói lên nhiều điều, thưa ông?

Nếu chỉ nhìn đơn thuần vào số DN thành lập mới; DN giải thể, phá sản; DN quay trở lại hoạt động thì quả thật cũng chưa nói lên nhiều điều. Song nếu phân tích kỹ thì mới thấy số liệu trên rất có ý nghĩa trong bối cảnh hiện nay.

Cụ thể, số DN thành lập mới 3 tháng đầu năm giảm tới 14%, so với cùng kỳ năm 2012, thì đến 4 tháng đầu năm chỉ còn giảm không đáng kể (1,2%) và đến 5 tháng đầu năm số DN thành lập mới đã tăng gần 5% so với cùng kỳ. Tương tự, số DN tạm ngừng hoạt động trong 3 tháng đầu năm cao hơn 26% so với cùng kỳ năm 2012, thì đến 4 tháng đầu năm cao hơn gần 17%, nhưng đến 5 tháng đầu năm, số DN tạm ngừng hoạt động chỉ còn cao hơn 13% so với cùng kỳø năm 2012.

Nhưng số DN quay trở lại hoạt động trong tháng 5 bắt đầu giảm so với 4 tháng đầu năm?

Theo số liệu Chính phủ báo cáo trước Quốc hội tại phiên khai mạc Kỳ họp thứ 5 này, thì trong 4 tháng đầu năm nay, có 8.300 DN tạm ngừng hoạt động trong năm 2012 đã hoạt động trở lại, tức là bình quân mỗi tháng có hơn 2.000 DN quay trở lại hoạt động, gấp khoảng 4 lần so với số DN quay trở lại hoạt động trong tháng 5. Một điều đáng mừng là, số DN công nghiệp chế biến, chế tạo quay trở lại hoạt động khá lớn.

Như vậy có thể nói, những giải pháp tháo gỡ khó khăn cho sản xuất - kinh doanh, hỗ trợ thị trường mà Chính phủ đặt ra trong Nghị quyết 02/NQ-CP đã bắt đầu phát huy hiệu quả?

Những giải pháp mà Chính phủ đặt ra tại Nghị quyết 02/NQ-CP trên thực tế là nhằm mục tiêu vực dậy niềm tin của DN vào thị trường, vào sự điều hành của Chính phủ và các bộ ngành, địa phương. Tôi nhấn mạnh rằng, các giải pháp đặt ra tại Nghị quyết 02/NQ-CP rất đúng, rất trúng, rất kịp thời, rất đồng bộ, nhưng trong 2-3 tháng đầu năm triển khai hơi chậm, khiến niềm tin của DN có phần lung lay.

Việc triển khai chậm Nghị quyết 02/NQ-CP cũng có nguyên nhân khách quan là gần như cả tháng 2 hoạt động sản xuất - kinh doanh bị ngưng trệ do rơi vào dịp Tết Nguyên đán. Rất mừng, việc triển khai các giải pháp đặt ra trong Nghị quyết 02/NQ-CP đã bắt đầu được thực hiện kể từ tháng 3, nên niềm tin của DN đã được cải thiện, dù chưa nhiều, nhưng cũng góp phần tạo nên hy vọng mới cho hoạt động sản xuất, kinh doanh trong 6 tháng còn lại của năm 2013, năm 2014 và 2015 để có thể hy vọng vào việc hoàn thành các mục tiêu đặt ra trong Kế hoạch Phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2011-2015.

Tôi muốn nói thêm rằng, niềm tin của DN vào hoạt động sản xuất, kinh doanh mới chỉ bắt đầu quay trở lại, chưa tạo ra cú hích, chưa tạo ra sự chuyển biến tích cực ở mức độ đột phá.

Để tiếp tục khôi phục, củng cố niềm tin cho DN, theo tôi, từ nay đến cuối năm không cần phải đặt ra các chính sách gì mới nữa, thay vào đó phải triển khai quyết liệt, đồng bộ tất cả các giải pháp đã được đặt ra trong Nghị quyết 02/NQ-CP.

Mạnh Bôn