Ngày 21 và 21/12/2020, Đại hội đại biểu toàn quốc Liên minh HTX Việt Nam lần thứ VI, nhiệm kỳ 2020 – 2025 sẽ diễn ra tại Hà Nội. Phóng viên báo Đầu tư đã có cuộc trò chuyện với Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Nguyễn Ngọc Bảo về những thành tựu của Liên minh HTX Việt Nam giai đoạn 2016 – 2020, phương hướng, nhiệm vụ giai đoạn 2020 – 2025.

Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Nguyễn Ngọc Bảo (Ảnh: Hồ Hạ).

Lần đầu tiên 63 Liên minh HTX cùng tổ chức Đại hội

Xin ông chia sẻ thông tin về Đại hội và những điểm mới của Đại hội lần này?

Liên minh HTX Việt Nam lần thứ VI sẽ được tổ chức trong hai ngày 21 – 22/12/2020 tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia.

Đại hội dự kiến có sự tham gia của 600 đại biểu đại diện cho các HTX, liên hiệp HTX, tổ hợp tác trên cả nước. Cùng với đó là khoảng 400 đại biểu là đại diện lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ, MTTQ Việt Nam, các bộ ngành T.Ư, địa phương, tổ chức quốc tế…

Phương châm của Đại hội là “Hợp tác – Đổi mới – Phát triển – Hiệu quả”, và chủ đề là “Tiếp tục phát huy vai trò nòng cốt trong phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã; đẩy mạnh xây dựng hệ thống Liên minh Hợp tác xã Việt Nam vững mạnh; thực hiện hiệu quả chức năng đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của thành viên”.

Điểm mới của Đại hội là lần đầu tiên trong gần 30 năm thành lập và phát triển của hệ thống Liên minh HTX Việt Nam, chúng tôi thống nhất tổ chức Đại hội cùng một nhiệm kỳ tất cả 63 Liên minh HTX Việt Nam tỉnh, thành cùng Liên minh HTX Việt Nam.

Điểm mới thứ hai là sự chuẩn bị rất kỹ lưỡng, đặc biệt văn kiện Đại hội đề ra 5 chương trình hành động ngay trong Đại hội với những mục tiêu, giải pháp và nguồn lực thực hiện các chương trình đó rất cụ thể. Qua đó, chuyển tải tới các thành viên và tầng lớp nhân dân chương trình hành động, cam kết của Liên minh HTX Việt Nam trong việc thực hiện vai trò nòng cốt với việc phát triển kinh tế HTX trong nhiệm kỳ tới.

Một điểm nữa là trong Điều lệ sẽ có một số sửa đổi, trong đó mở rộng thành viên Liên minh HTX Việt Nam bao gồm các Liên minh HTX, các HTX, các tổ hợp tác và cả doanh nghiệp liên kết sản xuất trong chuỗi giá trị với HTX.

Đặc biệt, Trong thời gian diễn ra Đại hội, Liên minh HTX Việt Nam sẽ tổ chức triển lãm Thành tựu phát triển kinh tế tập thể, HTX và hoạt động của hệ thống liên minh HTX Việt Nam giai đoạn 2016 – 2020 tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia. Lễ khai mạc triển lãm bắt đầu lúc 11 giờ ngày 21/12/2020 và kéo dài đến hết ngày 22/12/2020.

Trong khuôn khổ Đại hội, Liên minh HTX Việt Nam sẽ tổ chức Triển lãm Thành tựu phát triển kinh tế tập thể, HTX và hoạt động của hệ thống liên minh HTX Việt Nam giai đoạn 2016 – 2020, qua sự kiện, vai trò, lợi ích của kinh tế tập thể, HTX sẽ được thể hiện như thế nào, thưa ông?

Sau rất nhiều năm hoạt động, đây là lần đầu tiên Liên minh HTX Việt Nam cùng Liên minh HTX các tỉnh, thành trên địa bàn cả nước tổ chức Triển lãm Thành tựu phát triển kinh tế tập thể, HTX và hoạt động của hệ thống liên minh HTX Việt Nam giai đoạn 2016 – 2020.

Triển lãm sẽ trưng bày, giới thiệu những sản phẩm, hàng hoá tiêu biểu, cũng như những hình ảnh, thông tin, tư liệu để tuyên truyền, quảng bá, khẳng định những đóng góp của khu vực kinh tế tập thể, HTX đối với phát triển kinh tế - xã hội chung của đất nước trong giai đoạn 2016 – 2020...

Sở dĩ chúng tôi tổ chức Triển lãm là bởi, kể từ khi có Luật HTX kiểu mới năm 2012 có hiệu lực, số lượng, chất lượng, quy mô HTX, Tổ hợp tác phát triển rất nhanh, mạnh như vũ bão. Nhận thức của xã hội, người dân về mô hình HTX kiểu mới tăng lên đáng kể.

Đặc biệt, khu vực kinh tế tập thể, HTX đã đóng góp cho xã hội rất lớn, thể hiện rõ nét về tăng trưởng kinh tế, hàng hóa tiêu dùng, xuất khẩu, an sinh xã hội và các lĩnh vực khác. Cho nên, chúng tôi thấy rằng, cần phải thực hiện triển lãm này cho các cấp, ngành, địa phương, người dân và thế hệ trẻ thấy được sức sống mãnh liệt và tiềm năng, lợi thế phát triển của khu vực kinh tế tập thể, HTX. Qua đó khẳng định, phát triển kinh tế tập thể, HTX là nhu cầu tất yếu, khách quan, lâu dài, có ý nghĩa chiến lược đối với phát triển kinh tế đất nước trong thời gian tới.

Khu vực kinh tế tập thể, HTX phát triển nhanh, mạnh như vũ bão

Ông vừa chia sẻ, giai đoạn 2016 – 2020, khu vực kinh tế tập thể, HTX phát triển nhanh, mạnh như vũ bão, ông có thể chứng minh điều đó?

Giai đoạn 2016 – 2020, kinh tế tập thể, HTX tiếp tục đổi mới, phát triển nhanh cả về số lượng và chất lượng, cơ bản khắc phục được tình trạng yếu kém kéo dài.

Nhiều loại hình kinh tế tập thể, HTX hoạt động hiệu quả, góp phần phát triển kinh tế bền vững, xây dựng nông thôn mới, tạo việc làm, xóa đói, giảm nghèo, bảo đảm an sinh xã hội, tăng cường hệ thống chính trị ở cơ sở. Từng bước khẳng định vị trí, vai trò nền tảng của khu vực kinh tế tập thể, HTX trong nền kinh tế quốc dân.

Giai đoạn 2016 – 2020, cả nước thành lập mới 10.749 HTX (tăng 2,6 lần so với giai đoạn 2011 – 2015), 81 liên hiệp HTX, 15.849 Tổ hợp tác. Đến cuối năm 2020, có 26.040 HTX (tăng 5.625 HTX so với 2015, tăng bình quân 3,6%/năm), 100 Liên hiệp HTX và 119.000 Tổ hợp tác.

Giai đoạn này, HTX, tổ hợp tác thu hút 8,1 triệu thành viên, chủ yếu là đại diện hộ cá thể, cá nhân ở địa bàn nông thôn tham gia (chiếm 33% tổng số hộ cá thể ở địa bàn nông thôn), tăng 4,5% so với năm 2015, tác động trực tiếp đến đời sống, thu nhập và sức mua của gần 300 triệu người.

Đến cuối năm 2020, hơn 96% các HTX đã chuyển đổi, tổ chức lại hoạt động theo mô hình HTX kiểu mới, phù hợp với Luật Hợp tác xã năm 2012. Cả nước có 1.292 HTX nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất, 3.220 HTX sản xuất gắn với chuỗi giá trị, tăng 6,8 lần so với năm 2015. Có hơn 500 HTX, liên hiệp HTX có quy mô hơn 300 thành viên, tổng nguồn vốn hơn 5 tỷ đồng và doanh thu hơn 5 tỷ đồng/năm (tăng 4 lần so với giai đoạn 2015).

Đóng góp trực tiếp của khu vực kinh tế tập thể, HTX vào GDP của cả nước trung bình đạt khoảng 4,8%; đóng góp gián tiếp trên 30% GDP cả nước thông qua giá trị gia tăng của kinh tế hộ thành viên.

HTX, liên hiệp HTX, Tổ hợp tác sản xuất và cung ứng cho thị trường từ 18% - 32% hàng lương thực, thực phẩm và nhiều mặt hàng tiêu dùng khác, góp phần vào ổn định giá cả thị trường và kiềm chế lạm phát. Đặc biệt, thu hút hơn 3 triệu lao động, tạo hơn 40.000 việc làm mới hàng năm, tăng thu nhập cho người lao động, xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững.

Đây là những con số chưa từng có kể từ khi đất nước đổi mới đến nay.

Cá nhân ông kỳ vọng gì ở Đại hội lần này?

Đại hội là diễn đàn, ngày hội tụ của đại biểu các HTX trên địa bàn cả nước. Chúng tôi hội tụ về đây cùng nhau thống nhất về phương hướng, mục tiêu, giải pháp và chương trình hành động. Chúng tôi nói tiếng nói của mình với Đảng, Nhà nước, chính quyền địa phương về những tâm tư, nguyện vọng, đề xuất cụ thể để tạo điều kiện cho khu vực kinh tế tập thể, HTX phát triển nhanh, bền vững, đóng góp tích cực cho phát triển kinh tế - xã hội của đất nước trong thời gian tới.

Phấn đấu thành lập mới ít nhất 2.000 HTX mỗi năm

Trong giai đoạn nhiệm kỳ tới đây, Liên minh HTX Việt Nam đặt mục tiêu ít nhất 60% hộ cá thể ở địa bàn nông thôn là thành viên HTX, Tổ hợp tác. Mục tiêu này liệu có xa vời và Liên minh HTX Việt Nam sẽ làm gì để đạt chỉ tiêu đó?

Mục tiêu này không có gì xa vời mà ngược lại rất thực tế. Hiện nay, đây là nhu cầu thiết yếu với nhu cầu sản xuất của người dân. Chúng tôi và các thành viên sẽ làm tốt công tác tuyên truyền để người dân hiểu về bản chất, cơ chế hoạt động, lợi ích cần liên kết hợp tác theo mô hình HTX, tổ hợp tác. Thông qua đó, người dân tự nguyện tham gia, thành lập HTX để phục vụ hoạt động sản xuất của chính họ. Họ sẽ là người chủ quản lý HTX của mình. Bên cạnh đó, chúng tôi sẽ làm tốt công tác tư vấn về pháp lý, xây dựng phương án sản xuất kinh doanh, hỗ trợ các điều lệ để HTX thành lập.

Bằng nguồn lực của Nhà nước và nguồn của Liên minh HTX Việt Nam, chúng tôi sẽ hỗ trợ các dịch vụ đầu vào và đầu ra để HTX hoạt động có hiệu quả, mang lại nhiều lợi ích cho người dân để phát triển bền vững.

Còn các chỉ tiêu cụ thể khác của Liên minh HTX Việt Nam giai đoạn 2020 – 2015 thì sao, thưa ông?

Ngoài chỉ tiêu ít nhất 60% hộ cá thể ở địa bàn nông thôn là thành viên HTX, Tổ hợp tác, giai đoạn 2020 – 2025, Liên minh HTX Việt Nam đặt chỉ tiêu thu nhập của thành viên HTX tăng bình quân 6%/năm trở lên; thu hút hộ cá thể, tổ chức khác là thành viên của HTX, Tổ hợp tác tăng bình quân 15%/năm; đến cuối năm 2025, thu hút ít nhất 90% tổng số HTX, 100% liên hiệp HTX và 30% Tổ hợp tác đang hoạt động là thành viên chính thức của hệ thống Liên minh HTX Việt Nam.

100% thành viên HTX, Liên hiệp HTX, Tổ hợp tác và phần lớn người dân được tuyên truyền, phổ biến các chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước, chính sách của cấp ủy và chính quyền địa phương về kinh tế tập thể, HTX;

Ít nhất 85% tổng số cán bộ quản trị và điều hành HTX được đào tạo, bồi dưỡng kiến thức quản trị, chuyên môn phù hợp; 100% cán bộ và người lao động của hệ thống Liên minh Hợp tác xã Việt Nam được đào tạo, đào tạo lại kiến thức phù hợp với vị trí việc làm, nhiệm vụ được giao; chủ trì, vận động, tư vấn, hỗ trợ thành lập mới hằng năm ít nhất 2.000 HTX; 15 liên hiệp HTX và 4.000 Tổ hợp tác;

Hàng năm xây dựng từ 300 - 500 mô hình HTX ứng dụng công nghệ cao sản xuất gắn với chuỗi giá trị sản phẩm chủ lực quốc gia, vùng, địa phương;

Tỷ lệ HTX hoạt động hiệu quả trong lĩnh vực nông nghiệp đạt 70%, trong lĩnh vực phi nông nghiệp đạt 80%; tỷ trọng đóng góp vào GRDP của các địa phương và GDP của cả nước từ 5% trở lên.

Để đạt được những chỉ tiêu này, thời gian tới, Liên minh HTX Việt Nam sẽ đổi mới phương thức và nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, nâng cao năng lực và hiệu quả thực hiện chức năng đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của thành viên; ứng dụng công nghệ thông tin hiện đại; đẩy mạnh xây dựng, phát triển HTX quy mô lớn, ứng dụng công nghệ cao, sản xuất gắn với chuỗi giá trị sản phẩm chủ lực quốc gia, vùng, địa phương; củng cố, đổi mới tổ chức và hoạt động của hệ thống Liên minh HTX Việt Nam; đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ cho cán bộ, người lao động hệ thống Liên minh HTX Việt Nam.

Chúng tôi đã, đang và sẽ nỗ lực hết sức để nâng cao hiệu quả hoạt động của HTX, liên hiệp HTX, Tổ hợp tác, mang lại lợi ích kinh tế và phúc lợi xã hội ngày càng cao cho thành viên. Đồng thời, thu hút phần lớn hộ cá thể ở địa bàn nông thôn, kể cả hộ cá thể ở địa bàn thành thị và thành phần kinh tế khác tham gia HTX, liên hiệp HTX, Tổ hợp tác. Từng bước khẳng định vị trí, vai trò nền tảng của khu vực kinh tế tập thể, HTX trong nền kinh tế quốc dân.