Cú bắt tay lịch sử

Hoàn toàn có thể gọi sự hợp tác giữa Mai Linh và Renault là “cú bắt tay lịch sử”, khi mới đđây hai bên đã ký Biên bản ghi nhớ về việc hợp tác triển khai taxi chạy bằng ô tô điện ở Việt Nam.

Sẽ là một thỏa thuận bình thường nếu đó là một bản hợp đồng cung cấp xe ô tô chạy xăng, nhưng ở đây lại là ô tô chạy điện, với kỳ vọng góp phần giảm lượng khí thải, cải thiện môi trường tại các thành phố lớn. Sự kiện diễn ra ngay sau khi Hội nghị về Biến đổi khí hậu (COP21) tổ chức tại Paris vào đầu tháng 12 kết thúc tốt đẹp, với các thông điệp mạnh mẽ của Việt Nam về việc tiếp tục cùng cộng đồng quốc tế chung tay nỗ lực ứng phó với biến đổi khí hậu.

Mai Linh dự định thay thế taxi truyền thống bằng xe ô tô chạy điện của hãng Renault. Ảnh: Đ.T

“Đây là loại xe không phát ra khí thải, rất tốt cho môi trường, nhất là trong bối cảnh các thành phố lớn của Việt Nam đang chịu áp lực lớn vì khí thải. Dùng xe điện vừa tiết kiệm năng lượng, vừa dễ điều khiển, lợi ích cả về kinh tế lẫn môi trường”, ông Xavier Coiffard, Tổng giám đốc Auto Motors Vietnam, đơn vị nhập khẩu xe Renault về Việt Nam nói và nhấn mạnh, Renault mong muốn được đóng góp vào công cuộc bảo vệ môi trường sống, giảm thiểu ô nhiễm khí thải tại Việt Nam.

Trong khi đó, ông Hồ Huy, Chủ tịch Tập đoàn Mai Linh tỏ ra rất hồ hởi với dự án này, bởi nếu dự án trở thành hiện thực, Mai Linh sẽ là đơn vị cung cấp dịch vụ vận tải đầu tiên ở Việt Nam sử dụng taxi chạy điện và triển khai trên diện rộng.

Theo kế hoạch, sẽ có khoảng 10.000 - 20.000 chiếc xe Renault chạy điện được nhập khẩu về Việt Nam trong vòng 5 năm để thay thế hơn 14.000 chiếc taxi chạy xăng truyền thống hiện nay của Mai Linh. Tuy nhiên, ban đầu, việc triển khai taxi điện sẽ chỉ thí điểm ở 3 thành phố lớn là Hà Nội, TP.HCM và Đà Nẵng.

30 chiếc xe đầu tiên sẽ được nhập về trong quý I/2016, để đưa vào chạy thử trước tiên ở Hà Nội, sau đó là TP.HCM và Đà Nẵng. Các giai đoạn tiếp theo sẽ được đẩy mạnh ở TP.HCM (quý II/2016), Đà Nẵng (quý I/2017), để đến năm 2021, hoàn tất quá trình chuyển đổi taxi Mai Linh từ xe chạy xăng sang xe chạy điện.

Thậm chí, theo ông Hồ Huy, Mai Linh sẵn sàng đứng ra hỗ trợ các doanh nghiệp vận tải khác nhập khẩu xe điện Renault nếu họ có nhu cầu.

“Chúng tôi đã theo đuổi dự án này 10 năm qua và là một trong những dự án tham vọng nhất của Tập đoàn kể từ ngày thành lập. Chúng tôi tin tưởng vào sự thành công của Dự án, đây là thời điểm để đơm hoa kết trái cho mục tiêu giảm ô nhiễm môi trường ở các thành phố lớn”, ông Huy cho biết.

Ván bài mạo hiểm?

Bỏ qua các yếu tố liên quan đến bảo vệ môi trường, giảm khí thải, thậm chí là tạo nên một “cuộc cách mạng” trong vận tải công cộng ở Việt Nam, chỉ nói về vấn đề kinh tế, ông Hồ Huy khá tự tin vào những lợi ích mà dự án này mang lại. Đó là với việc chạy hoàn toàn bằng điện, giá cước vận tải sẽ giảm được khoảng 30%. “Giá cước hiện tại là 12.000 đồng/km, nếu chạy xe điện, giá cước taxi sẽ chỉ vào khoảng 8.000 đồng/km”, ông Huy nói.

Và như vậy, chẳng những có lợi cho Mai Linh, mà còn có lợi cho người tiêu dùng. Xét về mặt lý thuyết, mọi chuyện đều hết sức hoàn hảo cho sự thành công của dự án. Nếu kế hoạch này thành công, Renault và Mai Linh đều có thể hoan hỉ. Một bên bán được một lượng khá lớn xe chạy điện vào Việt Nam và dự án này có thể là bước khởi đầu để hãng xe danh tiếng của Pháp đặt chân đến một lãnh địa hoàn toàn mới mẻ ở Việt Nam. Một bên là thực hiện thành công một chiến lược kinh doanh mới và đầy táo bạo trong bối cảnh cạnh tranh kinh doanh dịch vụ taxi đang ngày trở nên gay gắt ở Việt Nam.

Nhưng liệu đây có phải là một kế hoạch mạo hiểm hay không, khi mà xe điện còn hoàn toàn mới lạ ở Việt Nam, thậm chí là ở nhiều quốc gia trên toàn cầu. Ông Xavier Coiffard cũng đã nhấn mạnh, Việt Nam là quốc gia tiên phong trong sử dụng taxi chạy điện.

Ở Pháp, Chính phủ đứng ra hỗ trợ việc triển khai xe điện. Ở các khu vực công cộng, có rất nhiều trạm nạp điện được xây dựng để tiện việc nạp cho ô tô điện. Còn ở Việt Nam, đây là một câu chuyện không đơn giản.

Dù ông Huy lý giải rằng, các bộ nạp điện cho xe sẽ được các lái xe taxi mang theo, chỉ cần 30 phút dừng chân, nạp điện, xe sẽ chạy được thêm 70 - 100 km nữa, song vẫn có những băn khoăn về việc “nạp năng lượng” cho dòng xe rất mới này ở Việt Nam. Chưa kể, còn nhiều vấn đề liên quan đến sự chấp nhận của thị trường, của người tiêu dùng…

Cũng bởi vậy, khi nhận được câu hỏi của phóng viên về việc Renault còn có các kế hoạch hợp tác khác tại Việt Nam hay không, ông Xavier Coiffard tỏ ra khá dè dặt. Ông cũng chỉ nhấn mạnh trước tiên kế hoạch thử nghiệm 30 chiếc xe ban đầu, chứ chưa nói tới tham vọng 10.000 - 20.000 xe trong vòng 5 năm tới.

“Dù chúng tôi tin tưởng vào sự hợp tác với Mai Linh, nhưng kế hoạch đầu tư kinh doanh sắp tới của Renault tại Việt Nam như thế nào còn phụ thuộc vào sự hỗ trợ, cũng như chính sách thuế của Việt Nam. Không rõ liệu Việt Nam có áp thuế nhập khẩu các dòng xe chạy điện như với dòng xe chạy xăng dầu bình thường hay không”, ông Xavier Coiffard băn khoăn.

Chính sách thuế đối với việc nhập khẩu ô tô vào Việt Nam đã có nhiều thay đổi trong thời gian gần đây và nhiều nhà kinh doanh ô tô đã bày tỏ sự quan ngại về tính khó tiên liệu của các chính sách này, khiến họ khó xoay trở với các kế hoạch sản xuất - kinh doanh của mình.

Vẫn còn phải chờ đợi

Nếu thực thi kế hoạch này, một ngân khoản cực lớn sẽ được Mai Linh chi ra. Con số theo tính toán của ông Hồ Huy, bao gồm cả tiền nhập khẩu xe và đầu tư cột sạc điện vào khoảng 500 triệu eur. Bởi thế, sẽ không ngoa khi nói rằng, Mai Linh có thể đang mạo hiểm với ván bài taxi điện.

Tuy nhiên, thông tin cho biết, nếu dự án tốt, Mai Linh sẽ nhận được sự hỗ trợ từ Ngân hàng Thế giới (WB) với số tiền lên tới 99% tổng mức đầu tư của Dự án. Nếu vậy, ngược lại với nỗi lo mạo hiểm, phải nói rằng, Mai Linh đã rất thức thời khi theo đuổi một địa hạt mới - taxi chạy bằng ô tô điện. Kế hoạch này đang được tiếp sức bằng cam kết mạnh mẽ của Chính phủ Việt Nam tại COP21.

Tuy nhiên, kế hoạch này sẽ được triển khai tới đâu lại là một câu chuyện khác. Dù mục tiêu đặt ra là nhập khẩu tới 10.000 - 20.000 xe điện trong 5 năm tới để thay thế xe taxi chạy xăng như hiện nay, nhưng khi trao đổi về kế hoạch này, cả Renault và Mai Linh đều tỏ ra dè dặt: “mục tiêu cụ thể về số lượng hiện vẫn đang trong giai đoạn tính toán” và nó phụ thuộc vào sự hỗ trợ và chỉ đạo từ hai Chính phủ Việt Nam và Pháp.

Như vậy, thành công của dự án này sẽ không chỉ phụ thuộc vào ý chí của hai doanh nghiệp, mà còn phụ thuộc nhiều vào cơ chế, chính sách và sự hỗ trợ từ hai Chính phủ. Vì thế, vẫn sẽ còn phải chờ đợi.