Shark Bình: “Không biết mình ở đâu, đưa ra giá trị phi lý, ảo tưởng thì chỉ có thiệt thòi cho các startup”

Muốn làm “tri kỷ” vì thấu hiểu được sự cô đơn sau 40 lần khởi nghiệp

Dù chỉ xuất hiện trong 5 tập phát sóng của Shark Tank mùa 3, ấn tượng mà Shark Nguyễn Hòa Bình – Chủ tịch Tập đoàn NextTech để lại trong lòng khán giả vô cùng lớn. Cá tính nói thật, nói thẳng chẳng sợ mất lòng nên ông được cộng đồng mệnh danh là vị Shark “phũ phàng và lạnh lùng” nhất mọi thời đại.

Chia sẻ bên lề Shark Tank, Shark Bình dí dỏm cho hay “Thương cho roi cho vọt, ghét mới cho ngọt cho bùi”. Những lời nói của Shark Bình gai góc, phũ phàng nhưng đều xuất phát đau đáu từ ruột gan, từ kinh nghiệm sau nhiều lần khởi nghiệp với 40 dự án lớn nhỏ khác nhau trong suốt 15 năm qua. 

Trong số 40 dự án đó, có thành công cũng có thất bại nhưng điều quan trọng nhất là giúp ông ngộ ra chân lý rằng: “Thiếu thốn nhất của một startup không phải là thiếu tiền mà là cô đơn, thiếu tri kỷ”. 

Tại Shark Tank mùa 3, Shark Bình đã đầu tư vào các ở lĩnh vực công nghệ, giáo dục và y tế như: Edu2review, Perfect và eDoctor

Cũng giống như cuộc đời bất kỳ một con người nào, ta luôn muốn tìm được người bạn tri kỷ, đồng hành, chia sẻ định hướng, thậm chí phản biện để giúp ta tránh được những sai lầm không đáng có. “Qua kinh nghiệm cá nhân tôi thấy rằng các startup rất cần một nhà đầu tư mang tính tri kỷ, nên tôi luôn định vị NextTech và quỹ Next100 là tri kỷ của các startup trước khi là một nhà đầu tư”, shark Bình khẳng định.

Là tri kỷ nên NextTech sẽ giúp các startup tìm được long mạch. Long mạch ở đây tức là một tập hợp về bí quyết, công thức bí mật về sản phẩm, về phương thức vận hành kinh doanh đem lại tăng trưởng bền vững cho doanh nghiệp. Bất kỳ một startup nào cũng phải tìm thấy long mạch của chính mình để kinh doanh thành công. Nếu chưa tìm thấy long mạch thì đổ càng nhiều tiền đầu tư càng lãng phí và đem lại thất bại cho startup.

Đó cũng là lý do mà Shark Nguyễn Hòa Bình quyết định đầu tư vào các startup Edu2review, Perfect và eDoctor. Ông nhìn thấy mình cách đây 15 năm ở trong hình ảnh của các bạn trẻ startup. Ở thời điểm đó, Shark Bình cũng chỉ bắt đầu khởi nghiệp trong lĩnh vực Internet, còn rất “non và xanh”, thậm chí, các bạn trẻ khởi nghiệp thời nay còn có kỹ năng, năng lực, trình độ tốt hơn cả bản thân ông thời mới chân ướt chân ráo bước vào khởi nghiệp.

Startup muốn thành công thì đừng “ngáo giá - ngáo nghệ”, đừng sống như “cây tầm gửi”

Xuất hiện tại Shark Tank mùa 3, Shark Bình cũng liên tục đưa ra những nhận xét gay gắt về sự "trên trời" của các vị CEO trong việc định hướng kinh doanh. Không chỉ mắng các startup “ngáo giá”, Shark Bình còn cho rằng “điểm yếu” của các startup thường gặp phải hiện nay là “ngáo nghệ”.

“Ngáo nghệ” cũng tương tự như “ngáo giá”, tức là không hiểu gì về công nghệ, lạm dụng thuật ngữ công nghệ để cố gắng gom vào sản phẩm của mình như công nghiệp 4.0, trí tuệ nhân tạo AI, Big Data, Blockchain. Thậm chí, các sản phẩm của startup không có ứng dụng nào nhưng cứ gom vào để đánh bóng tên tuổi của mình, không biết mình ở đâu, đưa ra giá trị phi lý, ảo tưởng và chỉ thiệt thòi cho các startup”, Shark Bình nói và chia sẻ thêm.

Bên cạnh “ngáo nghệ, ngáo giá”, cũng theo Chủ tịch NextTech, còn có hàng ngàn lý do khác khiến các startup thất bại, trong đó có 3 “tấn bi kịch” để đời:

Nguyên nhân thứ nhất là sản phẩm. Các startup thất bại đầu tiên do làm ra những thứ xã hội không cần, hoặc có cũng được mà không có cũng chẳng sao. Thứ hai là dù nhiều startup tìm ra được sản phẩm tốt, trúng long mạch nhưng nguồn lực tài chính lại có hạn, không có tập khách hàng để cung cấp được sản phẩm vào thị trường. Nguyên nhân cuối cùng theo vị thuyền trưởng NextTech chính là các startup “tầm gửi”, sống nhờ gọi vốn. “Đừng bao giờ nghĩ nhận được vốn từ các nhà đầu tư là các bạn đã khởi nghiệp thành công. Đó hoàn toàn có thể là khởi đầu của sự thất bại, bắt đầu một kết thúc. Nhiều khi, chọn đối tác chiến lược sớm chưa chắc đã là bài toán hay mà sẽ dẫn đến hậu quả không mong muốn”, Shark Bình nói.

Shark Bình nhấn mạnh một lần nữa: Tiền nhiều khi là thuốc độc đối với các startup. Có những cây ngoài sa mạc tưới nhỏ giọt thì sống lâu, nhưng có cây đổ ào ào cả nước và phân vào thì lại chết. Chúng tôi cho rằng khi startup chưa tìm thấy long mạch thì càng đổ nhiều tiền đầu tư thì càng dễ hư hỏng và nhanh chết. Ngược lại các startup thấy được long mạch rồi, tiếp vốn kịp thời thì nhanh chóng chiếm lĩnh được thị trường và đạt được khoảng cách với các đối thủ.

“Ngoài ra, các bạn cũng nên tham khảo chương trình Shark Tank Mỹ, chất lượng startup tốt, các bạn ấy sống rất thực tế. Cuối cùng, trước khi làm gì các bạn cũng nên tham khảo, hỏi những người đi trước hay những tấm gương điển hình thành công” – Shark Bình nói.