Sáng sớm tại một khu chung cư đông dân cư ở Hà Nội, chị Mai đến tủ SmartBox để nhận gói hàng mà chị đặt qua một sàn thương mại điện tử. Chỉ vài thao tác quét mã QR, gói hàng đã nằm trong tay, tiết kiệm cho chị gần một giờ đi lại và chờ đợi so với phương thức giao hàng truyền thống. Hình ảnh này cho thấy cách thức vận hành logistics đô thị tại Việt Nam đang dần thay đổi. SmartBox của Viettel Post đang tạo ra một hệ thống giao nhận tự động, linh hoạt và dựa trên dữ liệu, giảm tải áp lực cho các phương thức vận hành truyền thống.

SmartBox đang tạo ra một hệ thống giao nhận tự động, linh hoạt.

Tốc độ tăng trưởng thương mại điện tử tại Việt Nam đạt hơn 30% mỗi năm, đặt ra yêu cầu cấp bách trong việc giảm chi phí logistics và nâng cao hiệu quả giao hàng chặng cuối. Chi phí vận chuyển chiếm trên 60% tổng chi phí chuỗi cung ứng ở các đô thị lớn.

Việc triển khai SmartBox tại các tòa nhà, khu chung cư và văn phòng rút ngắn khoảng cách từ trung tâm phân phối đến người tiêu dùng, giúp tăng tần suất giao nhận, giảm thời gian chờ và tối ưu quãng đường di chuyển. Mô hình này phù hợp với nhịp sống đô thị hiện đại, nơi thời gian và tiện ích được đặt lên hàng đầu.

Điểm đặc biệt của SmartBox nằm ở khả năng thu thập dữ liệu thời gian thực. Mỗi lượt gửi và nhận hàng là một tín hiệu về mật độ sử dụng, khối lượng hàng hóa, thời điểm cao điểm và thói quen tiêu dùng.

Khi dữ liệu này được tích hợp vào hệ thống quản lý, Viettel Post có thể dự báo nhu cầu, điều phối nhân sự và tối ưu tuyến vận chuyển một cách chính xác hơn, đồng thời định vị những khu vực tiềm năng để mở bưu cục mới hoặc kho vệ tinh. Hệ thống này biến các tủ SmartBox thành mắt xích quan trọng trong mạng lưới logistics đô thị, góp phần nâng cao hiệu quả vận hành đồng thời tăng trải nghiệm của khách hàng.

So sánh với các quốc gia tiên tiến, mô hình này có nhiều nét tương đồng với Japan Post ở Nhật Bản, nơi hệ thống tủ giao hàng tự động được triển khai rộng khắp các khu chung cư và văn phòng. Trong khi đó, Amazon Locker tại Mỹ và châu Âu cũng tập trung vào việc đưa điểm giao hàng đến gần người tiêu dùng, giảm chi phí vận chuyển chặng cuối và nâng cao khả năng phục vụ khách hàng trong thời gian ngắn.

Tuy nhiên, Viettel Post mang đến một khác biệt quan trọng là khả năng tích hợp toàn bộ dữ liệu vào một nền tảng quốc gia, giúp dự báo nhu cầu theo khu vực và tối ưu hóa nguồn lực vận hành. Đây là cơ sở để xây dựng một hệ sinh thái logistics thông minh, kết nối giữa các trung tâm phân phối, kho vệ tinh và điểm nhận hàng tự động.

Nhìn rộng hơn, SmartBox đang mở ra cơ hội để tái cấu trúc hạ tầng logistics đô thị Việt Nam. Khi số lượng tủ được triển khai đồng bộ, các đô thị lớn sẽ có một mạng lưới giao nhận phân tán nhưng được điều phối tập trung, giảm số lượng xe vận chuyển chạy trong giờ cao điểm, giảm ùn tắc giao thông và tiết kiệm năng lượng. Việc này cũng đồng nghĩa với việc xây dựng một chuỗi cung ứng xanh và bền vững hơn, góp phần hạn chế phát thải carbon trong vận hành logistics.

SmartBox khai thác sức mạnh cộng đồng và nguồn lực sẵn có. Các điểm nhận hàng được triển khai tại khu dân cư, tòa nhà văn phòng và trung tâm dịch vụ, cho phép doanh nghiệp vừa và nhỏ, cá nhân hoặc hộ kinh doanh tham gia vào chuỗi cung ứng. Mô hình này vừa giải phóng nguồn lực nhàn rỗi vừa tạo giá trị kinh tế chia sẻ, giúp nhiều người tham gia vào nền kinh tế số trực tiếp và thiết thực.

Chị Mai, người dân sống tại một khu chung cư, cho biết trải nghiệm nhận hàng tại SmartBox khiến chị thấy an tâm hơn so với việc nhận hàng tận tay trước tòa nhà. Hơn nữa, tần suất giao nhận cao và tiện lợi giúp chị điều chỉnh thời gian mua sắm trực tuyến hiệu quả hơn. Những trải nghiệm thực tế như vậy cho thấy tác động kinh tế và xã hội của mô hình là rõ rệt. Nó vừa giúp người dân tiết kiệm thời gian, vừa góp phần giảm áp lực vận hành cho các doanh nghiệp logistics, đồng thời tạo nền tảng cho các dịch vụ thương mại điện tử phát triển bền vững.

Với tầm nhìn dài hạn, Viettel Post đang từng bước mở rộng hệ thống SmartBox, hướng tới một mạng lưới logistics thông minh phủ khắp các đô thị, kết nối với các trung tâm phân phối và kho vệ tinh trên toàn quốc. Đây là một hướng đi phù hợp với xu thế toàn cầu, đồng thời giải quyết các vấn đề đặc thù tại Việt Nam như chi phí logistics cao, mật độ giao thông dày đặc và nhu cầu thương mại điện tử tăng mạnh.

SmartBox của Viettel Post minh chứng cho cách công nghệ có thể thay đổi cách vận hành logistics đô thị. Nó không chỉ giúp tối ưu chi phí và thời gian, mà còn tạo nền tảng cho một hạ tầng logistics mở, linh hoạt và bền vững. Khi hệ thống được triển khai rộng rãi, các đô thị lớn của Việt Nam sẽ có khả năng vận hành chuỗi cung ứng thông minh, nơi dữ liệu, công nghệ và trải nghiệm khách hàng hội tụ để tạo ra giá trị cho toàn bộ xã hội.

Trong tương lai gần, những tủ SmartBox sẽ trở thành mắt xích quan trọng trong mạng lưới logistics quốc gia, mở ra một kỷ nguyên mà hạ tầng vận chuyển không còn phụ thuộc vào các trung tâm cố định, mà được phân tán thông minh và điều phối bằng dữ liệu. Đây là minh chứng rõ ràng cho cách Việt Nam có thể đi tắt đón đầu trong việc phát triển logistics hiện đại, lấy trải nghiệm người dân và hiệu quả vận hành làm trọng tâm.