Tại hội thảo, ông Nguyễn Văn Đức, Phó phòng Pháp chế (VCCI) TP.HCM cho biết, Nghị định 70/2025/NĐ-CP (sửa đổi Nghị định 123/2020/NĐ-CP), có hiệu lực từ ngày 1/6/2025 quy định: hộ, cá nhân kinh doanh nộp thuế khoán có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm trở lên phải sử dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền kết nối cơ quan thuế.

Theo Bộ Tài chính, trong hơn 5 triệu hộ kinh doanh cả nước, có khoảng 3,6 triệu hộ đang được quản lý thuế, nhưng chỉ 37.000 hộ có doanh thu trên 1 tỷ đồng phải áp dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền kết nối cơ quan thuế, tức là dưới 1% tổng số hộ. Đây đều là những hộ kinh doanh có doanh thu khoán rất lớn.

Các đại biểu góp ý lấy ý kiến nội dung chi tiết dự thảo Luật Quản lý thuế (thay thế) tại hội thảo ngày 1/8.

Tuy nhiên, theo ông Đức, ngưỡng 1 tỷ đồng đang tạo ra nhiều lo ngại: trong một số ngành (tạp hóa, dịch vụ ăn uống), doanh thu vượt 1 tỷ đồng, nhưng lợi nhuận rất mỏng, việc áp dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền kết nối cơ quan thuế và nộp thuế theo tỷ lệ trên doanh thu có thể khiến hộ rơi vào tình trạng “doanh thu cao nhưng lợi nhuận thấp hoặc lỗ".

Vì thế, VCCI TP.HCM kiến nghị tăng ngưỡng áp dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền kết nối cơ quan thuế từ 1 tỷ đồng hiện nay lên 2- 3 tỷ đồng/năm đối với cá nhân, hộ kinh doanh. Cho phép hộ bán lẻ nhỏ (tạp hóa, quán ăn) sử dụng hóa đơn đơn giản, không bắt buộc kết nối ngay. Quy định rõ thời gian chuyển tiếp tối thiểu 1 năm và không xử phạt giai đoạn đầu để hộ kịp chuẩn bị. Có cơ chế miễn/giảm thuế 6-12 tháng đầu và hỗ trợ phần mềm, máy tính tiền giá rẻ, đặc biệt cho nhóm hộ dễ bị tổn thương.

Còn với thuế thương mại điện tử xuyên biên giới, đại diện VCCI kiến nghị bỏ "cơ sở thường trú"; áp dụng cơ chế khấu trừ thuế tại nguồn qua ngân hàng, trung gian thanh toán, sàn thương mại điện tử; quy định trách nhiệm kê khai và nộp thay của nền tảng số. Ngoài ra, hiện nay, nhiều hộ bán hàng trên Facebook, TikTok, Zalo chưa đăng ký mã số thuế, chưa kê khai; dữ liệu phân tán giữa sàn, ngân hàng, đơn vị vận chuyển.

Kinh nghiệm quốc tế, Hàn Quốc yêu cầu có mã số thuế khi mở gian hàng online; Trung Quốc liên thông dữ liệu thương mại điện tử - ngân hàng - vận chuyển để kiểm soát doanh thu. Do đó, kiến nghị bổ sung cơ chế cấp mã số thuế tự động khi mở gian hàng online; quy định trách nhiệm chia sẻ dữ liệu doanh thu từ sàn thương mại điện tử, ngân hàng, đơn vị vận chuyển cho cơ quan thuế.

Dự thảo Luật Quản lý thuế yêu cầu hộ vừa phải dùng hóa đơn điện tử, vừa lập sổ sách kế toán đầu vào - gây gánh nặng hành chính, vượt khả năng hộ nhỏ. VCCI kiến nghị, quy định hóa đơn điện tử thay thế sổ sách kế toán; áp dụng chế độ kế toán tối giản cho hộ nhỏ, đúng tinh thần cải cách thủ tục hành chính. Đồng thời, bổ sung quy định kết nối dữ liệu thuế - ngân hàng - kho bạc - đăng ký tài sản; cho phép khấu trừ tự động nợ thuế; công khai danh sách nợ lớn để tăng răn đe.

Trước thực tế, doanh nghiệp, hộ kinh doanh phản ánh còn tình trạng thanh tra, kiểm tra chồng chéo, nhiều lần trong năm, gây phiền hà. Dự thảo mới nêu quản lý rủi ro, tuy nhiên, cần quy định giới hạn tần suất. Do đó, bổ sung nguyên tắc "một năm một lần", trừ trường hợp có dấu hiệu vi phạm nghiêm trọng; công khai tiêu chí lựa chọn kiểm tra để bảo đảm minh bạch.

Ông Nguyễn Văn Đức cũng cho rằng, dự thảo có quy định quyền người nộp thuế nhưng còn khái quát, chưa tạo thành một "bộ quyền" rõ ràng. Trong khi đó, nghĩa vụ được liệt kê cụ thể, dễ gây mất cân bằng. Tại Mỹ, Đức, Anh ban hành Taxpayer Bill of Rights, quy định cụ thể các quyền được giải thích, được hỗ trợ, được bảo vệ, được khiếu nại.

Do đó, VCCI kiến nghị cần bổ sung một chương riêng về quyền người nộp thuế, bao gồm quyền được giải thích kịp thời, được hỗ trợ pháp lý miễn phí, quyền khiếu nại - tố cáo độc lập; tăng trách nhiệm giải trình của cơ quan thuế. Từ thực tế bùng nổ những loại hình kinh doanh mới, xu thế số hóa giao dịch, yêu cầu chuyển đổi số quốc gia, yêu cầu cải cách cắt giảm thủ tục hành chính, giảm chi phí tuân thủ cho người nộp thuế đã đặt ra yêu cầu phải sửa đổi Luật Quản lý thuế một cách toàn diện.

Công ty Kiểm toán Deloitte Việt Nam, Ernst & Young Việt Nam cũng có nhiều ý kiến đóng góp thiết thực liên quan đến dự thảo Luật Quản lý thuế. Các ý kiến đưa ra cho rằng, cần quy định chi tiết hơn việc khai bổ sung hồ sơ khai thuế, làm rõ hơn cơ sở ấn định thuế đối với trường hợp vi phạm pháp luật về thuế; hoàn thuế tự động; kiểm tra thuế cũng như kiến nghị như không tính tiền chậm nộp trong giai đoạn chờ kết quả xét duyệt miễn, giảm thuế theo hiệp định quốc tế.

Trong trường hợp kiểm tra thuế thông thường thì đoàn kiểm tra sẽ chưa kiểm tra các giao dịch liên kết; để tăng tính tuân thủ, ban soạn thảo nghiên cứu cơ chế khuyến khích tuân thủ, chẳng hạn miễn trừ toàn bộ phạt và chậm nộp nếu người nộp thuế tự nguyện rà soát, chỉnh sửa và nộp thuế cho một giai đoạn dài như 5 năm.

Cục trưởng Cục Thuế ông Mai Xuân Thành phát biểu tại hội thảo

Ông Mai Xuân Thành, Cục trưởng Cục Thuế cho biết, sau hơn 5 năm thực hiện, Luật Quản lý thuế năm 2019 là cơ sở pháp lý quan trọng và có phạm vi tác động trên cả nước đối với toàn bộ hoạt động sản xuất, kinh doanh của các tổ chức, cá nhân.

Thực tiễn phát triển kinh tế - xã hội với những biến đổi nhanh chóng, đặc biệt là sự bùng nổ của nền kinh tế số với những loại hình kinh doanh mới, xu thế số hóa giao dịch, yêu cầu chuyển đổi số quốc gia, yêu cầu cải cách cắt giảm thủ tục hành chính, giảm chi phí tuân thủ cho người nộp thuế đã đặt ra yêu cầu phải sửa đổi Luật Quản lý thuế một cách toàn diện.

Bộ Tài chính đã báo cáo Chính phủ về đề xuất xây dựng dự án Luật Quản lý thuế (thay thế) để bổ sung vào chương trình lập pháp năm 2025. Chính phủ đã có Tờ trình số 620/TTr-CP ngày 4/7/2025 trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội về đề xuất xây dựng dự án Luật Quản lý thuế để bổ sung vào chương trình lập pháp năm 2025, trong đó dự kiến trình Quốc hội cho ý kiến và thông qua tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV vào tháng 10/2025.

Đồng thời, Bộ Tài chính đã có công văn số 7960/BTC-CT ngày 6/6/2025 xin ý kiến các bộ, ngành, cơ quan, tổ chức về hồ sơ chính sách của dự án Luật Quản lý thuế (thay thế). Đến nay, hồ sơ chính sách của dự án Luật đã được Bộ Tư pháp có ý kiến thẩm định.

Cũng theo ông Thành, thực hiện các chủ trương của Bộ Chính trị tại 4 Nghị quyết trụ cột (Nghị quyết số 57-NQ/TW, Nghị quyết số 59-NQ/TW, Nghị quyết số 66-NQ/TW, Nghị quyết số 68-NQ/TW), định hướng sửa đổi Luật Quản lý thuế lần này tập trung vào chuyển đổi số, hiện đại hóa và ứng dụng công nghệ trong quản lý thuế, chuyển đổi mô hình quản lý thuế theo chức năng sang mô hình quản lý theo đối tượng kết hợp chức năng nhằm nâng cao hiệu quả, hiệu năng, hiệu lực.

Bên cạnh đó là tăng cường quản lý đối với các mô hình kinh tế mới; cải cách triệt để công tác quản lý thuế, chuyển từ tư duy “quản lý” sang "phục vụ”, lấy người nộp thuế làm trung tâm phục vụ. Thúc đẩy sự tuân thủ tự nguyện trên cơ sở phân loại mức độ tuân thủ pháp luật và mức độ rủi ro của người nộp thuế; đẩy mạnh cắt giảm thủ tục hành chính; tăng cường quản lý chống thất thu thuế…